چرخش مرکزیت گفت‌وگوی ملی به سمت اعتدالیون

آرمان- حمید شجاعی: تاکنون افراد بسیاری در ارتباط با گفت‌وگو‌های ملی، ضرورت، مؤلفه‌ها و بایسته‌های آن اظهار نظر کرده‌اند، اما نقطه اشتراک تمامی اظهارات تایید این راه برای خروج کشور از هرگونه بن‌بست است. پس از آنکه چندی پیش محمدرضا باهنر از انجام گفت‌وگو‌های ملی در مجمع تشخیص خبر داد، حال یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم از جلسات منظم و هفتگی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در قالب گفت‌وگوی ملی خبر می‌دهد. حجت‌الاسلام محسن رهامی در این ارتباط می‌گوید: «این جلسات کماکان به دو صورت ادامه پیدا می‌کند. یک صورت آن به این شکل است که تعدادی از نمایندگان مجلس با جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا جلساتی دارند و بخش دیگر بحث راجع به گفت‌وگوی ملی هم بیشتر در میان دانشگاهیان و صاحب‌نظران علمی و فکری مطرح است.» باید دید خروجی اینگونه جلسات چه خواهد بود.
راهی برای حل اختلافات
مباحث پیرامون وحدت، همگرایی و انسجام در جامعه طی سال‌های اخیر بسیار مطرح شده که شاید بتوان مهم‌ترین و پر تکرار‌ترین آنها را بحث گفت‌وگو‌های ملی دانست. گفت‌وگوهایی که از اسفند ماه 95 با پیشنهاد محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس کلید خورد و تاکنون به صورت کجدار و مریز ادامه پیدا کرده است. هر چند که برخی از تحلیلگران و سیاسیون معتقدند که در شرایط فعلی طرح گفت‌وگو‌های ملی نمی‌تواند چندان کمکی به کشور و جامعه نماید؛ چرا که اختلافات میان دو جریان سیاسی اساسا بیش از آن چیزی است که بتوان با سلسله گفت‌وگو‌هایی آن را به سر انجام رساند و به مخرج مشترکی نائل آورد. مگر مباحثی در حوزه سیاست خارجی که اشتراکات نظری بیشتری وجود دارد که البته در آن نیز هر کدام از جریانات سیاسی رویکرد مستقلی از یکدیگر دارند. با این حال این طرح که از سوی اصلاح‌طلبان مطرح شده و جدیدا روی خوش اصولگرایان را به خود دیده با رویکردهای جدید مواجه است. در همین راستا چندی پیش بود که محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسان از آغاز گفت‌وگو‌های ملی در مجمع بین اعضای اصلاح‌طلب و اصولگرا خبر داد و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگو‌ها به جریانات در صحن عمومی جامعه نیز کشیده شود. محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس نیز در دیدار با اصحاب رسانه چنین اظهار داشت: «قرار نبود بحث گفت‌وگوی ملی رسانه‌ای شود. بعد از نطق یکی از دوستان در مجلس بنا شد از هر دوجناح به گفت‌وگو بنشینند. دوستانی داریم که این گفت‌وگو را ادامه می‌دهند. از نتیجه راضی هستیم و امیدواریم نتیجه خوبی داشته باشد.» این در حالی است که با وجود پیشنهاد اصلاح‌طلبان مرکزیت گفت‌وگوی ملی از سوی آنها به سمت اصولگرایان معتدل و میانه‌رو رفته است که این امر را می‌توان گامی مثبت و رو به جلو. برای رسیدن به اشتراک در حل مسائل، مشکلات و اختلافات کشور قلمداد کرد.
