پای حق‌الناس وسط باشد، با کسی تعارف ندارم

آرمان: وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که اخیرا چالش‌های زیادی با شرکت‌های مخابراتی داشته و تلاش زیادی برای احقاق حقوق مردم انجام داده است، روز گذشته در هشداری خطاب به سازمان تنظیم مقررات و سرویس دهندگان نوشت: «امروز با پشتیبانی مخابرات (۲۰۲۰) و چند سرویس ‌دهنده دیگر تماس گرفتم. کیفیت پاسخگویی اصلا خوب نبود. برخی حتی متوجه نشدند روی خطم اینترنت ندارم. این نوع خدمت و معطل‌کردن زیاد پشت خط شایسته مردم نیست». او همچنین ضرب‌الاجلی دو هفته‌ای برای این شرکت‌ها تعیین و تأکید کرد: «دو هفته، فقط دو هفته سازمان تنظیم مقررات و سرویس دهندگان فرصت دارند این وضع را اصلاح کنند، در پایان اگر تغییرات ملموسی مشاهده نشود شخصا به این موضوع بدون هیچ مماشاتی ورود می‌کنم و می‌دانند آن موقع چه می‌شود! نمونه آن ‌را درباره‌ ستاره ‌مربع‌ها و کم‌فروشی دیده‌اند که در زمینه حق‌الناس هیچ تعارف و خط قرمزی ندارم». اشاره وزیر به ستاره مربع‌ها در حالی است که به رغم تلاش‌ها برای توقف فعالیت بسیاری از این خدمات محتوایی ارزش افزوده که به صورت ناخواسته هزینه‌های زیادی را به مردم تحمیل می‌کنند، این شرکت‌ها کماکان به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند. مساله‌ای که از حامیان قدرتمند این ستاره مربع‌ها در پشت صحنه حکایت دارد.
ماجرای ستاره مربع‌ها
اواخر سال 97 بود که مسأله ستاره مربع‌ها مجددا توسط وزیر ارتباطات خیلی جدی مطرح شد. آذری جهرمی این ستاره مربع‌ها را «قمارخانه آنلاین» نامید و تصریح کرد: «بخشی از انتقاد مردم هم متوجه کم‌فروشی اپراتورهای ارائه خدمات اینترنت است. درست یا غلط؛ این مساله وجود دارد و مردم این احساس را دارند که اپراتورها در ارائه خدمات خود کم‌فروشی می‌کنند که ضروری است به این مساله ورود جدی داشته باشیم. مشکل پوشش شبکه‌های ارتباطی، ستاره و مربع‌ها که تبدیل به قمارخانه‌های آنلاین شده‌اند و رسیدگی به پیامک‌های مزاحم، از دیگر مطالبات مردم است که باید در سال جدید نسبت به آن‌ها توجه جدی شود». او که این ستاره مربع‌ها را روشی برای خالی کردن جیب مردم می‌دانست و به شدت از آن گلایه داشت، نهایت تلاش خود را برای کنترل آن‌ها به کار بست. وزیر جوان، 12 خرداد در جمع مدیران هلال احمر گفت: «کد خدمات دستوری ستاره مربع‌ها که همواره جیب مردم را خالی می‌کردند، از این پس قرار است با #۱۱۲* به مردم خدمت‌رسانی کنند و مردم می‌توانند در مواجهه با حادثه‌ای با شماره‌گیری این کد وضعیت خود را اعلام و اپراتورها نیز با شناسایی موقعیت آن فرد را به هلال‌احمر نشان می‌دهند.»
