ترامپ به جای اتاق جنگ، اتاق دیپلماسی تشکیل دهد

اتفاق سرنگونی پهپاد آمریکایی‌ها، نشان دهنده نوعی غافلگیری آمریکایی‌ها در قبال راهبردی است که خودشان شروع کردند و این راهبرد با واقعیت موجود همخوانی نداشت. می‌خواهم از تعلل و تناقض در موضع‌گیری‌های ترامپ شروع کنم که بعد از شکار پهپاد گفت ایران اشتباه بزرگی مرتکب شد و به نوعی تهدیدآمیز صحبت کرد و گفت که خواهید دید چه پاسخی خواهیم داد! ولی بعد سعی کرد موضوع را مدیریت کند و اعلام کرد ممکن است اتفاقی باشد و عمدی نباشد یا اشتباه یک شخص باشد و نه یک دولت. به عبارتی سعی کرد اوضاع را کنترل کند و بعد که اتاق جنگ تشکیل شد، اعلام شد که قرار است حمله محدود یا نقطه‌زنی صورت بگیرد و بعد از آن هم باز ترامپ پشیمان شد. در آخرین توئیت خود تا عصر دیروز اعلام کرد که ما می‌خواستیم بجنگیم ولی نجنگیدیم و تهدیدهای تازه‌ای علیه ایران به کار گرفت. مجموع این رویدادها نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها گرفتار بازی‌ای شده‌اند که خودشان راه انداخته‌اند. به عبارتی دونالد ترامپ گرفتار بازی ناتمام مایک پمپئو شده است. پمپئو کسی است که کارش جنگ روانی است و یک جنگ روانی همراه با جنگ اقتصادی را علیه ایران شکل داد. ولی ایرانیان در مقابل جنگ روانی آمریکایی‌ها کاملا راهبردهای تدافعی خود را پیش بردند. این راهبردها فقط راهبردهای چند ماه اخیر نیست. 28 سال است که ایرانی‌ها راهبرد دفاعی خودشان را در مقابله با تهدیدهای اقتصادی آمریکایی‌ها سامان می‌دهند. طوری که همین سامانه سوم‌خردادی که پهپاد آمریکایی را سرنگون کرده، سامانه مربوط به 5 سال پیش ایران است و بعد از آن هم ایرانی‌ها هم در زمینه آفندی و هم پدافندی یا به عبارتی تهاجمی و دفاع هوایی به دستاوردهای زیادی رسیدند. آخرین جلسه‌ای که در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با مسئولان هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برگزار شد، در گزارشی که از جلسه ارائه دادم، همین موضوع را عنوان کردم که آمریکایی‌ها باید بدانند هیچ پرنده‌ای از آنها مصون از توان پدافندی ایران نیست. ضمن اینکه ایران در زمینه تهاجمی هم ایران به قدرت بی‌بدیل موشکی تجهیز شده که هیچ‌کدام از اینها قابل مذاکره نیست. لذا زمانی هم که جنگ روانی آمریکایی‌ها با یک شاخص و ارزیابی عملی مواجه شد، عملا ناکارآمدی‌اش اثبات شد و الان به نظر می‌رسد به جای اینکه ترامپ اتاق جنگ تشکیل دهد باید اتاق دیپلماسی تشکیل دهد و لازمه‌اش این است که اولا این راهبرد جنگ روانی را کنار بگذارد. در ثانی در جنگ اقتصادی با ایران تجدیدنظر جدی داشته باشد و به عبارتی هر چیزی که مفهوم جنگ و تقابل دارد را تعطیل کند و سعی نماید نوعی بازگشت از تحریم‌ها را داشته باشد. نوع رفتار جمهوری اسلامی ایران در قبال تجاوز آمریکایی‌ها رفتاری کاملا منطبق با منشور ملل متحد و کنوانسیون‌های بین‌المللی است. ترامپ می‌داند که ایرانی‌ها می‌توانستند هواپیمای با 35 سرنشین آمریکایی‌ها را سرنگون کنند ولی این کار را نکردند و یک پهپاد را نشانه گرفتند. سرنگونی پهپادی که دو پیام داشت؛ نخست اینکه ایرانی‌ها هنوز معتقدند نباید وارد فضای خون و خونریزی با آمریکایی‌ها شد و دوم اینکه عالی‌ترین و توانمندترین پرنده آمریکایی‌ها در زمینه مقابله با ردگیری و رهگیری را سرنگون کردند. یعنی به آمریکایی‌ها اعلام کرد آن چیزی که همیشه مزیت مطلق آمریکا در جنگ به حساب می‌آید را به‌خصوص در قبال جمهوری اسلامی ایران دیگر ندارند. لذا اینکه آینده چه خواهد شد، معتقدم شکایت‌های جمهوری اسلامی ایران از آمریکاست که اولین شکایت به خاطر تجاوزی است که پهپاد آنها داشت. دومین شکایت از کشورهای عربی باید صورت بگیرد که در منطقه میزبان آمریکایی‌ها هستند و در بحرانی شدن شرایط کنونی نقش دارند و اقدامات آنها هم خصمانه به حساب می‌آید. مثل امارات و عربستان که پایگاه آمریکایی‌ها به حساب می‌آیند. تحولات بعدی در جامعه جهانی است که معتقدم الان به این نتیجه رسیده که جنگ با ایران برنده نخواهد داشت ولی بازنده‌های زیادی خواهد داشت به‌ویژه اینکه ایرانی‌ها می‌توانند جنگ را مدیریت کنند. بنابراین فعالیت‌های میانجیگرایانه گسترش پیدا می‌کند. دامی که پیش روی ترامپ بود، جنگ روانی‌ای بود که به نظر می‌رسد مجبور است از این دام فرار کند ولی ممکن است افراطیون دام جدیدی پیش روی او بگذارند که آن ادعای تحقیر آمریکایی‌ها در سقوط پهپاد است که به نظرم ترامپ باید با این موضوع حسابگرانه برخورد کند و بداند آنچه شکل گرفته، واقعی شدن محاسبات تقابل با ایران است که این به سود خود آمریکا هم هست ولی در این میان به جای اینکه وارد یک فضای جنگی شود، باید دیپلماسی را تقویت کند و بداند که ایرانی‌ها کشوری نیستند که به راحتی هدف شوند بلکه کشوری هستند که خودشان را برای هر نوع تقابلی آماده کرده‌اند. واقعیت ایران را به رسمیت بشناسد و بداند که زبان ایران، زبان مترقی است. بازگشت به برجام به سود آمریکا خواهد بود، ضمن اینکه الان آمریکایی‌ها باید بدانند ایرانی‌ها به برجام گذشته بازنخواهند گشت. آنچه جمهوری اسلامی ایران خواهد خواست برجامی است که به‌راحتی در آن نقض عهد صورت نگیرد و لازم است که آمریکایی‌ها برای تنظیم دیپلماسی پیشقدم شوند و دیگر بیش از این در فضای جنگ روانی عمل نکنند.
* رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس