شهید بهشتی، الگوی ناب اخلاق و فرهنگ اسلامی

همزمانی این روزها با یکی از تاثیرگذارترین حوادث تاریخ انقلاب اسلامی، مرا بر آن داشت که با نوشتن خاطراتی چند از شهید بزرگوار آیت‌الله بهشتی، که دشمن به درستی با درک تاثیر عمیق ایشان بر انقلاب و آینده نظام، ناجوانمردانه ایشان را با 72 تن از مخلص‌ترین یارانشان در سرچشمه و دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی، به خاک و خون کشید، جلوه‌ای از شخصیت گرانقدر ایشان را برای نسلی که او را ندید و جز شنیدن خاطراتی از ایشان چیزی نمی‌داند، به نمایش بگذارم.
می‌خواهم در روزگاری که الگوی جامعه ما باصطلاح سلبریتی‌هایی هستند از جنس بازیگران، فوتبالیست‌ها، مداحان و... که هر روز چیز جدیدی در موردشان می‌شنویم و می‌خوانیم، ولی با این حال سخنانشان، پوشش‌شان، زندگی‌شان و همه اعمال و رفتارشان مورد تقلید عامه مردم قرار گرفته، از الگویی بگویم که ما، نسل اول انقلاب، از او الگو می‌گرفتیم و او یکی از مشعلداران بزرگ انقلابمان بود. شخصیتی که امام خمینی درباره‌اش فرمود: بهشتی یک ملت بود برای ملت ما، همان تعبیری که خدا در قرآن در مورد پیامبرش حضرت ابراهیم فرمود.
آیت‌الله بهشتی عالمی فرزانه، دوراندیش، تیزبین، صادق و بااخلاص بود که عمر گرانبهایش را برای پیشبرد فرهنگ صحیح و واقعی اسلام صرف کرد. حتی قبل از این که حرفی از انقلاب و پیروزی باشد، در پی تاسیس و فعال‌سازی مراکز اسلامی در نقاط مختلف جهان بود.
بهشتی با پیروزی انقلاب اسلامی، همه هم و غم خود را برای پیشبرد اهداف نظام اسلامی صرف کرد، با کجرویها مبارزه کرد، آماج حملات دشمنی دشمنان دانا و دوستان نادان قرار گرفت و به شهادت رسید.


من - همسر یکی از دست‌پروردگان آن شهید بزرگوار – بر آن شدم تا با نقل خاطراتی چند از برخورد ایشان که در زندگی خودم مشاهده کردم، تابشی اندک از نور وجود گرانقدر ایشان را به جامعه‌ام منعکس کنم تا به فرزندانم، به نسل امروز بگویم که وقتی در تظاهرات انقلاب شرکت می‌کردم، وقتی دست در دست هموطنانم با تمام اخلاص در برابر سختی‌های پیش‌آمده از جنگ و تحریم‌ها و دشمنی‌ها، برای ساختن جامعه‌ای والا، ایستادگی و تلاش می‌کردم، الگویم چه کسانی بودند. این نقل خاطرات از این شخصیت بزرگوار هم به بهانه همزمانی با سالروز شهادت ایشان که از حوادث بزرگ تاریخ انقلاب اسلامی است، در حقیقت پاسخی است به نسلی که از دوران من، از رهبران من، از انگیزه‌های من و از فضای زندگی و اعتقادات و ذهنیات من چیز زیادی نمی‌داند، بلکه هرچه می‌داند از سخنرانی‌های تکراری و ملال‌آور و تحلیل‌های گیج‌کننده‌ایست که آنها را چندان به حقیقت نزدیک نمی‌کند.
هرچند من عمیقاً معتقدم که برای آشنایی نسل‌های بعد از انقلاب با حقیقت انقلاب و ارزشها و شخصیت‌های آن تلاشی بسیار اندک صورت گرفته ولی البته این مجال را جز تلنگری کوچک برای هر دو گروه – هم نسل اولیه انقلاب که در تبیینش برای نسل‌های بعد کوتاهی کرد و هم برای نسل‌های بعدی که حوصله تحقیق و پویش ندارند و جز هجوم زهرنوشته‌های کوتاه و کلیپ‌های هدفمند دروغین برای تخریب چهره انقلاب چیزی مدنظر قرار نمی‌دهند – نمی‌دانم.
هرچند شاید خاطره‌های من از شخصیت شهید بزرگوار آیت‌الله بهشتی، بسیار ساده به نظر برسند ولی نشان‌دهنده روش و منش انسان بزرگی است که با صداقت در پی ساختن جامعه آرمانی مبتنی بر فرهنگ صحیح و دور از پیرایش اسلام بود و افسوس که مجال نیافت و افسوس که...
