عادل الجبیر وزیر خارجه سابق عربستان مدعی شده که کشورش علی‏رغم آمادگی‌های لازم، به دنبال جلوگیری از جنگ در منطقه است

سعودی‌ها پنهان پشت نقاب جنگ
محمدرضا ستاری
پس از افزایش تحرکات نظامی ایالات متحده آمریکا در منطقه و نگرانی جامعه جهانی نسبت به بروز یک درگیری مستقیم میان ایران و آمریکا و در حالی که طی هفته‌های گذشته مقامات تهران و واشنگتن بارها تصریح کرده‌اند که به دنبال جنگ نیستند، این بار عادل الجبیر وزیر خارجه سابق عربستان سعودی و وزیر مشاور فعلی این کشور در امور خارجی به میدان آماده و می‌گوید: ریاض به دنبال جلوگیری از جنگ در منطقه است. او سپس مدعی شده که علی‏رغم خواست سعودی‌ها مبنی بر جلوگیری از وقوع یک جنگ، عربستان با اراده‌ای مستحکم آماده واکنش به درگیری‌های احتمالی است به همین دلیل اکنون توپ در زمین ایران قرار دارد.
اظهارات عادل الجبیر در حالی مطرح شده که هفته گذشته چهار نفتکش در نزدیکی بندر فجیره امارات هدف اقدامات خرابکارانه قرار گرفتند و دو روز بعد نیز خط لوله نفتی این کشور در حوالی ریاض توسط پهپاد حوثی‌های یمن مورد حمله قرار گرفت. در همین راستا پس از چند روز سکوت در خصوص علل و عوامل حمله به کشتی‌های نفتکش در دریای عمان اینک سعودی‌ها خواستار نشستِ فوری سازمان همکاری خلیج فارس و سران عرب در مکه برای بررسی این موضوع شده‌اند.


هفته گذشته نیز علی‏رغم پنهان بودن ابعاد این ماجرا، سعودی‌ها با همراهی چند کشور عربی منطقه طی بیانیه‌ای نسبت به خطر افتادن صلح و امنیت آبراه‏های بین‌المللی هشدار دادند. امری که به نظر می‌رسد علی‏رغم مانورهای رسانه‌ای که روی این موضوع وجود دارد با یک سردرگمی نیز در میان کشورهای عربی توامان است. در همین راستا، دو روز قبل خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که اماراتی‌ها در خصوص حمله به چهار نفتکش در نزدیکی بندر فجیره همچنان محتاط عمل می‌کنند. آنها اکنون با وقوع چنین حادثه‌ای به میزان بسیار بیشتری از عربستان احساس ضرر می‌کنند، زیرا مبنای تجارت، گردشگری و منافع اقتصادی اماراتی‌ها اکنون تحت تاثیر این حادثه قرار دارد. ابوظبی همچنین در شرایط کنونی بسیار بیشتر از همسایه جنوبی خود در خصوص مسائل استراتژیک منطقه تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. از همین رو، وقایعی همچون حمله مشکوک به چهار کشتی نفتی در دریای عمان منافع تجاری و اقتصادی دبی و در کل امارات عربی متحده را زیر سوال می‌برد.
حملات مشکوک و سه سطح تحلیل
در این شرایط به نظر می‌رسد با توجه به دودستگی‌های موجود میان متحدین عربستان در خصوص حادثه فجیره، گام دوم آنها مسئله حمله پهپادی انصارالله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی به‏منظور فرافکنی‌ در مورد نقش ایران است. آنها مدعی هستند که حوثی‌های یمن از گروه‌های نزدیک به ایران بوده و سعی دارند به نحوی آن را در شرایط ملتهب کنونی به ایران نسبت دهند. این موضوع می‌تواند در سه سطح مورد بررسی قرار بگیرد. نخست اینکه سعودی‌ها و متحدان این کشور اکنون نزدیک به چهار است که جنگی بی‏امان علیه یمنی‌ها آغاز کرده و موجبات تخریب و آسیب‌های فروان اجتماعی، اقتصادی و انسانی در این کشور شده‌اند. از همین رو طبق اصل 56 منشور ملل متحد که دفاع مشروع را توجیه می‌کند، با توجه به شدت حمله عربستان به یمن، نیروهای مقابل می‌توانند اقدام به مقابله با مهاجم را در دستور‏کار داشته باشند. کما اینکه با توجه به اصل شدت حمله، ابعاد پاسخگویی حوثی‌ها به حملات عربستان بسیار ناچیز محسوب می‌شود. در سطح دوم می‌توان گفت که اگر این حملات از سوی حوثی‌ها صورت گرفته باشد، این گروه بارها و بارها نسبت به مقابله‏به‏مثل در امارات و خاک عربستان به ائتلاف عربی مهاجم هشدار داده و اقداماتی را نیز در این راستا داشته است.
