آیا دیوارکشی، آسیب‌های اجتماعی پیرامون محوطه تئاتر شهر را از بین می‌برد؟ تئاتر، پشت حصار

گروه هنر - همه چیز از حادثه یکشنبه 19 خرداد آغاز شد. نزاعی بین دو دستفروش در محوطه تئاتر شهر باعث وقوع تیراندازی شد. این واقعه، لزوم تامین امنیت تئاتر شهر را دوباره بر سر زبان‌ها انداخت. حالا برخی موضوع حصارکشی این مجموعه هنری را دوباره پس از چند سال پیش کشیده‌اند، اما آیا دیوار کشیدن‌ راه‌حل ماجرا است؟
تئاتر شهر حتما برای بسیاری از ما در ثانیه نخست، یادآور هنر، نمایش و فرهیختگی است. اما یک نزاع و درگیری باعث شده تا عبارت دیگری هم کنار همه آن کلمات با شنیدن نام تئاتر شهر، در ذهن‌مان شکل بگیرد؛ «تیراندازی». این موضوع باعث شد تا موضوع ناامنی محوطه تئاتر شهر، خصوصا در ساعات واپسین شب دوباره مورد توجه قرار بگیرد. محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران، پس از این تیراندازی در گفت‌وگویی گفت: «نباید مهم‌ترین نقطه تهران عرصه تاخت و تاز گروه‌های دستفروش قرار می‌گرفت و در پی آن محیط بی‌دفاع شهری ایجاد می‌شد و در نهایت اتفاق غیرقابل باوری همچون تیراندازی در این محدوده روی می‌داد که «رویکرد غرب وحشی و تگزاس» را به نمایش بگذارد. این محدوده باید محل حضور افراد هنری و حتی گردشگران باشد که لازمه تحقق این مهم، ایجاد منطقه‌ای آرام، زیبا، امن و قابل مشاهده است.»
سعید اسدی، مدیر تئاتر شهر نیز بعد از این تیراندازی، درباره وضعیت امنیت محوطه تئاتر شهر هشدار داد و آن را معضلی خواند که مدتی است در پی حل کردن آن هستند. او گفت: «از یکی دو ماه گذشته در نامه‌نگاری‌های مختلفی با مسئولان ذی‌ربط، هشدار دادیم که وضعیت امنیتی اطراف تئاتر شهر نگران‌کننده است چون با سلاح سرد و نزاع خیابانی و حضور افرادی که شانیتی با این مجموعه فرهنگی ندارند و به طور سازماندهی شده در اینجا اقامت دارند روبه‌رو هستیم. حتی از طرف اداره کل هم پیگیری شده بود تا اقدامات لازم انجام شود. علاوه بر این در پیگیری‌های تلفنی و حضوری هم نگرانی‌ها ابلاغ شده بود و امیدوار بودیم تمام کسانی که دست‌اندرکار رعایت امنیت در مکان‌های عمومی هستند اقدام می‌کنند اما متاسفانه اتفاقی نیفتاده و الان متاسفانه فضای اطراف تئاتر شهر اصلاً برای مخاطبان هنرمندان و کارمندان تئاتر شهر امن نیست. ما همیشه اظهار نگرانی کرده بودیم ولی حالا با اتفاقی که افتاده به نظر می‌رسد باید فکر عاجلی برای این ماجرا شود. الان مسئله واجب این است که بیرون ساختمان تئاتر شهر به طور جدی در حال آسیب دیدن است و ما فقط در ورودی به داخل ساختمان را می‌توانیم حفظ کنیم و امنیت را در آن برقرار کنیم. این در حالی است که مسئولان مربوط مثل شهرداری پیش از این وعده‌های زیادی داده‌اند اما هیچ اتفاقی نیفتاده است».
خانه تئاتر نیز پس از این حادثه با انتشار نامه‌ای از شهردار تهران خواست که به ماجرا ورود کرده و اقدامی در راستای تامین امنیت این مجمع اهالی هنر انجام دهد. در بخشی از این نامه آمده است: «آیا تئاتر شهر فعلی معرف فرهنگی‌ترین مکان این کلان‌شهر است؟ آیا دستفروشان در برابر ساختمانِ موزه‌ هنرهای معاصر، حوزه‌ هنری، فرهنگستان هنر، کتابخانه‌ ملی، مجلس شورای اسلامی و بسیاری از اماکن تفریحی و ادبی دیگر حق سد معبر و پهن کردن بساط‌های‌شان را دارند؟ چرا این‌قدر نسبت به تئاتر شهر بی‌مهر و بی‌تفاوت شده‌اید؟ روز یکشنبه 19/3/1398 در محوطه‌ تئاتر شهر تهران، در نزاع میان دو نفر، یکی دیگری را با اسلحه‌ گرم هدف قرار داده است. آقای شهردار و مسئولان محترم شورای شهرِ تهران، این خانه دیگر امن نیست!»