محوریت ابوترابی


یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب در واکنش به طرح موضوع گفت‌وگوی ملی در میان چند نفر انگشت شمار از سیاسیون و پیش نیازهای لازم برای تبدیل آن به یک گفتمان در میان جریان‌های سیاسی اظهار داشت: مساله گفت‌وگوی ملی مدت‌ها مطرح بوده که بعد از قضایای سال ۸۸ جریان‌های سیاسی کشور به این نتیجه رسیدند که برخی از مسائل بین طرفین مشترک است. ایلنا نوشت، حجت‌الاسلام محسن رهامی گفت: جناح‌های سیاسی و به ویژه دو جریان اصلی اداره‌کننده کل کشور یعنی دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب یا همان جریان خط امام، از ابتدای انقلاب تقریبا در تمام دور‌ه‌ها در صحنه بودند و بر حسب مورد گاهی جریان اصولگرا زمینه حضور بیشتری پیدا کرده و گاهی هم جریان خط امام و اصلاح‌طلب. وی افزود: اما برخی مسائل و نقطه نظر‌هایی که نقاط افتراق بوده بزرگ‌تر شدند و چون کمتر مجال گفت‌وگو حل و اختلاف نبود، این مسائل اختلافی شکاف ایجاد کرد، در حالی که نقاط مشترک خیلی بیشتر از نقاط اختلاف بود و در نهایت این قضایا به مسائل سال ۸۸ و ۸۹ منجر شد. عضو شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان تصریح کرد: بعد از سال ۸۸ از هر دو طرف، افراد دلسوز و افرادی که علاقه‌مند به حفظ وحدت و اقتدار جامعه بودند، نشست‌هایی را برگزار کردند. رهامی با عنوان اینکه تاکنون با حضور روحانیون و مسئولان مطرح و افراد سرشناس از جریان‌های سیاسی چندین جلسه از گفت‌وگوی ملی برگزار شده، عنوان کرد: این جلسات کماکان به دو صورت ادامه پیدا می‌کند. یک صورت آن به این شکل است که تعدادی از نمایندگان مجلس با جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا جلساتی دارند و بخش دیگر بحث راجع به گفت‌وگوی ملی هم بیشتر در میان دانشگاهیان و صاحب‌نظران علمی و فکری مطرح است. وی با اشاره به حضور مستمر و مرتب دو هفته یکبار خود و تعداد دیگری از سیاسیون در دفتر و با مدیریت ابوترابی‌فرد خاطرنشان کرد: در این جلسات سعی می‌کنیم در مسائل، مشترکات را پیدا کرده و روی آنها تکیه کنیم و در کنار آن هم نشست‌هایی با بعضی از مراجع و علمای قم و برخی از علمای شورای نگهبان داشته‌ایم که البته همه استقبال می‌کنند.
لزوم مشارکت هر دوجریان
رئیس بنیاد بین‌المللی صلح با اشاره به اینکه کماکان در حال ادامه این نشست‌ها هستند، گفت: باید انعطاف بیشتری در سطوح بالای سیاسی و در سطح کلان قدرت پیش بیاید. به طور مثال در شورای نگهبان همانطور که ما در جریان اصولگرا فقیه و حقوقدان داریم در جریان اصلاح‌طلب و خط امام هم همان اندازه یا بیشتر فقیه و حقوقدان داریم و در واقع این افراد هم باید در شورای نگهبان حضور داشته باشند، یعنی گفت‌وگوی ملی باید منجر به مشارکت هر دو جریان در نهادهای تصمیم‌گیر شود. محسن رهامی تصریح کرد: در جلساتی که داشته‌ایم مشخصا پیشنهاد دادیم در انتخاب حقوقدان‌ها و فقهای شورای نگهبان افرادی را پیشنهاد بدهیم که آنها را بپذیرند. در تایید صلاحیت‌ها هم ملاک و میزان آن چیزی باشد که در قانون آمده است و ملاک قانون و مواضع افراد در طول ۴۰ ساله انقلاب و نظام باشد. فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ارتباط با میزان راهگشا بودن این گفت‌وگوها تاکید کرد: اگر دو جریان اصلی با هم کنار بیایند و برای حل معضلات جامعه با هم همکاری کنند و مردم ببینند که این‌ها در مسائل کلان جامعه اختلافات سیاسی‌شان را کنار می‌گذارند و می‌توانند با هم همکاری کنند، دوباره برمی‌گردند و به جریان‌ها علاقه‌مند می‌شوند.