همایش منامه و چشم‌انداز فلسطین

دکتر محمدمهدی مظاهری
استاد دانشگاه
همسایه کوچک جنوبی ایران، بحرین در روزهای چهارم و پنجم تیر میزبان همایشی اقتصادی تحت عنوان «صلح تا آبادانی» خواهد بود؛ نشستی که با حضور وزیران اقتصاد و روسای شرکتهای تجاری از کشورهای مختلف و با محوریت طرح‌های اقتصادی برگزار می‌شود. با این حال این کنفرانس یا کارگاه اقتصادی از ویژگی خاصی برخوردار است که موضع گیریها و تظاهرات گسترده‌ای را علیه آن ایجاد کرده است.
در واقع این کارگاه اقتصادی دستپخت مشترک ترامپ و دامادش، جرالد کوشنر است که در همراهی با برخی کشورهای عرب می‌کوشند برای مهمترین مساله جهان اسلام یعنی «فلسطین» نسخه بپیچند. کاخ سفید این کنفرانس را فرصتی محوری برای تحقق صلح در منطقه و نیز فرصتی جهت ارائه چارچوب‌های عملی برای آینده‌ای شکوفا در منطقه و برای ملت فلسطین معرفی کرده و از طرح 50 میلیارد دلاری برای «معامله قرن» پرده برداشته است. دونالد ترامپ که سابقه او در تجارت و زد و بندهای اقتصادی بسیار بیشتر از عرصه سیاست است، معضل دیرینه غرب آسیا را نیز به چشم اقتصادی می‌نگرد و گفته است منازعه اسرائیل و فلسطین دشوارترین مقوله جهانی است و اگر راهکاری برای آن به دست آید، «معامله قرن» خواهد بود.


رئیس‌جمهور آمریکا می‌کوشد همانگونه که در انتخابات کشورش با شعار رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال پیروز شد، مردم فلسطین را نیز با وعده سرمایه‌گذاری در حوزه‌های عمومی و خصوصی و ایجاد دست‌کم یک میلیون فرصت شغلی، به صلح با اسرائیل مجاب کند تا بلکه از این طریق بتواند حداقل یکی از بحرانهای بین‌المللی را در دوران نخست ریاست جمهوری‌ خود فیصله دهد و برگ برنده‌ای برای حضور در دور دوم کسب کند. وعده آمریکا به مردم فلسطین در این طرح سرمایه‌گذاری مبلغ 27.5 میلیارد دلار در کرانه باختری و نوار غزه و مبالغ 9.1 میلیارد برای فلسطینیان ساکن مصر، 7.4 میلیارد برای فلسطینیان ساکن اردن و 6.3 میلیارد دلار برای فلسطینیان ساکن لبنان است.
هر چند در شرایط کنونی مشکلات اقتصادی، فقر و بیکاری گریبانگیر بسیاری از مردم غرب آسیا و به ویژه مردم مظلوم و آواره فلسطین است و بنابراین رونق اقتصادی و اشتغال زایی می‌تواند پیشنهادی جذاب باشد، اما نادیده گرفتن حقوق سرزمینی مردم فلسطین و اعطای خاک آباء و اجدادی آنها به رژیم صهیونیستی مانع بزرگی است که حتی امتیازات اقتصادی نیز نمی‌تواند منجر به نادیده گرفتن آن شود.
بنابراین مشکل معامله قرن و پیشنهاد رئیس‌جمهور آمریکا این است که از مردم فلسطین می‌خواهند در ازای توسعه و رونق اقتصادی، از حق مالکیت، تاریخ و فرهنگ خود بگذرند و به اینکه تنها کار و رونق اقتصادی داشته باشند، بسنده کنند؛ الگو و رویکردی که البته مختص فلسطین نیست و ترامپ نشان داده اوج نبوغ و نوآوریش برای حل همه معضلات جهانی به همین سطح خلاصه می‌شود.