همچنین در سطح سوم حوثی‌های یمن در حالی از سوی عربستان و کشورهای غربی شورشی معرفی می‌شوند که 35 درصد جامعه یمن را تشکیل داده و پس از سال‌ها سرکوب از سوی علی عبدالله صالح، اکنون خواستار مشارکت سیاسی در کشورشان هستند.
تبعات استراتژیک پافشاری بر سیاست خارجی تهاجمی
در همین راستا، عادل الجبیر در حالی روز گذشته ژست مخالفت با جنگ گرفته که از سوی دیگر تاکید می‌کند که کشورش آمادگی کامل برای هر گونه اقدامی را دارد. به گفته کارشناسان این استاندارد دوگانه از موضع ضعف، آن هم در شرایط کنونی منطقه وقتی با سیاست‌های این کشور در خاورمیانه مانند سوریه، گروگان گرفتن نخست‏وزیر لبنان، جنگ خانمانسوز یمن، محاصره قطر و تشدید تنش‌ با ایران پیوند می‌خورد، حاکی از اشتباه استراتژیک عربستان در ادامه و پافشاری بر سیاست خارجی تهاجمی خود است.
آنها به خوبی می‌دانند که موضع ایران نسبت به وارد شدن به یک درگیری نظامی با آمریکا چیست؛ از همین رو وقتی پشت نقاب جنگ آن هم به پشتوانه آمریکایی‌ها برای از میان برداشتن رقیب منطقه‌ای خود پنهان می‌شوند، در واقع در حالتی عجیب واقعیت‌ها و دورنمای یک درگیری و تقابل مستقیم در منطقه را نادیده می‌گیرند. به گفته تقریباً تمامی تحلیلگران جنگ جدید در منطقه برای تمامی بازیگران زیان‌بار است، اما این موضوع می‌تواند با توجه به مخاطرات و پیامدهای ناشی از آن برای عربستان و متحد نزدیکش یعنی امارات بسیار زیان‌بارتر باشد. به همین دلیل باز کردن جبهه‌ای جدید علیه ایران آن هم در شرایط کنونی و در حالی که دو کشور علی‏رغم تمامی واگرایی‌ها، مشترکات زیادی برای همکاری و نزدیکی با یکدیگر دارند، بار دیگر تجربه چند سال اخیر را برای اعراب زنده می‌کند؛ یعنی ورود بازیگران بین‌المللی به مناسبات و تحولات منطقه‌ای که متعاقب آن ابتکار عمل را از دست آنها خارج کرده و به دست قدرت‌های بزرگ و در راستای منافع آنها می‌سپارد.
سایر اخبار این روزنامه
آیا جنگل‌های هیرکانی از آفت‌های شب‏پره جان سالم به در می‌برند؟ راهی برای نجات شمشادها علیرضا صدقی جامعه را دریابیم آیا حذف قیمت‌ها راهکاری برای آرامش بازار است؟ سرنوشت مبهم قیمت‌گذاری در سایت‌ها عادل الجبیر وزیر خارجه سابق عربستان مدعی شده که کشورش علی‏رغم آمادگی‌های لازم، به دنبال جلوگیری از جنگ در منطقه است کاغذ همچنان در صدر اخبار فرهنگی قرار دارد روزهای سرنوشت‌ساز «کاغذ» «ابتکار» از مقابله با بروز نارضایتی داخلی هم‌راستا با خواست دشمنان گزارش می‌دهد معاون زنان و خانواده ریاست جمهوری: قانونی نداریم که دوچرخه‌سواری خانم‌ها را ممنوع کرده باشد موسوی‏لاری در گفت‌گو با «ابتکار» از استراتژی انتخاباتی اصلاح‌طلبان می‌گوید مشارکت به شرط تاثیرگذاری رئیس‌جمهوری در دیدار با اصحاب فرهنگ و هنر: در برابر زورگویی دشمن تسلیم نمی‌شویم فرمانده کل سپاه پاسداران: به دنبال جنگ نیستیم وزیر دفاع: دشمن از طریق ابزار رسانه درصدد القای ناامیدی است هفتمین جلسه رسیدگی به پرونده پدیده برگزار شد پذیرش اشتباهات از سوی پهلوان و عذرخواهی از مردم