دورترین خاطره‌هایم مربوط به قبل از انقلاب و زمانی می‌شود که ما در قم ساکن بودیم و آیت‌الله بهشتی به دلیل برنامه‌های علمی که با همسرم و یکی دو نفر دیگر از دوستان ایشان داشتند، هرچند وقت یکبار به قم می‌آمدند و هر بار جلساتشان در خانه یکی از ما برگزار می‌شد. در برخی از این سفرها همسرشان همراهیشان می‌کردند. این جلسات صبح یا نزدیک ظهر آغاز می‌شد و تا عصر ادامه می‌یافت و سپس ایشان به تهران مراجعت می‌فرمودند.
در جلسات مهمانی، آقایان و خانم‌ها از هم جدا بودند و بعد از پایان کار جلسه یا در اثناء آن، ما می‌دیدیم که مثلاً ساعتی در بین روز آیت‌الله بهشتی عازم جایی می‌شدند ولی قبل از رفتن، خیلی محترمانه همسرشان را صدا می‌زدند که: خانم، من می‌خواهم برای کاری ساعتی را به جلسه... بروم. شما کاری ندارید؟
این برخورد محترمانه ایشان با همسرشان، در حالی که دوباره به همینجا بازمی‌گشتند، هم برای ما و هم برای همسرانمان آموزنده بود. این که احترام و توجه به همسر ایجاب می‌کند که گرچه مطمئن باشی تا چند ساعت دیگر هم کاری با هم ندارید و قطعاً در زمان عدم حضور نیازهای ایشان توسط میزبان با کمال احترام برآورده می‌شود، ولی صرفاً برای احترام و توجه به همسر، محل و زمان رفت و بازگشتتان را اطلاع می‌دهید، ارزشمند است. چه بسا افرادی که این عمل را ساده و غیرضروری فرض کنند و خود به این کار اقدام نکنند ولی توجه و احترام ایشان به همسرشان نوعی آموزش عملی بود، شاید بتوان آن را به بوسیدن دست حضرت زهرا(س) توسط پیامبر گرامی(ص) تشبیه کرد.
در خاطره‌ای دیگر که آن هم مربوط به قبل از انقلاب می‌شود، به یاد دارم که ایشان ماموریتی به همسرم واگذار کرده بودند که برای بررسی وضعیت مسلمانها به چند کشور از جمله ژاپن سفر کنند و زمینه ایجاد مراکز فرهنگی اسلامی در آن کشورها را بررسی نمایند. این سفر طولانی بود و بیش از دو ماه به طول می‌انجامید. همسرم البته آمادگی برای این سفر و ماموریت را داشتند ولی دستورالعمل آیت‌الله بهشتی به ایشان بسیار جالب‌توجه بود.
ایشان شرط اول این ماموریت را رضایت همسر یعنی من تعیین کردند و فرمودند که در صورت نارضایتی همسرتان این سفر لغو می‌شود. توصیه‌های بعدی باز در مورد توجه به خانواده بود و این که مرتب به من نامه بنویسند و مرتب از حال من باخبر شوند و مرا از حال خودشان با خبر نمایند و دیگر این که در بازگشت هدیه مناسبی برای من بیاورند تا کاملاً راضی باشم و این سفر در من تاثیر منفی نگذارد.
این توجه و ریزبینی آیت‌الله بهشتی بسیار برایم جالب‌توجه بود. این که ایشان کانون خانواده را ارزش اصلی می‌دانست تا جایی که اگراین سفر اندکی به این بنیان لطمه وارد می‌کرد، باید لغو می‌شد و هیچ چیزی حتی آن ماموریت مهم نباید باعث ایجاد اشکالی در روابط خانوادگی ما می‌شد. شاید کسی که مامور این مهم می‌شد – در اینجا همسرم – به دلیل اشتغال ذهنی به این ماموریت توجهش از بعضی موارد و جزئیات سلب می‌شد، در این جا آیت‌الله بهشتی با دقت و درایت توجه به خانواده و لزوم اهمیت آن را و اولویت بخشیدن به آن را برجسته کردند و این درس عملی برای گام اول گسترش فرهنگ اسلامی بود، یعنی متصف بودن خود عامل فرهنگی به صفت‌هایی که قرار است آنها را تبلیغ کند.
آیت‌الله بهشتی نقشه‌های زیادی برای ایجاد مراکز اسلامی در کشورهای دیگر داشتند اما این اصل مهم یعنی عامل بودن خود مبلغ و واجداخلاق بودن افراد را در اولویت قرار دادن، نکته بسیار مهم و کلیدی بود که اگر تاکنون مورد عمل قرار می‌گرفت، اکنون در شرایط و وضعیت دیگری بودیم.
