روزنامه ابتکار
1398/03/29
چرا رشد اقتصادی ایران بعداز تجربه مثبت شدن دوباره منفی شده است؟ رمزگشایی یک علامت نفی
کیمیا نجفیمرکز آمار جدیدترین آمارهای مربوط به نرخ رشد اقتصادی را منتشر کرده است که بر اساس آن در سال گذشته نرخ رشد اقتصادی در حوزه‌های کشاورزی منفی ۱.۵، صنعت منفی ۹.۶ و خدمات نیز ۰.۰۲ درصد بوده است. مجموع نرخ رشد اقتصادی نیز با احتساب نفت منفی ۴.۹ درصد و بدون احتساب نفت هم منفی ۲.۴ درصد بوده است. بر این اساس نمی‌توان طبق آمار منتشر شده، منفی شدن رشد اقتصادی را به دلیل مشکلات درخصوص فروش نفت و تحریم‌های پیش روی کشور بدانیم. بنابراین با بررسی شرایط فعلی بحث رساندن ایران به برترین قدرت اقتصادی تا سال 1404 شاید تنها یک شعار باشد که با واقعیت فاصله بسیاری دارد.
وقتی بحث منفی شدن رشد اقتصادی به میان می‌آید، بسیاری از کارشناسان مشکلات فروش نفت را دلیل اصلی آن می‌دانند و معتقدند وقتی اقتصادی نفت محور باشد انتظار دیگر از آمارها نباید داشت. این در حالی است که عده‌ای دیگر مشکلات تصمیم‌گیری داخلی را عامل مهمی می‌دانند. آنها می‌گویند پیش از اینکه بخواهیم همه چیز را به تحریم‌ها ارتباط دهیم باید توجه داشته باشیم که در نبود بحث تحریم‌ها هم رشد اقتصادی ما منفی ۲.۴ درصد بوده است، پس باید به این نکات توجهی ویژه‌ای شود. علی قنبری، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به ضعف وابستگی اقتصاد ایران به نفت به «ابتکار» گفت: نفت یک عامل مهم و تاثیرگذار در اقتصاد کشور به حساب می‌آید و در تمام زوایا و ارکان نظام ما نفوذ پیدا کرده است.
وی افزود: نکته مهمی که وجود دارد این است که زمان زیادی باید سپری شود تا ایران بتواند اقتصادی بدون وابستگی به نفت را پایه‌گذاری کند. شرایط موجود از برخی جهات می‌تواند به نفع ایران باشد چراکه اکنون وضعیتی مناسبی فراهم شده تا اقتصاد کشور میزان وابستگی خود به نفت را کاهش دهد.
قنبری سیستم‌های تصمیم‌گیری را دارای ایراداتی دانست و در‌این‌باره گفت: در‌مجموع اگر بخواهیم موارد پیش آمده در کشور را بررسی کنیم باید بگوییم که مدیریت و نوع تصمیم‌گیری‌ها توان و آمادگی لازم را ندارد تا اقتصاد را از نفت رها کنند. در حال حاضر تمام تلاش‌ها در این راستا میشود که مقدار بیشتری نفت به فروش برسد تا بتوانند بخش مهمی از درآمد کشور را از طریق فروش نفت تامین کنند. به هر جهت همانطور که گفتم سال‌ها نیاز است تا مدیریت بدون نفت در کشور حاکم شود. این کارشناس اقتصادی از راه‌هایی برای جلوگیری کردن از منفی شدن رشد اقتصادی گفت: ما باید بدانیم که راه‌حل‌هایی وجود داشت تا بتوان از طریق آنها چه با احتساب نفت و چه بدون آن از منفی شدن رشد اقتصاد جلوگیری کرد، اما مسئله مهم به اجرا نرساندن این راهکارها بود. ساختار مدیریتی کشور آماده اجرا کردن راه‌حل‌های موجود نیست. راه‌حل مطرح شده در این زمینه این بود که یک بار برای همیشه نفت را از اقتصاد کنار بگذاریم اما متاسفانه این شرایط را فراهم نمی‌کنند و اراده مشخصی برای این کار وجود ندارد.
وی اظهار کرد: اگر ما نگاهی به دنیا داشته باشیم خواهیم دید که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته توانستند بدون فروش نفت اقتصادی توانمند داشته باشند، ما باید یک بررسی در این زمینه داشته باشیم تا ببینیم آنها چگونه توانستند در مسیر درستی قرار بگیرند.
قنبری به شعارها درخصوص برتر شدن اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: با توجه به شرایط فعلی کشود و وجود مشکلات اقتصادی ایران به نظر می‌رسد که صحبت‌ها درخصوص رساندن اقتصاد ایران به یک قدرت برتر تا سال 1404 تنها یک وعده و شعار باشد، من معتقدم اهداف آن طی سال‌های گذشته مخدوش شده است. من معتقدم که اهداف 1404 آرامانی است و با واقعیت‌های کشور همخوانی ندارد.
