کمرنگ‏شدن نقش دلالان به معنای تقویت اقتصاد یک کشور است روزنه امید در بازار کالاهای اساسی

کیمیا نجفی
این روزها بازار کالاهای اساسی حال خوبی ندارد و در این میان مصرف‌کنندگان از بیم گرانی بیشتر به خریدهای هیجانی روی می‌آورند. هنگامی که بازار کمی نابسامان می‌شود به‌صورتی که تقاضا برای مصرف کالایی بالا می‌رود و عرضه همان کالا کم است فرصت مناسبی برای سوداگری به وجود می‌آید. بسیاری از کارشناسان و صاحب‌‌نظران به وجود آمدن چنین موقعیتی را به زیان اقتصاد می‌بینند و دائما در این‌باره به مصرف‌کنندگان هشدار می‌دهند، چراکه پررنگ‏شدن نقش دلالان به معنای تضعیف اقتصاد یک کشور است.
نوسانات در بازار‌های مختلف مشاهده می‌شود و بحران‌های بی‌شماری را بر سر راه اقتصاد قرار می‌دهد. یکی از این بحران‌ها کمیاب‏شدن برخی از کالاها و به دنبال آن خریدهای هیجانی مصرف‌کنندگان است. در شرایط کنونی ما شاهد اوج گرفتن این‌گونه خریدها هستیم، بسیاری از خانوارها ساعت‌های طولانی را در صف‌های خرید به انتظار می‌مانند تا بتوانند اقلام مورد نیازشان را با قیمتی کمی پایین‌تر تهیه کنند. این درحالی است که با کاهش نرخ ارز این هیجان و تب‌وتاب کمی آرام گرفته و کمتر شاهد اینگونه رفتارها هستیم. هنگامی که صحبت از خرید هیجانی افراد به میان می‌آید برخی از کارشناسان بر این باورند که چنین واکنشی از سوی مصرف‌کنندگان طبیعی است چراکه هرچه احساس ناامنی در جامعه زیاد شود و سرمایه اجتماعی دولت کاهش یابد، عاملی برای خرید هیجانی از سوی افراد خواهد شد. به عبارتی دیگر این نوع رفتار خانوارها احتکار نیست و تنها از ترس فقر بیشتر دست به چنین خریدهای هیجانی می‌زنند. از سویی دیگر عده‌ای از صاحب‌نظران ترس از فقیرتر شدن را بی‌مورد دانسته و معتقدند که هیجانی عمل کردن راه به جایی نخواهد برد. تولید، عرضه و فروش فرآیندی است که تنها فروشنده در آن نقش ندارد و خانوارها هم با واکنش‌های‌شان می‌توانند مسیر را برای حرکت این فرآیند مشخص کنند.
خریدهای هیجانی را به صفر برسانیم


نرخ برخی از کالاها هنوز پایین نیامده و خبری از آرامش در بازار کالای اساسی نیست. اما اخیرا مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران گفته است که ۱.۲ میلیون تن واردات کالاهای اساسی انجام گرفته شده و ۳۱ فروند کشتی حامل کالاهای اساسی در بنادر در انتظار تخلیه هستند. یزدان سیف در بخشی از سخنان خود به موجودی انبارها اشاره کرده و در این‌باره گفته است که در هیچ برهه‌ای تا به این اندازه انبارهای ما از کالاهای اساسی پر نشده بود. با توجه به این مسائل به نظر می‌رسد که مصرف‌کنندگان در ماه‌های آتی نباید نگرانی درخصوص تامین کالاهای اساسی داشته باشند. محمد‌علی عباسی، عضو اتاق بازرگانی اراک درخصوص انتشار این خبر توسط رسانه‌ها به «ابتکار» می‌گوید: قطعا با تلاشی که از سوی مسئولان شده است این فکر وجود دارد که بازار کالای اساسی سروسامان پیدا کند. افزایش قیمت کالاهای مصرفی این‌روزها مد نظر مسئولان قرار گرفته و جزو دغدغه‌ خانوارها و همچنین دولتی‏ها شده است، بنابراین باید بدانیم که برای مشکلات راه‌حل‌هایی را در نظر گرفته‌اند، با توجه به شنیده‌ها این امید وجود دارد که در روزها آتی شاهد آرامش در بازار کالاهای اساسی باشیم. می‌گویم امیدوار هستیم چون که ارزهای تخصیص‏شده بسیار قابل توجه است و در این‌باره با تلاش و تدبیر حرکت کرد‌ه‌اند. افزایش قیمت کالای اساسی دل‌نگرانی بود که تمامی مسئولان به‌ آن توجه کرده بودند و حالا راه‌هایی برای رفع این دل‌نگرانی‌ها وجود دارد.