و باز خاطره دیگرم مربوط به زمانی است که ایشان دبیرکل حزب جمهوری اسلامی بودند و برادر دوازده – سیزده ساله من با بهانه ملاقات با شوهرخواهرش که همسر من باشد به ساختمان حزب می‌رفت و به محض فارغ شدن آیت‌الله بهشتی از جلسه به سراغ ایشان می‌رفت و تقاضای دیده‌بوسی و گرفتن عکس با ایشان می‌کرد و گاهی دوستانش را هم با خود می‌برد. نکته جالب ‌توجه، برخورد آیت‌الله بهشتی بود با این نوجوانان مشتاق. ایشان نمی‌گفت که من با این همه کار و مسئولیت، وقت ندارم با شما صحبت کنم یا بایستم و عکس بگیرم، بلکه چنان با محبت و احترام با این‌ها صحبت می‌کرد و احوالشان را می‌پرسید و کنارشان عکس یادگاری می‌گرفت که گویی پدر یا پدربزرگ خود آنهاست.
تاثیر این رفتار محبت‌‌آمیز با نوجوانانی که هنوز نقش و درک کاملی از جامعه نداشتند، آنچنان در فکر و روحشان نقش می‌بست که آنها را تبدیل به عاشقانی کوچک کرده بود، عاشقانی که بعدها در جبهه‌ها یا شهید شدند و یا جانباز.
اینها چند نمونه کوچک و ساده بود از برخورد این بزرگوار با شاگردانش، با نوجوانانی که قرار بود آینده این نظام را شکل بدهند و با موضوع خانواده که بنیان مستحکم هر جامعه‌ای است.
آیا نسل من با برخورداری از چنین الگوهای نابی حق نداشت به عشق آینده‌ای آرمانی و انسانی و خدایی، قدم به راه پرپیچ و خم انقلاب اسلامی بگذارد؟
فاطمه مهاجری

*پیش از پیروزی انقلاب آیت‌الله بهشتی به دلیل برنامه‌های علمی که با همسرم و چند تن از دوستانشان داشتند به قم می‌آمدند. در این سفرها رفتار محترمانه‌ای با همسرشان داشتند که برای همه ما آموختنی بود
*تاثیر رفتار محبت‌آمیز آیت‌الله بهشتی با نوجوانانی که هنوز درک کاملی از جامعه نداشتند آنچنان در فکر و روح آنها نقش می‌بست که آنان را تبدیل به عاشقانی کوچک کرده بود، عاشقانی که بعدها در جبهه‌ها یا شهید شدند و یا جانباز
*آیت‌الله بهشتی با دقت و درایت توجه به خانواده و لزوم اهمیت آن و اولویت بخشیدن به آن را برجسته می‌کردند و این درس عملی برای گام اول گسترش فرهنگ اسلامی بود، یعنی متصف بودن خود عامل فرهنگی به صفت‌هایی که قرار است آنها را تبلیغ کند
*آیا نسل ما با برخورداری از الگوهای نابی همچون آیت‌الله بهشتی، حق نداشت به عشق آینده‌ای آرمانی و انسانی و خدائی قدم به راه پر پیچ و خم انقلاب اسلامی بگذارد؟
سایر اخبار این روزنامه
جهت اطلاع رئیس مجلس: انتزاع وزارت بازرگانی از وزارت صنعت اجتناب ناپذیر است مخالفت گسترده با "معامله قرن" در آستانه برگزاری اجلاس "منامه" در جلسه هیات دولت به ریاست دکتر روحانی؛ اعتبارات لازم برای جبران خسارات ناشی از سیل سال 1398 کشور تصویب شد دکتر روحانی در دیدار رئیس اتحادیه بین المجالس جهانی: بسیاری از مشکلات امروز جهان ناشی از یکجانبه‌گرایی و زیر پا گذاشتن مقررات بین‌المللی توسط دولت آمریکاست رئیس کل بانک مرکزی: دولت از ناحیه افزایش نرخ ارز درآمد اضافی نداشته است شهید بهشتی، الگوی ناب اخلاق و فرهنگ اسلامی مردم در نگاه شهید بهشتی وزیر بهداشت:‌ مجوز استخدام 9 هزار پرستار را اخذ کردیم مدیرکل تعزیرات حکومتی تهران: افزایش جدید قیمت لبنیات غیر قانونی است ترکش‌های انهدام پهپاد متجاوز آمریکایی در میان دولت ترامپ اعتراف مقامات امریکایی به نقض حریم هوایی ایران سخنی با همسایگان عرب به همت حزب تمدن اسلامی برگزار می‌شود؛ بزرگداشت شهید بهشتی و شهدای هفتم تیر با حضور بازماندگان حزب جمهوری اسلامی دستور رئیس جمهور به وزیر کشور برای حذف مهر از گذرنامه اتباع خارجی دلار در مرز ریزش به کانال 12 هزار تومانی وزیر امور خارجه: تیم "ب" فقط چند لحظه با گرفتار کردن ترامپ در یک جنگ فاصله داشت سخنگوی دولت: تعمیم سیاسی دادن اختلاف دیدگاه‌ها درباره ساختار بودجه کار غیراخلاقی است چاپ پنجم کتاب «ارزش‌ها در نگاه شهید بهشتی» منتشر شد