روزنامه ابتکار
1398/03/29
«ابتکار» از تلاش دولت برای تطبیق با چالش‌های اقتصادی گزارش می‌دهد اصلاح ساختار بودجه در شرایط تحریمی جدید
معصومه معظمیرئیس سازمان برنامه و بودجه کشور اخیرا در صفحه توئیتر خود با بیان اینکه «طرح اصلاح ساختاری بودجه بر مبنای ۴ محور و ۲۳ برنامه در وبگاه این سازمان منتشر شده است»، از صاحب‌نظران خواست تا نظرات تکمیلی خود را دراینباره به آنها اعلام کنند. با توجه به تحریم‌های اقتصادی و کاهش فروش نفت و به دنبال آن تاثیر مستقیم این کاهش بر میزان درآمد نفتی و بودجه کشور، دولت در تامین بودجه برای سال 98 با مشکل و چالش‌هایی مواجه شده است. البته این امر قابل پیش‌بینی بود، به همین دلیل محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در روزهای پایانی سال 97 طی جلسه‌ای غیرعلنی به نمایندگان مجلس گفت که دولت در‌صدد اصلاح و تغییر ساختار بودجه است و این اصلاح ساختار را در قالب چند محور به مجلس ارائه خواهد کرد. نوبخت آن روزها معتقد بود که این اصلاح ساختار با درد و سختی همراه است ولی باید به صورت جامع انجام شود.
با گذشت 3 ماه از سال 98 و بروز چالش‌های جدی میان ایران و ایالات متحده آمریکا و تشدید محدودیت و بازگشت تحریم‌های اقتصادی و همچنین برداشتن معافیت خریداران نفتی ایران، فروش نفت جمهوری اسلامی با سختی نسبی همراه است. به دلیل کاهش میزان فروش نفت، بودجه دولت هم برای اداره کشور با چالشی جدی مواجه است به همین دلیل محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه اخیرا در توئیتر خود از آماده شدن اصلاح ساختار بودجه کشور خبر داد و نوشته است: «طرح اصلاح ساختاری بودجه که در راستای تدبیر رهبر انقلاب، بر مبنای ۴ محور و شامل ۲۳ برنامه طراحی شده تا زمینه حرکت به سمت بودجه بدون نفت در تراز اهداف والای نظام را فراهم سازد، در وبگاه سازمان برنامه و بودجه منتشر شد.»
محورهای چهارگانه اصلاح ساختار بودجه
اعلام شد
گفتنی است طرح اصلاح ساختاری بودجه در چهار محور «درآمدزایی پایدار»، «هزینه‌کرد کارا»، «ثبات‌سازی اقتصاد کلان و توسعه پایدار» و «تقویت نهادی بودجه» تعریف شده است که البته عزت‌الله یوسفیان‌ملا، عضو کمیسیون برنامه و بودجه دراینباره به «ابتکار» گفت که اصلاح ساختار بودجه اقدام بسیار خوبی است که البته بعد از روی کار آمدن نوبخت تا حدی اجرایی شده است و صرفا مربوط به شرایط خاص فعلی نیست.
ساختار فعلی بودجه کشور بهره‌وری لازم را ندارد
محمدرضا نجفی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اما برخلاف یوسفیان‌ملا، ساختار فعلی بودجه را ساختاری بهره‌ور و متناسب با شرایط کشور ندانست و به «ابتکار» گفت: «به طور حتم ساختار بودجه فعلی نیازمند اصلاح ساختار است ولی اینکه در شرایط فعلی چقدر ممکن باشد که این ساختار را بتوانیم به هم بزنیم و چقدر امکان چنین اقدام بزرگی وجود دارد، بحثی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.» نماینده مردم تهران در مجلس تاکید کرد: «باید هزینه و فایده کنیم و امکان‌سنجی را مورد بررسی قرار دهیم که این کار در این شرایط چقدر عملی و شدنی و قابل اجرا است.» او افزود: «اگر شرایط محیطی اجازه این کار را بدهد، می‌تواند تحولی بزرگ در شرایط اقتصادی با وجود کمبود امکاناتی که وجود دارد، ایجاد کند.»
