اتحادیه اروپا بهره‌مندی بدون هزینه!

بسم‌الله الرحمن الرحیم
هایکوماس وزیر خارجه آلمان ضمن اعلام حمایت مجدد از برجام گفت ترامپ نتوانسته اتحاد کشورهای اروپائی در دفاع و حمایت از برجام را خدشه‌دار کند و اعضای اتحادیه اروپا را دچار تفرقه‌ و اختلاف نماید. ترامپ حتی نتوانست ما را وادار کند از توافق برجام خارج شویم چون دنیا با توافق هسته‌ای جهانی امن‌تر است.
هایکوماس که با نشریه «بیلدام زونتاگ» مصاحبه می‌کرد یکبار دیگر بر مواضع اتحادیه اروپا در دفاع و حمایت از برجام تاکید ورزید لکن نکته قابل تامل اینست که اتحادیه اروپا سه عضو اروپائی توافق برجام بی‌هیچ هزینه‌ای صرفاً با صدور بیانیه و اظهارات خود تلاش می‌کنند ضمن بهره‌مندی از برجام چنین وانمود سازند که گویا نقش مورد انتظار خود را در قبال توافق برجام ایفا کرده‌اند. علاوه بر سخنان هایکوماس، وزرای خارجه فرانسه و انگلیس هم تقریباً از همین دیدگاه و با ادبیات نسبتاً مشابهی از توافق برجام جانبداری کرده‌اند و از جمهوری اسلامی ایران خواسته‌اند به تعهداتش در برجام همچنان وفادار بماند.
جمهوری اسلامی ایران ضمن پایبندی به مفاد برجام، در این زمینه به‌گونه‌ای عمل کرده که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون 14 بار صحت عملکرد ایران را مورد تایید قرار داده است اما قرار نیست عمل به مفاد برجام صرفاً یکطرفه باشد و سایر طرفها صرفاً بیانیه صادر کنند و فقط حرف بزنند ولی از عمل به تعهداتشان طفره بروند. حتی اقدام اخیر ایران هم دقیقاً مطابق متن توافق برجام است و در مواد 26 و 36 برجام عیناً ذکر شده که در صورت نقض یا عدم اجرای مفاد برجام، ایران می‌تواند به تمام یا جزئی از تعهداتش عمل نکند.


با خروج یکطرفه آمریکا از برجام و رفتار غیرقانونی ترامپ علیه ایران، به سایر طرفها یکسال فرصت داده شد تا خسارات طرف ایرانی ناشی از خروج آمریکا را جبران کنند و به وعده‌های خود عمل نمایند لکن مطابق ارزیابی دکتر ظریف وزیر امور خارجه، طرف‌های اروپائی فقط به یک درصد تعهداتشان عمل کرده‌اند. بعلاوه سازوکارهای پیشنهادی برای تسهیل و تسریع در مبادلات ارزی و مالی از جمله «اینستکس» تاکنون صرفاً پیشنهادی بر روی کاغذ بوده و اقدام عملی ملموسی مشاهده نشده است.
طبعاً قرار نیست ایران به تعهداتش عمل کند و به کمترین بهره و نفعی از منافع مصرّحه در متن برجام ازجمله در قلمرو نفتی و بانکی دست نیابد و حتی اشرار آمریکائی برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران عربده بکشند و دیگران را هم تحت فشار قرار دهند تا از سیاستهای ضدانسانی آمریکای ترامپ اطاعت کنند. قرار نیست که ایران با حُسن نیت به تعهداتش عمل کند ولی طرفهای دیگر کمترین کاری برای عملیاتی کردن تعهدات خود انجام ندهند و صرفاً بیانیه صادر کنند و در عین حال طلبکار هم باشند و برای ایران مرتباً خط و نشان بکشند و با زبان تهدید سخن بگویند. روشن است که حتی تصمیم ایران برای عدم فروش آب سنگین و اورانیوم 5/3 درصدی هم فقط گام اول است و در صورت عدم تحقق شروط ایران، گام‌های بعدی مطابق جدول زمانی اعلام شده، عملیاتی خواهد شد.
این بدان معنی است که اگرچه برجام برای ایران ارزشمند است ولی قرار نیست فقط به هزینه ایران به پیش برود و دیگران به جای تامین هزینه و ایفای نقش به کارشکنی و همراهی با واشنگتن برای طرح مسائل غیرمرتبط با برجام بپردازند. انتظار منطقی اینست که سایر طرفهای برجام به حساسیت شرایط کنونی واقف شوند و به مسئولیت‌های تعطیل‌ناپذیر خود عمل نمایند.
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که اگر منافعش تامین شود، به تعهداتش وفادار خواهد ماند ولی در غیر اینصورت مسئولیت عواقب عدم پایبندی متوجه طرف خطاکار یعنی آمریکا است. «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه طی روزهای اخیر بارها اعلام کرده است که طرف ایرانی به تعهداتش عمل کرده و طبعاً حق دارد مطابق برجام در برخی مواضعش تجدیدنظر کند. بعلاوه وزیر خارجه چین با اظهار تاسف از عملکرد واشنگتن نسبت به عواقب چنین رفتاری هشدار داده است.
بدین ترتیب رفتار منطقی و صبورانه جمهوری اسلامی ایران، حجت را بر همگان تمام کرده است. در عین حال جانبداری آحاد ملت از مواضع نظام در این زمینه، همواره استحکام رای و ثبات عقیده نظام، دولت و مردم را به دوست و دشمن ثابت کرده است. چنین مواضع روشن و یکپارچه‌ای نیازمند پشتیبانی آحاد ملت و تمامی ارکان نظام است. استحکام و یکپارچگی کنونی مواضع نظام در قبال برجام، به‌سادگی به دست نیامده و نیازمند حفظ و حراست مسئولانه است. هیچکس نباید با رفتار و عملکردی مغایر با منافع کشور و مصالح نظام، بهانه‌ای به دست دشمنان شرور و ماجراجو بدهد و یکپارچگی صفوف ملت و نظام را دچار سستی کند.