قیمت کاغذ همچنان بالا می‌رود سرنوشت کاغذ در ابهام

گروه فرهنگ - تقریبا کمی قبل از برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود که بوی التهاب از بازار کاغذ به مشام رسید. پس از دستور رهبری مبنی بر حل مشکل کاغذ در جریان بازدید از نمایشگاه کتاب، دست‌اندرکاران این امر تلاش‌شان را برای کاهش نوسانات قیمت کاغذ آغاز کردند. تلاش‌هایی که به نظر می‌رسد هنوز به نتایج دلخواه نرسیده است.
به نظر می‌رسد موضوع کاغذ، به یک بیماری مزمن و صعب‌العلاج تبدیل شده است. حدود یک سال و نیم از شروع معضل کاغذ می‌گذرد اما هر روز به دلایل مختلف این مشکل پیچیده‌تر شد. گرچه اقداماتی هم در این زمینه انجام شده اما همچنان این مشکل گاه اوج می‌گیرد و گاه فروکش می‌کند.
اما مشکل کجاست؟ سید طاهر شبیری، دبیر سابق سندیکای کاغذ و مقوای ایران از فعالان بخش خصوصی کاغذ در گفت‌و‌گو با مهر در‌این‌باره گفته بود: «‌رنجی که بخش خصوصی سال‌ها با آن دست‌به‌گریبان بود و تحمل می‌کرد و می‌کند و می‌کشد و ترسی که در اقتصاد دولتی هست و مکرراً به انحاء مختلف تکرار می‌شود، از انتخاب واژه است. با یک واژه می‌شود جلوی یک جریان را گرفت و یا یک جریان را ایجاد کرد. نمونه آن انتخاب واژه وارداتی سرمایه‌دار زالو صفت و تقابل آن با سایر اقشار جامعه و در طول سال‌ها تبدیل آن به کارآفرین و... بوده است، پس واژه‌ها جریان‌ساز هستند و دقت در انتخاب آن‌ها هدف‌های کلان را دستخوش تغییر و تحول می‌کنند».
او در بخش دیگری از گفت‌وگویش با انتقاد از رویه وزارت ارشاد درباره موضوع کاغذ گفت: «در طول این سال‌ها وزارت محترم ارشاد هیچ‌گاه حاضر به پذیرش تعرفه حمایتی از واردات کاغذ روزنامه و چاپ و تحریر نشد و هیچ‌گاه فهرستی از دریافت‌کنندگان یارانه کاغذ را در اختیار هیچ نهاد و شخصی قرار نداد. ما بارها و بارها در کمیسیون‌های مختلف مجلس محترم، نهاد مرکز پژوهش‌ها و کمیسیون ماده یک هشدار قاطع دادیم که روش اتخاذ شده مقاومت در برابر افزایش تعرفه به مفهوم هدایت یارانه کاغذ به سمت تولید‌کننده خارجی است و در‌صورت اقدام به توقف تولید کاغذ روزنامه و چاپ و تحریر در دو واحد پارس و مازندران، مدیران ما تمام بازار کاغذ را یکجا به تولیدکنندگان خارجی هدیه می‌کنند. اتفاقی که شاهد وقوع آن هستیم، حالا واسطه‌گری می‌تواند با هر قیمت دلخواه مصرف‌کننده واقعی را مجاب به تامین کاغذ کند».


گرچه بعد از مشکلات عدیده‌ای که برای روزنامه‌ها و ناشران پیش آمد، وزیر ارشاد و کارگروه کاغذ خبر از واردات قابل توجه کاغذ کردند اما همچنین التهاب در این بازار وجود دارد. چندی پیش به دلیل مبارزه و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی توسط برخی افراد در قالب واردات کاغذ؛ گفته شد که از این پس تحویل کاغذ به ناشران تنها از طریق سامانه دولتی سیستم نظارتی، انجام می‌گیرد و خروجی منتشر شده توسط این کاغذهای تحویلی بررسی و شمارش خواهد شد. اما برخی شایعات باعث دوباره ملتهب شدن بازار شد، شایعاتی مثل اظهارنظر یک مقام مسئول در وزارت صنایع مبنی بر خارج شدن کاغذ از شمول موارد دریافت ارز دولتی که گویا شامل کاغذ با مصارف غیر تحریر و روزنامه بوده است.
قرار بر این بود که این هفته‌ قیمت کاغذ‌ روندی نزولی داشته باشد اما به دلایلی که شاید چندان مشخص نباشد، این وعده محقق نشد و قیمت کاغذ با شروع هفته روندی افزایشی یافت.
