روزنامه ابتکار
1398/03/27
تشکیل بازار متشکل ارزی باعث ایجاد شفافیت در حوزه ارز میشود؟ اما و اگرهای بازار متشکل ارزی
کیمیا نجفیچندی است که صحبت‌هایی در خصوص راه‌اندازی بازار متشکل ارزی با هدف شناسایی و هویت‌بخشی به بازیگران اصلی بازار ارز به گوش می‌رسد. شنیده‌ها حاکی از آن است که این طرح پس از کش و قوس‌های فراوان در روزهای آتی شروع به کار خواهد کرد. این ماجرا از ابتدا با اما و اگرهای بسیاری روبه‌رو بود که باید قبل از راه‌اندازی حل و فصل می‌شد. بنابراین عصر روز شنبه 25 خرداد اعضای بازار متشکل ارزی به‌همراه صراف‌ها جلسه‌ای مشترک با رئیس کل بانک مرکزی و هیئت عامل این بانک داشتند که در این جلسه به بررسی مشکلات و راه‌حل‌ها پرداختند.
یکی از طرح‌هایی که برای ساماندهی بازار ارز مورد توجه قرار گرفته بود «بازار متشکل ارزی» است، بازاری که به عقیده بسیاری از کارشناسان می‌تواند راه را بر دلالان و سوداگران ببندند. آن‌طور که مشخص است در روزهای اخیر فرآیند آماده‌سازی بخش‌های مختلف برای راه‌اندازی این بازار شتاب خواهد گرفت و اکنون از شروع فعالیت آن در تیرماه سخن می‌گویند. با پررنگ شدن این ماجرا، سوال‌های زیادی درخصوص میزان تاثیرات این طرح در بازار ارز به وجود می‌آید. برخی از کارشناسان بر این باورند که راه‌اندازی این بازار نمی‌تواند تاثیر چندانی در کنترل بازار ارز بگذارد و نباید انتظار غیرواقعی از این طرح داشت. اما نتیجه عملکرد این بازار را تنها در روزهای آتی خواهیم دید و پیش از آن نمی‌توان به‌صورت دقیق عملکرد را بررسی کرد.
علیرضا عباسی، کارشناس بازار خروجی راه‌اندازی ارز بازار متشکل ارزی را وابسته به نحوه کارکرد آن دانست و در این‌باره به «ابتکار» گفت: ارز به عنوان یک عنصر اقتصادی موثر در تنظیم ارزش واقعی کلیه عناصر اقتصادی در یک کشور بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل بانک مرکزی تمام کشورها یک ماموریت اصلی دارند و آن‌هم حفظ ارزش پول ملی کشو‌رشان است. در داخل کشور به خصوص در سال‌های اخیر به دلیل تحریم یک آشفتگی در نظام ارزی کشور ایجاد شد و اختیار کنترل بازار ارز عملا از دست بانک مرکزی که به عنوان متولی اصلی بوده خارج شده است.
وی در ادامه افزود: تا زمانی که بانک مرکزی ابزار لازم را برای اعمال قدرت و اراده خود در تنظیم بازار ارزی نداشته باشد طبیعتا امکان دسترسی به نتایج روشنی که مطلوب اقتصاد است فراهم نخواهد شد. از همین رو طرح بازار متشکل ارزی با این نیت شروع شد که ارز را از وضعیت نابسامان فعلی نجات دهد.
وی درخصوص نحوه قیمت‌گذاری در بازار ارز گفت: قیمت‌گذاری و یا کشف قیمت باید تابع عرضه و تقاضای واقعی باشد، در این میان نکته‌ای که وجود دارد این است اما امروزه اینگونه نیست و بانک ملی در تلاش است که با تشکیل بازار متشکل ارزی این بی‌نظمی موجود را از بین ببرد و یک مکانیزم شفاف و درست را راه‌اندازی کند.
این کارشناس حوزه ارز در بخشی دیگر از سخنانش به میزان تاثیرگذاری این طرح در بازار ارز اشاره کرد و در این‌باره گفت: اینکه این طرح تا چه میزان امکان دسترسی به هدف را فراهم کند به این بستگی دارد که مجریان تا چه حد بتوانند این ایده را به درستی پیش ببرند، به گونه‌ای که توانایی پاسخ‌گویی به تقاضاهای واقعی ارز را داشته باشند.
وی افزود: میزان عرضه ارز توسط بانک مرکزی در این بازار، نحوه مدیریت تقاضا، معاملات ارزی، میزان اسکناس وارده شده، مدیریت حواله‌های ارزی جهت فعالیت‌های اقتصادی و... تا چه حد بتواند در این بازار از یک فرآیند درستی برخوردار باشد به نحوه اجرای این پروژه اقتصادی بستگی دارد.