نجفی خاطرنشان کرد: «اگر تکثر و حجم عظیمی از هزینه‌های بدون منبع داشته باشیم، کمک می‌کند که این بودجه و مصارف حالت منطقی‌تری پیدا کند. دراینباره حتما احساس نیاز میشود، ولی درباره میزان عملیاتی بودن آن باید بیشتر فکر و بررسی شود.» نماینده مردم تهران در مجلس افزود: «به نظرم بخشی از اصلاح ساختار در شرایط فعلی و شرایط محیطی اجازه این کار را نمی‌دهد چون ممکن است یکی از مباحث اصلاح ساختار بحث یارانه‌ها باشد یا حتی یارانه انرژی را شامل شود بنابراین باید دید و سنجید چقدر امکان این کار در شرایط فعلی وجود دارد؟»
یک‌سوم بودجه عمومی وابسته به نفت است
محمد خدابخشی، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم دراینباره به «ابتکار» توضیح داد: «اصلاح ساختار بودجه مهم است چرا که یک سوم بودجه عمومی کشور معادل 100 هزار میلیارد تومان به نفت وابسته است و در شرایط تحریمی که طبق تاکید رهبری اصلاحات ساختاری دراینباره از واجبات است و باید در اولویت کار ما قرار بگیرد.» نماینده مردم الیگودرز در خانه ملت تصریح کرد: «با توجه به بررسی‌های به عمل آمد، امکان جایگزینی منابعی دیگری با منابع حاصل از فروش نفت و میعانات گازی وجود دارد. البته نه اینکه تلاش کنیم صادرات نفت و میعانات گازی را به صفر برسانیم و استفاده‌ای از آنها نداشته باشیم.»
اصلاح ساختار بودجه و کاهش وابستگی به نفت نیازمند عزم جدی است
او در ادامه اظهارات خود به «ابتکار» گفت: «اگر صادراتی داریم باید از طریق صندوق توسعه ملی برای تقویت بخش خصوصی و رونق تولید به شکل‌های دیگر باید استفاده شوند. اما بودجه عمومی کشور و وابستگی آن به نفت را باید تلاش می‌کنیم، کاهش دهیم.» خدابخشی ادامه داد: «با بازنگری در معافیت‌های مالیاتی، جلوگیری از فرار مالیاتی و... این امکان وجود دارد که کسری بودجه و وابستگی به نفت را کاهش دهیم ولی عزم و اراده‌ای جدی می‌طلبد.»
سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه اصلاح ساختار بودجه را در شرایط فعلی از ضرورات شرایط فعلی دانست و تاکید کرد: «به دلیل اینکه وابستگی ما به نفت به عنوان یک ابزار در اختیار مخالفان و دشمنان نظام قرار گرفته است تا با تحریم نفتی و پتروشیمی ما را تحت فشار قرار دهند، باید این اهرم را از آنها بگیریم و به این منظور باید ساختار بودجه را هر‌چه زودتر اصلاح و اجرایی کنیم.»
خدابخشی به «ابتکار» گفت: «اگر این کار را پیش از این انجام داده بودیم شرایط اقتصادی بهتری داشتیم. بنابراین درست است که تحریم برای ما مشکلاتی ایجاد کرده است و به مردم فشار می‌‌آورد، ولی فرصتی برای ما ایجاد کرده است تا اصلاحات مورد نیاز در ساختار بودجه را اعمال کنیم و به سمتی برویم که وابستگی‌مان به نفت کاهش یابد.» او در عین حال توضیح داد: «یکسری اقدامات دراینباره در مرکز پژوهش‌ها انجام شده است و گزارش و محورهایی هم که سازمان برنامه و بودجه تهیه کرده است را به کمیسیون فرستاده که باید با انرژی زیاد آن را مورد بررسی قرار دهیم. این مسئله برای کشور مهم است و باید هر‌چه زودتر آن را به نتیجه برسانیم.»
بودجه 98 نسبت به بودجه سال‌های قبل علمی‌تر است
البته یوسفیان‌ملا معتقد است که بودجه 98 نسبت به بودجه سال‌های قبل اصلاح شده است. او در توضیح این موضوع به «ابتکار» گفت: «در حال حاضر اگر بودجه را با سال‌های گذشته مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که تفاوت زیادی با بودجه سال‌های قبل دارد. ولی چون این تفاوت‌ها با سرو‌صدا و مصاحبه و طرح و لایحه نبوده و به مرور زمان انجام شده است، کسی متوجه این تغییرات نشده است.» عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خاطرنشان کرد: «اگر به حجم کتاب‌های بودجه سال 98 با سال‌های قبل توجه کنیم می‌بینیم که در زمان دکتر نوبخت بودجه به سمت علمی شدن رفته است.»
نماینده مردم آمل در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «شرایط اقتصادی کشور را باید مورد ارزیابی قرار داد. زمانی بعضی ماه‌ها رقم میلیاردی از فروش و درآمد نفتی داشتیم، ولی در تخصیص اعتبارات مشکلاتی وجود داشت. ولی در حال حاضر با وجود کاهش درآمدهای نفتی، بودجه کشور محدود شده است ولی با تدبیر و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته مردم متوجه این مشکلات کاهش بودجه و درآمد دولت نمی‌شوند و کسی این مشکلات را لمس نمی‌کند.»
