پارلمان محلي اختيار لازم را ندارد

آرمان - مطهره شفیعی: بدون شک مقوله شهرداری در شهرهای بزرگ به‌ویژه پایتخت رنگ و بوی سیاسی دارد؛ دلیل آن هم بدون شک سیاسی‌کاری برخی شهرداران تهران از جمله محمدباقر قالیباف است. او که به سردار معروف بود پیش از ورود به شهرداری بر کرسی‌های دیگری تکیه زده بود، از جمله قرارگاه خاتم‌الانبیا، فرمانده نیروی هوایی سپاه، فرماندهی نیروی انتظامی و ریاست ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و پس از آن با رای اعضای شورای شهر اصولگرا به بهشت رفت. بهشت جایگاه خوبی برای رسیدن به ریاست جمهوری بود، اما نتوانست موفقیتی کسب کند. نمی‌توان به طور کل منکر اقدامات مثبت قالیباف در شهرداری شد اما بی‌تردید مجموعه تحت مدیریت او به نحوی عمل کردند که به جامعه پررنگ بودن مشی عملکرد سیاسی القا شد. شورای شهر پنجم با پیروزی لیست اصلاح‌طلبان همراه بود اما تلاش شد تا از میزان سیاست‌زدگی در شورای شهر و شهرداری کاسته شود بنابراین تخصص نیروها در توجه نخست قرار گرفت. اصلاح‌طلبان بهشت نه تنها به دنبال املاک نجومی نرفتند بلکه پرچم مبارزه با آن را در دست گرفتند و هزینه‌هایش را هم به جان خریدند. موضوع دیگری که اصلاح‌طلبان در شورای شهر پایتخت به آن توجه نشان دادند آشنایی تهران نشینان با حقوق شهری خودشان بود که در دوره‌های قبل شورای شهر یا منفعتی در این آگاهی بخشی نبود و یا اینکه فرصت اعضای شورا وقف موضوعات دیگر شده بود. به هر حال کمیسیون حقوق شورای شهر پنجم از زمان آغاز به کار این نهاد شهری برنامه‌هایی برای آگاه‌سازی شهروندان تدارک دیده است. از جمله برگزاری نشست آینده پژوهی و چشم‌انداز‌سازی شهری ایران که نشست خبری آن برگزار شد.
قانون دقیق برای تعامل شورا با مدیریت‌ شهری تنظیم شود
سیدابراهیم امینی، نایب رئیس شورای شهر تهران در راستای خلأ‌های قانونی در این شورا به سوالات «آرمان» پاسخ داد. امینی در پاسخ به این سؤال که مهم‌ترین خلأهای قانونی در حوزه شهرسازی و مدیریت شهری ایران را چه می‌دانید، گفت: در همه عرصه‌ها و زمینه‌ها هم خلأ قانونی و هم قوانین نامناسب وجود دارد و بیان آن‌ها به جزئیات ساعت‌ها و روزها وقت لازم است. کار پارلمان محلی همین است که قوانین و مقررات را به‌روز کند؛ به طوری که قانون از تکنولوژی و علم عقب نماند. به عنوان نمونه اینترنت و فضای مجازی که فراگیر شد، باید قوانینی وجود داشته باشد که استفاده از آن‌ها را قانونی و منظم کند و به ساماندهی این فضا بپردازد. اگر قانون‌گذار درگیر این مسأله نشود، چالش‌های فراوانی ایجاد خواهد شد. نایب رئیس شورای شهر تهران افزود: یکی از اصلی‌ترین مشکلات کشورهای جهان سوم نیز همین است که همیشه فرهنگ استفاده از تکنولوژی‌ها بعد از شایع شدن آن‌ها، تبیین می‌شود. ما در همه زمینه‌ها نیاز داریم قوانین را به‌روز کنیم. در برخی مسائل این نیاز محسوس‌تر است و باید سریع‌تر نسبت به رفع مشکلات اقدام کرد تا مشکلات ثانویه ایجاد نشود. وی معتقد است: آنچه در حوزه شهری نیز می‌بینیم همین است که هنوز فرهنگ شورا و پارلمان محلی نهادینه نشده است. نیاز است که روابط شوراهای اسلامی شهر و روستا به عنوان پارلمان محلی با نهادهای حاکمیتی قانونمند شود و هم قانونی دقیق برای تعامل شورا با مدیریت شهری و شهرداری‌ها تنظیم شود. امینی تصریح کرد: متأسفانه هنوز در روابط شورا با شهردار هم آن طور که باید و شاید قوانین محکمی وجود ندارد و نتوانسته‌ایم از الگوهای خوب دیگر کشورها در این زمینه بهره کافی ببریم. شورای شهر تنها مسئولیتش انتخاب شهردار است و امکان عزلش را ندارد، زیرا برای عزل به دو سوم آرا نیاز است که چنین اجماعی خیلی سخت شکل می‌گیرد و عملا عزل را غیرممکن می‌کند. وی افزود: شورا هر کار دیگری نیز بخواهد انجام دهد، خواهند گفت که این کار دخالت در اجراست و شورا حق ورود به عرصه اجرا را ندارد؛ در حالی که حتی رئیس‌جمهوری که با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شود، برای انتخاب وزرا آزاد نیست و وزرای انتخابی باید از پارلمان ملی رأی اعتماد بگیرند. این پارلمان ملی می‌تواند تحقیق و تفحص کند، سؤال کند و استیضاح کند، اما پارلمان محلی نسبت به شهرداری که منتخب خودش است چنین اختیاراتی ندارد. نایب رئیس شورای شهر گفت: این‌ها مشکلاتی است که اگر حل نشود، شورا نمی‌تواند تأثیر چندانی بر امور شهر بگذارد و مطالبات مردم را پیگیری کند.