روزنامه همدلی

افزایش قیمت نفت؟؛ شاید وقتی دیگر

سعید ساویز- نفتکش، انفجار، خلیج فارس، فجیره، تنگه هرمز، ایران، سنتکام اینها کلماتی است که در طول این چند روز و در پی دو انفجار بوجود آمده برای تانکرهای حامل مواد هیدروکربونی هزاران بار در سطح اول خبرگزاری های بین المللی مخابره و تکرار شد.
داستان آنقدر نقل محافل است که تکرار آن در اینجا ضرورتی ندارد. فقط همین بس که قرار است از دید یک کارشناس انرزی و نفت و گاز به جنبه ای مغفول و تحلیلی در دومین موج حمله به نفت کش ها در خلیج فارس است بپردازیم.
با یک نگاه تخصصی به تمامی اتفاقات رخ داده شاید به این سوال برسیم، تنش بوجود آمده در منطقه چه تاثیری روی قیمت نفت و آینده بازار خواهد گذاشت و چرا؟
پیش از پاسخگویی به این سوال اجازه دهید بسیار کوتاه گریزی به گذشته زده و دو شوک سالهای 73 و 79 قیمت نفت را یادآوری کنیم.


در 1973خاورمیانه بیش از 40 درصد نفت مورد استفاده در جهان را تولید می کرد، پس از جنگ یوم کیپور و در پی حمایت غرب از اسرائیل، کشورهای عربی اوپک غرب را تحریم کردند و در پی چند ماه قطع صادرات کمبود منابع نفتی به شدت در آمریکا، انگلیس و ژاپن احساس شد و این باعث جهش قیمت از 3 به 12 دلار شد.
پس از آن چند اتفاق مهم در جهان رخ داد که آینده بسیار از این اتفاقات متاثر گشت؛ آمریکایی ها با عربستان هم پیمان شدند، ژاپن به سراغ ساخت ماشین های کم مصرف رفت و آمریکایی ها در صدد کنترل بازار بر آمدند و می توان گفت که از اواخر دهه 70 میلادی به بعد سهم خاومیانه هرگز از 30 درصد در تامین سبد مصرف جهانی نفت فراتر نرفت.
در 1979 باردیگر انقلاب ایران و کاهش تولید باعث شد تا قیمت نفت به 40 دلار برسد، اندکی بعد عراق به ایران حمله کرد و این باعث شد تا عربستان قدرت اول و بلامنازع اوپک شده و اصلی ترین تولید کننده آن شود اتفاقی که بعدها در تنظیم بازار نفت تاثیر خود را بارها نمایان کرد و در اواسط دهه 80 مقدمات فروپاشی اقتصاد شوروی را فراهم کرد.
اما اتفاقات اخیر از حذف ایران و ونزوئلا از بازار گرفته تا تهدید امنیت انتقال نفت از خلیج فارس هرگز باعث نگشت تا بار دیگر جهش قابل توجهی در بازار اتفاق بیفتد و در واقع شوک سومی در کار نبود.
بگذارید مجدداً به بحث اول خود بازگردیم، تحلیل این یادداشت این است که نه تنها جهش قیمتی در کار نخواهد بود بلکه تنها اتفاقات اخیر توانسته از افت قیمت نفت جلوگیری کند و در یک کانال معقول با نوسان کم قیمت نفت را حفظ کند.
چه چیز باعث شد که در شوکهای نفتی قیمت چون فنر به بالا بجهد و مهمتر از ان چرا این بار عکس العمل بازار به اتفاقات اخیر تا این حد با بی تفاوتی همراه بوده است؟
در گذشته قیمت نفت به دو دلیل بی محابا افزایش یافت، نخست کمبودی که مردم در پمپ بنزین ها احساس کردند و به بیان عامیانه کمبودهایی که در کف بازار احساس شد و صف های طولانی که در جلوی پمپ بنزین ها تشکیل شد. دوم انتظار برای کمبود و تورم قیمت که انتظاری از جنس انتظارهای تورمی رایج جوامع است.
برای مورد نخست باید گفت که دنیای انرژی امروز تفاوت های زیادی با دهه های 70 و 80 میلادی دارد زیرا که امروزه مراکز تامین انرژی فسیلی و نفت و گاز در جهان بسیار متنوع تر از گذشته شده است و اگر چه 17 میلیون بشکه نفت خام روزانه از تنگه هرمز عبور می‌کند اما تولید بیش از 10 میلیون بشکه نفت در آمریکا و روسیه و همچنین حوزه انرژی آفریقا و دریای شمال در کنار نقش پر رنگی که انرژی های تجدید پذیر و نو در تامین انرژی زندگی بشر بازی می کنند باعث شده است تا نگرانی و ترس برای کمبود منبع انرژی بسیار کم رنگ‌تر از گذشته باشد. ماشین های هیبریدی و ماشین های برقی گزینه های جدیدی را برای حمل و نقل در پیش روی بشر قرار داده است.
در واقع تنوع چه در منابع انرژی های فسیلی و چه در منابع انرژی مورد استفاده بشر باعث شده است تا وابستگی به نفت خلیج فارس کمتر شود.
از سوی دیگر ذخایر نفتی امریکا که نقش ضربه گیر و کنترل کننده شوک در بازار را دارد از دیگر عوامل برقراری آرامش روانی در بازار امریکاست.
در کنار همه این عوامل، به نظر می رسد که گویا خرد جهانی اختلال در تامین انرژی را برای مدت زمانی طولانی باور ندارد. یعنی افکار عمومی، با توجه به حضور پررنگ قدرت های منتفع بازار انرژی در مناطق بحران، انتظار ایجاد اختلال بلند مدت در تولید و انتقال نفت به بازار های بین المللی را ندارد.
احتمالا در ادامه قیمت نفت افزایش چندانی نخواهد داشت و تنش تنها به ثبات آن در شرایط فعلی کمک خواهد کرد، مگر آنکه اتفاق پیش بینی نشده و دور از ذهنی این آرامش بازار را بر هم زند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
بیانیه دفتر آیت‌الله سیستانی به مناسبت پنجمین سالروز صدور فتوای جهاد علیه داعش از دولت مدنی تا ملت عشق جوابیه سازمان برنامه و بودجه کشور به یک گزارش: اظهارات دکترنوبخت مستند به گزارش های رسمی و در دسترس مراجع بین المللی است «همدلی» چشم‌انداز بازار نفت در پی انفجار دو نفتکش ژاپنی در دریای عمان را در گفت‌وگو با کارشناسان ارزیابی کرد حسین روزبه در گفت‌وگو با همدلی: ترامپ محصول اجتماع عبور کرده از لیبرالیزم محمدتقی فاضل میبدی در گفت و گو با همدلی: کسی که چشمش معطوف به قدرت است، نمی‌بیند سید کاظم اکرمی در گفت و گو با همدلی: رئیس‌جهور علاوه بر قرآن ،باید شاهنامه هم بخواند دولت در ایران زمینه‌پروری به‌جای تصمیم‌گیری دولت در ایران زمینه‌پروری به‌جای تصمیم‌گیری افزایش قیمت نفت؟؛ شاید وقتی دیگر