عباسی، خریدهای هیجانی مصرف‌کنندگان را به دلیل عدم اعتماد در جامعه می‌داند و در این‌باره می‌گوید: یک واقعیت وجود دارد آن‌هم این است که بحث خرید‌های هیجانی ناشی از عدم اطمینان به اخبار است. یک‌سری باورهای رفتاری وجود دارد که بعضی‌ها می‌توانند به‌عنوان الگوی مرجع از خود نشان دهند و این الگوها بسیار می‌توانند آرامش و امنیت به دنبال داشته باشند در این‌صورت است که به سمت مطلوبیت حرکت خواهند کرد. ولی در این میان یک‌سری باورهای هیجانی گاهی هم عمداً وجود دارد که به نابسامانی بازارهای مختلف دامن می‌زنند.
وی در ادامه می‌افزاید: ما این روزها شاهد هستیم که برخی از مصرف‌کنندگان بعضی از کالاهایی همچون میوه که فسادپذیر است را هم خریداری می‌کنند، به عبارتی دیگر تقاضای هیجانی برای آنها وجود دارد.
عباسی با اشاره به ضرورت کاهش خریدهای هیجانی از سوی مصرف‌کنندگان می‌گوید: این بازار هیجانی زمانی به آرامش می‌رسد که اطمینان‏بخشی در مشاهده عینی قرار گیرد. به عبارتی دیگر وقتی یک مصرف‌کننده در فروشگاهی با قفسه خالی از جنس روبه‏رو می‌شود این اطمینان را داشته باشد که فردا حتما این قفسه پر از جنس بدون تغییر قیمت خواهد بود. اگر چنین شرایطی فراهم شود در حقیقت زمینه برای به صفر رسیدن خریدهای هیجانی به وجود خواهد آمد.
سایر اخبار این روزنامه
عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی: باید از توان هر فردی که انقلاب و قانون اساسی را قبول دارد بهره برد جهانبخش‌محبی نیا اپیدمی فقر انتقادات پیرامون صدور مجوز پسماندهای پتروشیمی به یکی از استان‌های شمالی بالا گرفت فرجام ۴ دهه اتکا به واردات صنعت تولید کاغذ در اغما کمرنگ‏شدن نقش دلالان به معنای تقویت اقتصاد یک کشور است روزنه امید در بازار کالاهای اساسی واکنش‌ها به سخنان تفرقه‌انگیز یک مداح در تلویزیون ادامه دارد فقدان نگاه ملی در صداوسیما آمریکا با ادعای دخالت ایران در وقایع فجیره و بغداد، همزمان بیش از 8 میلیارد دلار سلاح به سه کشور عربی فروخت سردار رشید: برای هر وضعیتی آماده هستیم موسویان در گفت‌و‌گو با راشاتودی: ترامپ نمی‌داند از ایران چه می‌خواهد سید حسن نصرالله: روز قدس امسال رویارویی با معامله قرن خواهد بود علاءالدین بروجردی: نوعی آشفتگی در سیاستگذاری آمریکا وجود دارد کارشناس مسائل شبه‌قاره: تهران می‌تواند خرید کالاهای تحریم‏شده را به اسلام‌آباد محول کند