بار دیپلماسی روی دوش ظریف

آرمان - محمدحسین لطف‌الهی: لابی عربستان و رژیم صهیونیستی در آمریکا همواره یکی از موثرترین موارد در اعمال فشارهای بیشتر از سوی ایالات متحده به ایران بوده است، مساله‌ای که در بیشتر دوره‌ها نظیری برای آن از سوی ایران وجود نداشت و جمهوری اسلامی نمی‌توانست از این ابزار دیپلماتیک برای مقابله با تندروهایی که خواهان فشار بیشتر روی ایران هستند، استفاده‌ای داشته باشد. چندی پیش نشریه پولیتیکو در گزارشی از تماس وزیر امور خارجه ایران با یکی از نمایندگان پرنفوذ کنگره آمریکا، راد فینشتاین خبر داد. اندکی بعد با صدور بیانیه‌ای از سوی این عضو کنگره، تماس با محمدجواد ظریف تأیید و از قول وزیر خارجه ایران اعلام شد که جمهوری اسلامی به دنبال جنگ و تنش در منطقه نیست. یک هفته بعد نیز خبری همین نشریه گزارشی از دیدار ظریف و این سناتور آمریکایی منتشر کرد و این گزارش نیز تأیید شد. دفتر این سناتور آمریکایی در مورد شام کاری فینشتاین و ظریف، گفته است که این دیدار با «مشورت با وزارت خارجه» آمریکا صورت گرفته است. در بیانیه دفتر این سناتور آمده است: «دفتر پیش از این دیدار با وزارت خارجه در تماس بود تا هم به آن‌ها اطلاع دهد که این دیدار صورت می‌گیرد و هم آخرین اطلاعات را از فعالیت‌های ایالات متحده و ایران دریافت کند». علیرضا میریوسفی، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در پاسخ به خبرهای مربوط به دیدار وزیر امور خارجه ایران با یکی از سناتورهای آمریکایی در صفحه توئیتر خود نوشت: «این جلسه طبق روال قبلی که با اعضای کنگره داشتیم، انجام شده است». پیش از این نیز مقامات کشورمان درباره دیدارهایی با برخی اعضای کنگره اعلام نظر کرده بودند و آن را یک اقدام متعارف خواندند. سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد دیدار اخیر محمدجواد ظریف با یکی از سناتورهای آمریکایی توضیحاتی ارائه کرد. سیدعباس موسوی در پاسخ به پرسش خبرنگاران در خصوص دیدار وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با یک سناتور آمریکایی اظهار کرد: «بیش از دو دهه است که در جهت روشنگری و تبیین سیاست‌های جمهوری اسلامی با نخبگان سیاسی غیردولتی آمریکا شامل اعضای کنگره (که مقام دولتی محسوب نمی‌شوند) گفت‌وگو و تبادل نظر می‌شود. این افراد نه مقام دولتی هستند و نه اختیار مذاکره دارند و نه مسئولان ایران با آنها مذاکره کرده و یا خواهند کرد». وی افزود: «هدف این گونه دیدارها -که البته وقت و نیروی زیادی نیز از وزیر امور خارجه در سفرهای فشرده ایشان می‌گیرد- جلوگیری از تأثیرگذاری گروه‌های فشار همچون «گروه بی» بر جامعه سیاسی و افکار عمومی آمریکا بوده و به همین دلیل هم با واکنش شدید و عصبانیت تندروها مواجه می‌شود». سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر لزوم حمایت از دستگاه دیپلماسی در شرایط کنونی گفت: «ظریف یک تنه ایستاده است». مجموعه اتفاقات نشان می‌دهد که محمدجواد ظریف در شرایط فعلی به تنهایی روبه‌روی لابی عبری-عربی در ایالات متحده ایستاده و تلاش دارد تا مانع از اثرگذاری آن‌ها بر افکار عمومی و نخبگان آمریکایی شود، اتفاقی که پیش از این خلأ آن به شدت در دیپلماسی ایران احساس می‌شد و امروز با تلاش وزیر امور خارجه، در حال پیاده‌سازی به عنوان یک سیاست ضروری و مرسوم است. این دیدار با اطلاع وزارت امور خارجه آمریکا برگزار می‌شد اما طبق گزارش‌های رسانه‌های غربی این وزارتخانه درخواستی برای برگزاری این دیدار نداشته است. کاخ سفید نیز اطلاع چندانی درباره جزئیات سخنان مطرح شده در این جلسه نداشت و به همین دلیل نیز از اظهار نظر در این باره خودداری کرد.