همین‌جا بود که موضوع حصارکشی محوطه تئاتر شهر پیش کشیده شد. حالا پس از گذشت حدود یک هفته، شهرام کرمی، مدیرکل هنرهای نمایشی درباره جلسه‌اش با کمیسیون فرهنگی شورای شهر، مقامات نیروی انتظامی تهران بزرگ، مدیران شهری و تعدادی از مدیران تئاتری درخصوص رسیدگی به شرایط پیرامون مجموعه تئاتر شهر و حریم این بنا گفت: در این جلسه نظرات مختلف در حوزه معضلات محیطی مجموعه تئاتر شهر مطرح شد و همه حاضران در جلسه به اتفاق بر سر نگهداری، توجه و اهمیت مجموعه تئاتر شهر به عنوان یک میراث فرهنگی شهر تهران که در چهارراهی پرتردد واقع شده، تاکید داشتند و تعامل و هماهنگی خوبی بین همه حاضران در جلسه بود و همه مصمم بودند که در یک برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و دراز‌مدت به این معضل شهری توجه جدی داشته باشند.
او در ادامه درباره احتمال ایجاد حصار در اطراف این مجموعه گفت: دکتر حق‌شناس هم تاکید زیادی بر این نکته داشتند تا مطالعات حریم مجموعه تئاتر شهر کامل شود تا هم حریم تئاتر شهر مشخص و هم ماهیت هنری این مجموعه را حفظ کند. آقای اسدی هم گزارشی درباره قرار گرفتن ساختمان تئاتر شهر در معرض آسیب‌های محیطی ارائه داد و روی این موضوع در جلسه توجه و تاکید شد. بر همین اساس مقرر شد که شهرداری در کنار اجرا و کار عملیاتی «پهنه فرهنگی رودکی» مطالعات خود را برای ایجاد حصار اطراف تئاتر شهر انجام دهد تا بتواند این شرایط را برای این مجموعه ایجاد کند.
اما حجت نظری، عضو کمیسیون فرهنگی‌‌- اجتماعی شورای شهر تهران، معتقد است نباید شتاب‌زده تصمیم‌گرفت. او گفت: به طور کلی الزاما اولین راه بهترین راه نیست. ممکن است اولین راهی که انتخاب می‌کنیم ساده‌ترین راه باشد اما باید با دقت و برنامه‌ریزی بیشتری مناسب‌ترین راه حل را برای این محدوده انتخاب کنیم. ما نمی‌توانیم دستفروشی را اقدامی کاملا منفی و غلط بدانیم و بعد بگوییم باید دستفروشی را کنار بگذاریم. این قطعا بهترین راه حل نیست.
او با اشاره به برخی گمانه‌زنی‌ها در مورد احتمال دیوارکشی در اطراف مجموعه تئاتر شهر گفت: اینکه بخواهیم فضا را ایزوله کنیم، تجربه نشان داده که اتفاق خوبی نخواهد بود. نمی‌توان انتظار داشت که فقط افراد فرهنگی و علاقه‌مندان به تئاتر در این فضا تردد کنند و بقیه حق ندارند وارد شوند. چرا باید یک فضای فرهنگی را از حضور دیگر شهروندان محروم کنیم؟
نظری افزود: ما یک تفاوت عمده با مدیریت قبلی داریم. بدین معنا که ما می‌خواهیم شهر انسان محور داشته باشیم. با این تفکر نمی‌شود هرجا را محصور کنیم. به نظرم همان نقدی که در‌مورد محصور کردن چهارراه ولیعصر‌(عج) وجود دارد، در‌مورد احتمال محصور شدن تئاتر شهر هم وجود دارد و البته نمی‌دانم در‌نهایت این اتفاق رخ می‌دهد یا نه؟
این عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه ما باید بتوانیم مجموعه تالار وحدت را هم از این حصر خارج کنیم، گفت: اگر مردم نتوانند با امکان مختلف فرهنگی، میراثی و اماکن مهم شهرشان ارتباط برقرار کنند، نمی‌توانیم همه آنها را شهروند شهر بدانیم چون آن‌ها را از هویت‌شان دوره کرده‌ایم و این برای شهر و شهروندانش خطرناک است.