چالش با صداوسیما


همه چیز از نظرسنجی مردمی درباره برنامه‌های تلویزیونی شروع شد؛ جایی که ناگهان آرای مسابقه «برنده‌باش» با اجرای محمدرضا گلزار به شکلی غیرمنطقی افزایش یافت و زمزمه‌های «تقلب» بالا گرفت. «برنده‌باش» در حال رقابت با «نود» بود. در پی این اتفاق، محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات که دست به توئیت است، بلافاصله دو تصویر منتشر کرد و با هشتگ «گزارش به مردم» نوشت: «تصاویر زیر، گویای بخشی از اتفاقاتی است که در نظرسنجی انتخاب محبوب‌ترین برنامه سال صداوسیما رخ داده است. گزارش بررسی تکمیلی در حال نهایی‌شدن است. نتایج برای رسیدگی به صداوسیما و پلیس فتا ارسال خواهد شد» و آخر مطلب هم هشتگ زد: «حق‌الناس». او دو روز بعد، باز هم با همان دو هشتگ، این متن و تصویر را منتشر کرد: «بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد دستکاری در نظر مردم برای انتخاب محبوب‌ترین برنامه سال صداوسیما صرفا برای یک روز نبوده و در سه روز متوالی صورت پذیرفته است». آذری جهرمی در توضیح فنی این موضوع نیز در مصاحبه‌ای گفت: «وقتی مشترک «ستاره» را می‌گیرد، فارغ از اینکه عدد بعدی آن چه باشد، به سمت گذرگاهی در اپراتور تلفن همراه هدایت می‌شود که به آن USSD گفته می‌شود. بعد از رسیدن اطلاعات به USSD، این گذرگاه مانند یک مسیریاب عمل می‌کند و با توجه به کدی که بعد از ستاره گرفته شده، بسته‌ها به سمت کد وارد شده هدایت می‌شود. بعد از کد دستوری، می‌تواند «مربع» بیاید که به معنای خاتمه دستور است یا یک ستاره دیگر بیاید. ستاره بعدی یعنی شرکت دارنده کد دستوری، زیرمجموعه‌هایی ذیل خود دارد و آن هم می‌تواند به عنوان یک مسیریاب عمل کند. بعد از آن، اطلاعات را برای جایگاه بعدی می‌فرستد». او ادامه داد: «ما در قضیه رای‌گیری آنلاین، سه گذرگاه را شاهد بودیم. یکی خود ستاره، بعد کد ۳ و بعد ستاره بعدی که به سمت نظرسنجی صداوسیما هدایت می‌شد. ما آمار این سه گذرگاه را کنار هم گذاشتیم. آمار اپراتورها، روند معمولی را نشان می‌داد. باقی اطلاعات را هم دریافت کردیم و آنچه مشخص شد این بود که دستکاری اطلاعات در درگاه «۳*» انجام شده است. یعنی حجمی از داده، وارد و جایگزین داده واقعی شده است و آرای ارائه‌شده هم متعلق به یک برنامه بود که بررسی‌ها نشان داد که این اتفاق طی سه روز رخ داده است». با این حال صداوسیما تقصیر را نپذیرفت و یکی از شرکت‌های دارای مجوز از وزارت ارتباطات را مسئول این تخلف دانست. حاشیه‌های پیرامون محمدجواد آذری جهرمی دقیقا از همان روزی که به عنوان گزینه وزارت ارتباطات دولت دوازدهم مطرح شد، کلید خورد. آنوری‌ها او را «عنصر امنیتی» و «مدیرکل شنود» خواندند، در حالی که او در سال ۸۴ یک کارشناس فنی در وزارت اطلاعات بوده و ضمن اینکه اساسا در وزارت اطلاعات اداره کلی به نام «شنود» وجود ندارد، در سال ۸۸ نیز مدیرکل امنیت سیستم‌های ارتباطی در سازمان تنظیم مقررات بوده است. اینوری‌ها هم اغلب از طریق صداوسیما و به‌ویژه بخش خبری ۲۰:30، هرازگاهی او را در مباحث مربوط به فیلترینگ و کنترل فضای مجازی می‌نوازند و اخیرا هم با همت برخی از همین دوستان، ۲۰۰۰ امضا از شهروندان اهوازی برای شکایت از او جمع‌آوری شده است؛ اتفاقی که موجب شد حسن روحانی نیز پشت وزیرش درآید و بگوید: «او نمی‌ترسد و کار خود را با قدرت انجام می‌دهد». در هر حال به نظر می‌رسد در جایی که بحث «پول» و «گردش مالی بالا» وجود دارد، برداشتن پرچم «شفاف‌سازی»، «گزارش به مردم» و «حق‌الناس»، چندان بدون هزینه نباشد اما ظاهرا آذری جهرمی ملاحظه خاصی در این عرصه ندارد.