به جز مشکل فلسطین و اسرائیل، در بحران هسته‌ای کره شمالی و پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران نیز دولت آمریکا همواره یک پیشنهاد داشته؛ تسلیم شوید، از حقوق، دستاوردها و فناوری‌های بومی خود صرف نظر کنید تا آمریکا به شما اجازه رونق، توسعه اقتصادی و زندگی در صلح را بدهد! البته از ابرقدرتی که ریاست جمهوری آن به دست یک تاجر سپرده شده شاید نتوان بیش از این انتظار داشت، اما آنچه که ترامپ به دلیل نا آگاهی از عرصه سیاست و دیپلماسی و بی‌اطلاعی از تاریخ قادر به درک آن نیست، این است که «ملتها را نمی‌توان خرید» و «استقلال» و «اعتبار» ارزشهایی هستند که قابل معاوضه با هیچ ارزش دیگری از جمله امتیازات اقتصادی نیستند. همین مساله است که سبب شده حتی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین نیز همراستا با حماس و دیگر گروههای فلسطینی اعلام کند فلسطینی‌ها نه به صورت شخصی و نه رسمی در کارگاه اقتصادی منامه شرکت نخواهند کرد.
با این حال، این‌بار نیز جهان اسلام در برابر طرح رئیس‌جمهور آمریکا موضعی واحد و یکدست ندارد؛ درحالی که عراق و لبنان اعلام کرده‌اند به دلیل حمایت از آرمان فلسطین در کارگاه منامه حضور نمی‌یابند، مصر و اردن از مشارکت خود در این کارگاه اقتصادی خبر دادند و بحرین، عربستان و امارات نیز برای حضور در کارگاه منامه اعلام آمادگی کرده‌اند. از این رو به نظر می‌رسد هر چند یکطرفه بودن طرح معامله قرن، ناراضی بودن گروههای مختلف فلسطینی از آن و عدم حمایت فراگیر کشورهای اسلامی از این طرح چشم انداز روشنی برای موفقیت آن پیش رو نمی‌گذارد، اما در عین حال حمایت کشورهایی همچون عربستان و مصر از این طرح و قرار گرفتن آنها در کنار آمریکا و رژیم صهیونیستی پیام آور این خبر دردناک نیز هست که بحران فلسطین همچنان ادامه خواهد داشت و حقوق مردم مظلوم آن به این زودی‌ها استیفا نخواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس سازمان برنامه و بودجه: موسسه‌های مالی غیرمجاز 36 هزار میلیارد تومان به دولت خسارت زدند یک صد روحانی لبنانی و فلسطینی همراهی با «معامله قرن» را حرام اعلام کردند سسخنگوی رئیس‌جمهور روسیه: تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا غیرقانونی است وزیر خارجه آلمان: ایران، آمریکا و منطقه خواهان جنگ نیستند وزیر امور خارجه: سامانه‌ای که پهپاد آمریکا را ساقط کرد، کاملا ایرانی بود از نگاه مرحوم آیت‌الله‌العظمی موسوی اردبیلی آزاد اندیشی فقهی و مهارت‌های علمی شهید بهشتی معاون اول رئیس جمهور: نیازمند جراحی اقتصادی هستیم بان کی مون: تنش‌ها در خلیج‌ فارس نتیجه خروج احمقانه آمریکا از برجام است ترامپ در تماس تلفنی تحقیر آمیز با بن سلمان: محافظت از عربستان هزینه زیادی دارد،باید پولش را بدهید اجلاس شکست خورده وزیر امور خارجه: سامانه‌ای که پهپاد آمریکا را ساقط کرد، کاملا ایرانی بود تشکر وزیر دفاع از اعدام یکی از نیروهای قراردادی این وزارت خانه به اتهام جاسوسی افزایش ساعت کار مترو در پی برگزاری مراسم وداع با شهدا همایش منامه و چشم‌انداز فلسطین