مطالعات علمی را مبنای هر تصمیم‌گیری قرار دهیم
علی مزیکی، اقتصاددان نیز درخصوص تازه‌ترین آمار منتشر شده درباره رشد اقتصادی به «ابتکار» گفت: رشد تولید یک فرآیند جهانی است و به این شکل نیست که ما یک اقتصاد جدا باشیم، حال فرض بر این باشد که نفت هم در میان نباشد. بالاخره در اقتصاد یک واردات و صادراتی وجود دارد که اکنون با شرایط تحریم به مشکل برخورده است. ما لزوما نمی‌توانیم بگوییم که مشکلات ما تنها ریشه در داخل دارد. البته که ما ضعف‌هایی در مدیریت مسائل اقتصادی داریم اما باید توجه داشته باشیم که تغییر خاصی در سیستم تصمیم‌گیری و مدیریتی ما به وجود نیامده که بتوانیم بگوییم این عامل باعث منفی شدن رشد اقتصادی کشور شده است.
این اقتصاددان به اقداماتی که باید در دستور کار قرار گیرد اشاره کرد و گفت: من معتقدم در شرایط فعلی اقدام اساسی که باید انجام گیرد تا فشار مشکلات کمتر شود برطرف کردن مسائلی است که با دنیا داریم. ما باید انعطاف‌پذیرتر با دنیا برخورد داشته باشیم تا بتوانیم بحران‌های موجود را کنترل کنیم. با توجه به شرایط موجود می‌توانیم برنامه‌هایی را برای رفع برخی از موانع در دستور کار قرار دهیم اما این مسئله نیازمند مطالعات علمی دقیق است. ما باید بررسی کنیم که در شرایط فعلی چه پتانسیل‌هایی در اختیار داریم تا بتوانیم از آنها بهره‌مند شویم. در مجموع باید بگویم که بهترین کار این است که مطالعات علمی را مبنای هر تصمیم‌گیری قرار دهیم، چون قطعا نتیجه مثبت آن را خواهیم دید.
وی در پایان درخصوص شعارهایی که در اقتصاد وجود دارد گفت: اینگونه صحبت‌ها جنبه شعارگونه دارد. ما تا کنون هر برنامه کلی که داشته‌ایم همراه با شعار بوده است. اما باید ببینیم که با پیش‌بینی‌هایی که انجام شده و آمارهایی که از رشد اقتصادی اعلام می‌کنند چه پتانسیل‌هایی برای رسید به این هدف در دستور کار قرار دارد. برای اینکه ببینیم این برنامه و هدف به واقعیت تبدیل میشود یا خیر باید بررسی کنیم تا مشخص شود آیا الزاماتی برای اینگونه رشدهای بزرگ در اختیار دارند و یا تنها بر اساس تصورات چنین مسائلی را مطرح کرده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
جزئیات نخستین ضربه جهانی واجا به شبکه جاسوسی آمریکا اعلام شد
شکار جاسوس‌های آمریکایی با استفاده از فضای سایبری
جلال خوش‌چهره
پاسخ به سیاست فشار حداکثری
«ابتکار» از تلاش دولت برای تطبیق با چالش‌های اقتصادی گزارش می‌دهد
اصلاح ساختار بودجه در شرایط تحریمی جدید
چرا برخی همیشه منتقد، معترض و مخالفند؟
گِلام و سندروم ملانصرالدین!
چرا رشد اقتصادی ایران بعداز تجربه مثبت شدن دوباره منفی شده است؟
رمزگشایی یک علامت نفی
خطر حریق تا چه اندازه محوطه‌های تاریخی ایران را تهدید می‌کند؟
آتش در کمین تاریخ
« ابتکار» روند ظهور و سقوط نخستین رئیس‌جمهوری غیرنظامی مصر را بررسی می‌کند
مرسی نماد آرزوی ناکام اخوانالمسلمین
رئیس‌جمهوری در مراسم افتتاح پایانه مسافربری «سلام» در فرودگاه امام خمینی(ره):
اساس جنگ بدخواهان با ملت ما جنگ اراده‌هاست
جواب محسن هاشمی در پاسخ به واکنش‌ها به سخنانش درباره حیات شبانه پایتخت
نمی‌توانم به بقیه بگویم چه زمانی بخوابید
برانکو رسما جدایی‌اش را تایید کرد
اتمام ماجرای من و پرسپولیس
مجلس در کجای خروج از برجام ایستاده است؟
در مجمع وزیران ادوار مطرح شد
هشدار نانسی پلوسی به ترامپ
اعزام نیروی جدید به خاورمیانه به اختلافات با ایران دامن می‌زند
شمخانی در نشست مقامات عالی امنیتی ۶ کشور همسایه افغانستان:
