روزنامه ابتکار

پرویز بهرام دوبلور پیشکسوت درگذشت خاموشی راوی «جاده ابریشم»

بزرگ بود و از اهالی امروز. نقش‌های ماندگارش را با دقت و وسواس خاصی انتخاب می‌کرد و با زدن مهر صدایش روی آنها، جانی دوباره به نقش‌ها می‌بخشید. پرویز بهرام را می‌گوییم؛ مردی بزرگ از خانواده دوبله که عالم هنر برای همیشه او را از دست داد. دوبله مانند او را دیگر نخواهد شنید. همچنان که صدای بهرام زند، حسین عرفانی، مهدی آرین‌نژاد و محمد عبادی که همگی به تازگی رفتند، دیگر تکرار نشد.
در سال ۱۳۱۲ در محله خونگاه تهران به دنیا آمد. پدرش در بابل کار می‌کرد و او را هم به بابل بردند و شناسنامه‌اش را هم در بابل گرفتند؛ برای همین خیلی‌ها فکر می‌کنند متولد مازندران است. با این حال خودش می‌گفت: همه جای ایران سرای من است.
به گزارش ایسنا، پدر پرویز بهرام مجسمه‌ساز بود و در بابل کار می‌کرد. دو سالی را در بابل به همراه برادر که بزرگ‌تر از او است، زندگی می‌کند. به حدی بابل را دوست دارد که تا مدت‌ها هر شب جمعه به آنجا سفر می‌کند. مادرش هم با اینکه آذری زبان بود ولی هر شب جمعه به بابل می‌رفت.
او دوران کودکی و نوجوانی‌اش را چنین روایت می‌کند: «پدرم من را به سر کار می‌برد و من دوست داشتم مجسمه‌سازی را یاد بگیرم ولی خب مجسمه‌ساز نشدم، البته علاقه خیلی زیادی هم به حرفه پدرم نداشتم، پدرم انسانی اهل هنر، خوش‌بیان و خوش‌اخلاق بود و شب‌ها که همه دور هم بودند قصه‌هایی از ویکتور هوگو می‌خواند و محتوای قصه را با شرایط آن روز تهران تطبیق می‌داد، پدرم هرچند خیلی جدی بود ولی هیچ وقت ما را تنبیه نمی‌کرد.»


بعدها پرویز بهرام هم شیوه پدر را در تربیت ادامه می‌دهد. پسرش پیانیست است، وقتی خبرنگار ایسنا از او می‌پرسد که تلاش کرد پسرش را وارد عرصه دوبله کند، پاسخ مثبت می‌دهد و در عین حال چنین می‌گوید: سال‌ها پیش او را به دوبله بردم اما وقتی دیدم علاقه‌ای ندارد اصراری برای ماندنش نداشتم.
بهرام در مقطعی از زندگی به دلیل جدایی پدر و مادرش نزد مادربزرگ خود زندگی می‌کند و رابطه خوبی بین آن دو برقرار می‌شود؛ «مادربزرگم خیلی به من علاقه داشت و من هم خیلی دوسش داشتم». او زمانی که دانشکده ادبیات می‌رفت و کار تئاتر می‌کرد، ازدواج می‌کند و یک پسر به نام کامبیز از همسر اولش دارد که بعدها به آمریکا سفر می‌کند. با همسر دومش در رادیو آشنا می‌شود.
اما بهرام چگونه وارد عرصه هنر شد؟ از او در این زمینه چنین نقل شده است: «زمانی که به دبیرستان خاقانی می‌رفتم با مرحوم حمید سمندریان دوست بودم و هر دو ما به کلاس آقای عبدالحسین نوشین می‌رفتیم و از همان‌جا من کار تئاتر را شروع کردم و در دبیرستان هم در رینگ بوکس نمایشنامه اجرا می‌کردیم و پیش از اینکه مشغول کار هنر و تئاتر بشوم فقط نزد پدرم کار مجسمه‌سازی کرده بودم.
عبدالحسین نوشین تئاتر را به صورت حرفه‌ای در ایران آغاز کرد و خود من به تئاتر علاقه زیادی داشتم و مرحوم سمندریان هم علاقه داشت و بعداً برای ادامه تحصیل به آلمان رفت. من در آن زمان خیلی تئاتر می‌دیدم و بعداً آقای معینیان صدای من را روی فیلم‌ها شنیده بودند و دعوتم کردند که من از دوبلاژ به رادیو رفتم».
سال 13۲۴ صدای پرویز بهرام کشف و زمینه‌ای فراهم می‌شود که او را به یکی از صداهای ماندگار ایران زمین تبدیل کند.
بهرام در دوره‌ای فعالیت می‌کرد که درآمد دوبله بالاتر از بازیگری بود. خودش گفته است: «من اهل طنز و کمدی نیستم و در کارم آدم جدی هستم. اولین فیلمی که صحبت کردم جای یک هنرپیشه فرانسوی به نام ژان ماره بود و از ابتدا با دوبله شخصیت اول آمدم و همیشه جای نقش اول صحبت می‌کردم و اکثر ما هنرپیشه تئاتر بودیم که به دوبله آمدیم و بعداً خیلی‌ها مانند آقای جعفر والی به تئاتر برگشتند ولی من در دوبله ماندم و از تئاتر فاصله گرفتم. اینکه حاضر شدم بازیگری در تئاتر را کنار بگذارم و به دوبله بپردازم دلیلش هم مادی است و هم معنوی که باعث می‌شد مردم سینما بیشتر بروند و از نظر مادی درآمد بیشتر از بازیگری بود و بعداً خیلی‌ها وارد دوبله شدند».
بهرام فارغ‌التحصیل رشته حقوق بود. ۴۲ سال کار وکالت کرد و بازنشسته شد و جالب اینکه صدای خوبش بر موفقیت در حوزه وکالت هم تاثیرگذار بوده است. البته بهرام در رادیو فقط به عنوان نقش‌خوان حضور داشت. او با برنامه‌های طنز و کمدی صبح‌های جمعه همکاری نمی‌کرد و تنها در برنامه «داستان شب» که جمعه شب‌ها پخش می‌شد کار جدی انجام می‌داد. او مدت کوتاهی در تئاتر تهران فن بیان درس می‌داد و برای مطالعه در هنر ارزش زیادی قائل بود.
از پرویز بهرام نقش‌های ماندگاری در فیلم‌های جاودان به‌جا مانده است. مرد سوم، اتللو و همشهری کین که همگی از آثار اورسن ولز کارگردان سرشناس آمریکایی هستند، از جمله این کارها است. او با اشاره به صحبتش به جای اورسن ولز در فیلم «مرد سوم»، گفته است: «من اورسن ولز را دوست دارم که در فیلم مرد سوم جای او صحبت کردم. البته بعداً خیلی‌ها جای اورسن ولز حرف زدند. تصورم این نبود که هر جایی که اورسن ولز هست من باید صحبت کنم و در فیلم «همشهری کین» من مدیر دوبلاژ بودم و نقش اورسن ولز را به آقای ناظریان دادم، هیچ وقت با بازیگرانی که جای آنها صحبت کردم برخوردی نداشتم».
بهرام در چند کار دیگر هم به جای اتللو صحبت کرده است. صداپیشگی به جای لورنس اولیویه (هنری هشتم، اتللو) و آنتونی هاپکینز (تله‌تئاتر اتللو) از جمله این کارها است. او به جای جیمز میسون در ژولیوس سزار ساخته جوزف ال منکیه‌ویچ و مادام بوواری ساخته وینسنت مینه‌لی هم صحبت کرده است.
صدای بهرام بر نقش هربرت لوم در جنگ و صلح ساخته کینگ ویدور و جیسون روباردز در فیلم فیلادلفیا به کارگردانی جاناتان دمی هم به یادگار مانده است. او در سریال بینوایان هم در نقش ژان والژان صداپیشگی کرده است. اما در کنار همه این نقش‌های مهم و به یادماندنی، بسیاری پرویز بهرام را به عنوان راوی مستند «جاده ابریشم» می‌شناسند.
با همه عشق و علاقه‌ای که پرویز بهرام به دوبله داشت اما او هم همانند اغلب همکارانش از بی‌توجهی به این حوزه رنج می‌برد. بنابراین وقتی با این پرسش مواجه می‌شود که چه چیزی او را در زندگی ناراحت می‌کند، می‌گوید: «ناهماهنگی روزگار به معنی بی‌نظمی و مسائل مادی و معنوی من را عصبی می‌کند. انتظارات من به لحاظ مادی از شغلم برآورده نشده است و باید در شرایط بهتری زندگی می‌کردم، مانند افرادی که در دیگر کشورها کار دوبله انجام می‌دهند و زندگی خوبی دارند. البته هنر دوبله ایران به اعتراف شرق و غرب در دنیا اول است ولی افرادی که در کشورهای دیگر در کار هنر هستند وضعیت خوبی دارند».
پرویز بهرام رابطه خوبی با نسل جوانی که وارد دوبله شدند داشت و می‌گفت: «حرف درست نیست و برعکس است و دوبلورهای جوان در فضای خوبی کار می‌کنند».
پرویز بهرام، صدای ماندگار دوبله ایران صبح دوشنبه، ششم خرداد ماه، پس از سال‌ها تحمل بیماری در سن ۹۰ سالگی در منزلش درگذشت.
مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر زنده‌یاد پرویز بهرام، روز چهارشنبه (هشتم خرداد ماه)، ساعت ۱۰ صبح از مقابل در تالار وحدت به سمت بهشت زهرا‌(س) برگزار می‌شود.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اوضاع این رژیم حسابی بیخ پیدا کرده است (یادداشت روز) (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
مهدی حجوانی در گفت‌وگو با «ابتکار» از «مونیخ به افق تهران» می‌گوید وطن من ادبیات است علیرضا صدقی مسیر سخت اصلاح‌طلبی علیرضا صدقی مسیر سخت اصلاح‌طلبی «ابتکار» دلایل کاهش حجم معاملات در بازار مسکن را بررسی می‌کند مسکن در خواب زمستانی؟ «ابتکار» دلایل کاهش حجم معاملات در بازار مسکن را بررسی می‌کند مسکن در خواب زمستانی؟ شمارش معکوس تفکیک وزارت صمت وزیر جهاد کشاورزی خواستار 20 میلیارد تومان بودجه برای مبارزه با ملخ‌ها شد ملخ‌ها؛ مهمانان پرخرج ایران «ابتکار» راهکارهای عبور از شرایط بحرانی را بررسی کرد وحدت؛ زمینه‌ساز اعتماد ملی محمدجواد ظریف پیشنهاد امضای معاهده عدم تعرض با کشورهای حاشیه خلیج فارس را مطرح کرد رئیس قوه قضاییه: همواره بین دو نفر صلح ایجاد کنید پرویز بهرام دوبلور پیشکسوت درگذشت خاموشی راوی «جاده ابریشم» رئیس قوه قضاییه: همواره بین دو نفر صلح ایجاد کنید