این کارشناس بازار ارز ادامه داد: ما در یک زمان سخت که با تحریم‌ها درگیر هستیم می‌خواهیم این طرح را به اجرا برسانیم. من معتقدم که این بازار باید 10 سال پیش و در زمان اوج درآمدهای ارزی ایران تشکیل می‌شد. اما متاسفانه در زمانی این اتفاق رخ می‌دهد که ما در پایین‌ترین چشم‌اندازهای درآمدی ارزی قرار گرفتیم، همچنین منابع ارزی و جریان‌های درآمدی آتی ارزی ما به شدت کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر بانک مرکزی به عنوان مهم‌ترین عرضه‌کننده ارز در بازار و هم برای ماموریت و مسئولیتی که دارد موظف به ساماندهی بازار است. اینکه این اقدام چه تاثیری در آینده خواهد گذاشت به نحوه اجرای برنامه بستگی دارد.
عباسی به نحوه قیمت‌گذاری اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد که اگر بانک مرکزی بخواهد قیمت‌گذاری‌های واقعی را به دنبال تقاضای واقعی انجام دهد طبیعتا قیمت‌های حقیقی کشف خواهد شد.
وی ادامه داد: در این شرایط قطعا فعالان و بازیگران اقتصادی می‌توانند بر مبنای کشف قیمت‌های واقعی در بازار متشکل ارزی تصمیمات درست اقتصادی برای آینده بگیرند و این مسئله در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی هم هست. اما اگر قیمت‌ها به شکل دستوری، کاذب و تحت تاثیر سیگنال‌های سیاسی باشد بعد از مدتی ممکن است که اعتبار لازم را نتواند به دست آورد و مجددا کشف قیمت از این روند دور و به سمت تعیین قیمت در بازار برود. همانطور که قبلا اشاره کردم تمام این موارد بستگی به این دارد که ما تا چه میزان بتوانیم شفافیت مالی را بین بازیگران ارزی که شامل صرافی‌ها، بانک‌ها، تجار واردکنندگان و صادرکنندگان ایجاد کنیم.
عباسی در پایان با اشاره به تاثیر کشف قیمت‌های واقعی گفت: اگر بانک مرکزی بتواند در این بازار همگرایی ایجاد کند در نهایت خروجی آن منجربه کشف قیمت واقعی ارز در بازار خواهد شد. طبیعتا تقاضاهای کاذب و سوداگرانه همیشه در اقتصاد وجود داشته است که می‌توان آنها را بخش سیاه اقتصاد خواند. اگر بانک مرکزی بتواند 80 درصد از مبادلات ارزی کشور را به بازار متشکل ارزی هدایت کند طبیعتا بخش اقتصاد سیاه تاثیر چندانی بر نوسانات نرخ ارز نخواهد گذاشت. در این شرایط است که بانک مرکزی نقش اصلی خود، که کشف واقعی قیمت ارز است به دست می‌آورد.
سایر اخبار این روزنامه
کاهش توان اقتصادی مردم چه تاثیری بر بهداشت و سلامت جامعه می‌گذارد؟
جیب بیمار، جان بیمار!
علیرضا صدقی
از حس تا هراس اخلاقی
تشکیل بازار متشکل ارزی باعث ایجاد شفافیت در حوزه ارز میشود؟
اما و اگرهای بازار متشکل ارزی
«ابتکار» ادعای آمریکا مبنی بر مسئولیت ایران در حملات روز پنجشنبه به دو کشتی در دریای عمان را بررسی می‌کند
«ابتکار» از مهم‌ترین رویدادهای صحن علنی مجلس در روزی که گذشت گزارش می‌دهد
کامیابی تا ناکامی در مجلس
یک فعال رسانه‌ای:
استعفاها یک روش اعتراضی است
مینا اکبری، سازنده مستند «میدان جوانان (سابق)» در گفت‌وگو با «ابتکار»:
اجازه ندهیم روایت‌های‌مان بمیرد
روحانی در دیدار تولیت آستان قدس رضوی:
دولت برای ارائه خدمت بهتر به زائران در کنار تولیت آستان قدس است
گزارش «ابتکار» از انتخابات هیئت رئیسه کمیسیون‌ها در سال چهارم مجلس دهم
آنها که ماندند و آنها که رفتند
امیرعبداللهیان بیان کرد
اقدام سنجیده ایران در توقف موردی برجام