وی با بیان اینکه قطعا بهتر شدن فضا در محدوده تئاتر شهر کار سختی است، گفت: ما اگر کار سخت انجام دهیم، هنرمندیم. کار راحت را همه می‌توانند انجام دهند اما می‌خواهیم ثابت کنیم که آدم کار سخت هستیم. بهتر است به جای پاک کردن صورت مسئله، کار سخت را انتخاب کنیم تا ان‌شاءالله شهر بهتری هم برای مردم و هم برای آیندگان داشته باشیم.
همین چند سال پیش بود که با دیواری شیشه‌ای، دسترسی به «رواق هنر» واقع در فرهنگستان هنر هم مسدود شد. علی معلم دامغانی، رئیس وقت فرهنگستان هنر که تصمیم به این اقدام گرفت، درباره این موضوع به «ابتکار» گفته بود: «دیوار حتماً به یک دلیلی ایجاد می‌شود، اینجا یک محیط باز است. اگر قانون متوجه می‌شد چه کسانی آنجا حضور پیدا می‌کردند ما باید جوابِ سنگین‌تری می‌دادیم، باید جواب می‌دادیم که چرا اینجا مثلاً حشیش مصرف کردند؟ چرا معتاد بود؟ چرا دختر و پسر بود؟ دیوار شیشه‌ای که دیوار نیست چون هر چیزی که آن طرف آن دیده شود دیگر دیوار محسوب نمی‌شود، ما این را ایجاد کردیم که آمد‌ و ‌رفت‌ها قطع شود». گرچه حالا با تغییر مدیریت این فرهنگستان این دیوار هم دری دارد که می‌شود تا ساعاتی از روز به رواق هنر دسترسی داشت اما آیا علت اصلی دیوارکشی پس از آن دوره برطرف شد؟
حالا همین پرسش درباره مجموعه تئاتر شهر مطرح می‌شود؛ آیا با حصارکشی و دیوارکشی، اصل موضوع یعنی تامین امنیت اتفاق می‌افتد یا ما تنها با پاک کردن صورت مسئله به دنبال دستیابی به هدف‌ هستیم؟ حصارکشی برای یک محیط فرهنگی چه پیامدهایی دارد؟ آیا محاسن این تصمیم در مقایسه با معایبش آنقدر پررنگ است که دیوار کشیدن تصمیم خوبی باشد؟ دیوار تنها یک مرز است. آیا با دیوار کشیدن این سوی دیوار فرضی هم امنیت برقرار خواهد بود؟
سایر اخبار این روزنامه
از ابراز نگرانی نسبت به عملکرد مافیای دخانیات تا نگرانی نسبت به آمارهای مصرف سیگار و قلیان جهانبخش‏محبی نیا آشفته ‏بازار سیاست «ابتکار» از نشست خبری سخنگوی شورای نگهبان گزارش می‌دهد احتمال رد صلاحیت برخی از نمایندگان فعلی میراث یزد از سرریز‏شدن حجم سرمایه‌گذاری و ممنوعیت سرمایه‌گذاری جدید در برخی محلات یزد خبر داد اقدامات سوداگرانه در بازار مسکن جوانان را از صاحب‌خانه شدن دور می‌کند ریسک کمتر و بازدهی بالاتر در بخش مسکن؟! آیا دیوارکشی، آسیب‌های اجتماعی پیرامون محوطه تئاتر شهر را از بین می‌برد؟ تئاتر، پشت حصار سران سیکا بر امنیت، صلح پایدار و همکاری منطقه‌ای تاکید کردند دیپلماسی ایرانی درپی کاهش تنش در منطقه مدیرکل نظارت بر اجرای احکام سازمان تعزیرات خبر داد عفو و تخفیف ۵۸۲ نفر از محکومان تعزیرات با موافقت رهبری رئیس قوه قضائیه: از فضای مجازی باید برای دریافت نظرات استفاده کرد لاریجانی در دیدار رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس فرانسه: مکانیزم اینستکس روی کاغذ مانده است چرا این همه چالش در کشور وجود دارد؟ شیطنت سیاسی و خطای هاله‏ای ینگه دنیا