شمارش معکوس برای اجرای اینستکس

مهلت دو ماهه ایران به طرف اروپایی به منظور اجرای سازوکار «اینستکس» رو به اتمام است و در صورت عدم اجرای تعهدات از سوی طرف‌های دیگر توافق، تهران تا رسیدن به مرحله خروج، گام به گام از میزان تعهدات برجامی خود خواهد کاست.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، با وجود گذشت چند سال از عمر برجام هنوز اعضای باقی مانده در توافق هسته‌ای به تعهدات خود جامه عمل نپوشانده‌اند. تداوم این پیمان شکنی در نهایت ایران را به سمت اقدام متقابل سوق داده است؛ روندی که اگر ادامه یابد شکست برجام دور از ذهن نیست.
در روزهای گذشته که تهران میزبان هیأت اروپایی بود، یکی از مهمترین محورهای گفت وگو میان مقامات دو طرف به اقدامات برجامی تهران و بروکسل و همچنین آینده برجام ارتباط یافت؛ مسائلی که دیروز شنبه «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای به دنبال دیدار و گفت وگو با «هلگا اشمید» دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه رسانه‌ای کرد.
عراقچی هر چند به ترافیک دیپلماتیک ۳۵ روزه هیأت اروپایی بین پایتخت‌های اعضای برجام اشاره و نشست با مقامات بروکسل را مثبت ارزیابی کرد اما مستقیماً طرف اروپایی را تهدید به کاهش تدریجی تعهدات نمود.


عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان اظهار کرد که «جمهوری اسلامی ایران باید از منافع رفع تحریم‌ها در برجام وبه خصوص رفع تحریم‌های هسته‌ای بهره مند شود، در غیر این صورت ما با استفاده از حقی که برجام برای ما قائل شده است، تعهدات خود را بر طبق برجام پله پله کاهش می‌دهیم و در حقیقت خروج ایران از برجام در دستور کار قرار دارد.»
مقامات وزارت خارجه از جمله عراقچی، کاستن تدریجی از تعهدات را «هدفمند»، «هوشمندانه» و «برنامه ریزی شده» می‌دانند و راهی را برای طرف مقابل باز گذاشته‌اند که در صورت تحقق مطالبات ایران، روند خروج تهران از برجام کندتر شده و تهران به قول معروف به خانه اول برگردد.
خویشتن داری ایران در مقابل بدعهدی طرف مقابل حتی یکسال بعد از خروج آمریکا از توافق نیز ادامه داشت تا اینکه گامی عملی از سوی دیگر اعضای توافق مشاهده نکرد. در نهایت ایران تغییر رویه داده و چاره را در کاستن از تعهدات خود یافت. هجدهم اردیبهشت ماه و همزمان با اولین سالروز خروج آمریکا از برجام، شورای عالی امنیت ملی نخستین اقدام متقابل را در پیش گرفت. شورای مذکور با استناد به بندهای دوگانه ۲۶ و ۳۶ برجام که به ایران اجازه می‌دهد در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به تعهدات، اجرای تعهدات خود را به شکل کلی یا جزئی متوقف کند، دستور داد تا ذخیره سازی و نگهداری آب سنگین و اورانیوم فراتر از محدودیت‌های مندرج در برجام انجام گیرد.