بنا‌بر گزارشی که مهر منتشر کرد، قیمت هر بند از کاغذ تحریر ۷۰ گرمی وارداتی از کشور اندونزی با اندازه ۷۰ در ۱۰۰ که روز سه‌شنبه گذشته از مرز ۵۰۰ هزار تومان نیز گذشته بود با افزایش قیمت دوباره به قیمت ۵۱۰ هزار تومان برای هر بند آن رسید. این در حالی است که این کاغذ در دو هفته گذشته با قیمت ۴۶۵ هزار تومان به فروش می‌رسیده است. قیمت کاغذ تحریر با ابعاد ۶۰ در ۹۰ از همین نوع نیز در بازار نیز که اواخر هفته قبل به رقم بندی ۳۷۰ هزار تومان رسیده بود در نخستین روز هفته جاری به ۳۸۰ هزار تومان رسید که نسبت به رقم هفته قبل خود به ازای هر بند ۵۰ هزار تومان افزایش داشته است.
این ارقام به ساده‌ترین شکل ممکن به معنای این است که بازار، سیاست‌های توزیعی وزارت ارشاد را قیمت‌گذاری کاغذ به هیچ شمرده است و ترجیح می‌دهد که قیمت این کالا را مانند طلا روزانه تعیین کند. برخی از خبرنگاران که این روزها برای تهیه گزارش به خیابان ظهیرالاسلام تهران سر زده‌اند عنوان می‌کنند که فروشندگان کاغذ در این خیابان به مشتریان عنوان می‌کنند که بازار کاغذ را در ایران سی واردکننده کنترل می‌کنند و قیمت‌گذاری روزانه نیز با هماهنگی آنها و این فروشندگان انجام می‌شود. این رقم در حالی عنوان می‌شود که پس از ماجرای انتشار لیست واردکنندگان کاغذ با ارز دولتی و افشای اسامی افرادی به عنوان واردکننده که وجود خارجی نداشته‌اند و نیز اصرار مجدد وزارت صنعت در آن زمان برای تعیین تکلیف و تایید واردکنندگان، به تازگی قواعد سختگیرانه‌تری برای تایید صلاحیت واردکنندگان کاغذ از سوی وزارت ارشاد در نظر گرفته شده تا جایی که از ۲۴ متقاضی واردات کاغذ تحریر که به دنبال فراخوان تازه وزارت ارشاد تقاضای خود را ثبت کرده‌اند، تنها ۴ متقاضی تایید شده‌اند.
آنچه این روزها خود را در این ماجرا بیش از پیش نمایان می‌کند، کندی دولت و سیاست‌های آن در اصلاح ساختاری فعلی بازار کاغذ در کشور است. به همین خاطر است که مجموعه دستگاه‌های فعال و حاضر دولتی در این عرصه یک و نیم ماه پس از پایان نمایشگاه کتاب و درخواست تدبیر رهبری برای رفع این موضوع، کماکان در فکر سیاستگذاری و برگزاری جلسه و حواله دادن امیدواری‌شان به جای ارائه کار عملی هستند و مشخص نیست این شیوه در‌نهایت طی سال جاری کار را به کدام مقصد منتهی کند.
سایر اخبار این روزنامه
بر اساس تفاهم‌نامه وزارتخانه‌های راه و دفاع، نیروهای مسلح صاحب‌خانه می‌شوند تولید، اهرم حرکت بازار مسکن علیرضا صدقی سیاست‌ورزی و توهم فهم حقیقت ابعاد تمدید تعلیق ایران از لیست سیاه FATF بررسی شد ابهام‌های فرصت چهار‌ماهه به ایران قیمت کاغذ همچنان بالا می‌رود سرنوشت کاغذ در ابهام «ابتکار» از تصویب کلیات طرح «اعاده اموال نامشروع مسئولان» در مجلس گزارش می‌دهد طرحی برای قطع دست‌ها از اموال بیت‌المال معاون امور خاورمیانه وزارت خارجه انگلیس برای دیدار با مقامات ایرانی به تهران آمد چه کسانی موافق و مخالف زیست شبانه پایتخت هستند؟ مخالفان و موافقان شب‌های روشن تهران‌ رئیس‌جمهوری در دیدار رئیس اتحادیه بین‌المجالس جهانی: بسیاری از مشکلات جهان ناشی از یک‌جانبه‌گرایی آمریکا است محمدجواد ظریف: مذاکرات درباره پیمان‌های پولی با کشورهای مختلف در حال انجام است ترکیب هیئت رئیسه کمیسیون‌های مجلس برای اجلاسیه چهارم مجلس دهم ذوالنور رئیس کمیسیون امنیت ملی شد حسینی شاهرودی در تشریح نشست کمیسیون اقتصادی: دستگاه‏ها، اطلاعات لازم را در اختیار سامانه جامع مالیاتی قرار نمی‏دهند