او به «ابتکار» گفت: «به نظرم این موضوع ناشی از برنامه‌ریزی‌هایی است که هنوز به صورت مدون انجام نشده است، ولی نشان می‌دهد اتفاقات و برنامه‌ریزی‌هایی وجود دارد که مردم متوجه این مشکلات نمی‌شوند و در زمان مقرر یارانه‌های نقدی به حساب‌شان واریز میشود و حقوق کارکنان دولت به طور منظم پرداخت میشود.» یوسفیان‌ملا تاکید کرد: «با اقداماتی که انجام شده است، پیش‌بینی می‌کنم در بودجه سال 99 با قانون و مقررات جدیدی مواجه خواهیم شد، البته مشروط بر اینکه برخی طرح‌های خلق‌الساعه از سوی مجلس مطرح نشود که همه رشته‌های دولت را پنبه کند.»
گفتنی است روز گذشته طرحی در کمیسیون آیین‌نامه داخلی مطرح شد که به موجب آن مصوبه «شرکت‌های دولتی موظف شدند تا بودجه سالانه خود را هر ساله به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ارائه کنند.»
همچنین بر اساس این مصوبه «کمیسیون برنامه و بودجه مجلس مسئولیت بررسی بودجه شرکت‌های دولتی را هم‌زمان با لایحه بودجه سالانه کشور بر عهده دارد و این موضوع برای اولین بار در طول 40 سال گذشته در سال جاری انجام خواهد شد. بنابراین در‌صورت تصویب نهایی این مصوبه در صحن علنی مجلس، دولت موظف است سالانه دو بودجه مجزا یکی برای شرکت‌های دولتی و دیگر امور کشور به کمیسیون برنامه و بودجه ارائه کند.
یوسفیان‌ملا با انتقاد از این مصوبه به «ابتکار» گفت: «این طرح می‌تواند طرح خوبی باشد ولی باید دید که آیا دولت باید سالی 2 بار لایحه بودجه به مجلس بیاورد و رئیس‌جمهوری سالی 2 بار برای دفاع از بودجه به مجلس بیاید و نطق کند و برنامه پنج ساله را همراه بودجه ارائه کند و از بودجه دفاع کند؟»
او افزود: «اگرهماهنگی‌هایی دراینباره صورت نگیرد و نظر دولت را تامین نکند، ممکن است طرح اصلی با تاخیر انجام شود.»
سایر اخبار این روزنامه
جزئیات نخستین ضربه جهانی واجا به شبکه جاسوسی آمریکا اعلام شد
شکار جاسوس‌های آمریکایی با استفاده از فضای سایبری
جلال خوش‌چهره
پاسخ به سیاست فشار حداکثری
«ابتکار» از تلاش دولت برای تطبیق با چالش‌های اقتصادی گزارش می‌دهد
اصلاح ساختار بودجه در شرایط تحریمی جدید
چرا برخی همیشه منتقد، معترض و مخالفند؟
گِلام و سندروم ملانصرالدین!
چرا رشد اقتصادی ایران بعداز تجربه مثبت شدن دوباره منفی شده است؟
رمزگشایی یک علامت نفی
خطر حریق تا چه اندازه محوطه‌های تاریخی ایران را تهدید می‌کند؟
آتش در کمین تاریخ
« ابتکار» روند ظهور و سقوط نخستین رئیس‌جمهوری غیرنظامی مصر را بررسی می‌کند
مرسی نماد آرزوی ناکام اخوانالمسلمین
رئیس‌جمهوری در مراسم افتتاح پایانه مسافربری «سلام» در فرودگاه امام خمینی(ره):
اساس جنگ بدخواهان با ملت ما جنگ اراده‌هاست
جواب محسن هاشمی در پاسخ به واکنش‌ها به سخنانش درباره حیات شبانه پایتخت
نمی‌توانم به بقیه بگویم چه زمانی بخوابید
برانکو رسما جدایی‌اش را تایید کرد
اتمام ماجرای من و پرسپولیس
مجلس در کجای خروج از برجام ایستاده است؟
در مجمع وزیران ادوار مطرح شد
هشدار نانسی پلوسی به ترامپ
اعزام نیروی جدید به خاورمیانه به اختلافات با ایران دامن می‌زند
شمخانی در نشست مقامات عالی امنیتی ۶ کشور همسایه افغانستان:
