روزنامه ابتکار
1398/02/24
پس از انتشار اخباری از حمله به چهار کشتی امارات، عربستان هم مدعی شد دو نفتکش این کشور هدف قرار گرفتهاند
بازی نفتکشهاگروه ایران و جهان- روز یکشنبه هفته جاری، اخبار ضد و نقیضی از سوی رسانهها، مبنی بر وقوع انفجارهای گسترده در بندر فجیره امارات منتشر شد. در حالی که برخی رسانهها در حال پوشش این خبر بوده و هر لحظه ابعاد تازهتری از این ماجرا را مطرح میکردند، حاکم فجیره با انتشار مطلبی هر گونه انفجار در این بندر را تکذیب و تاکید کرد که اوضاع در فجیره عادی است. اما عصر یکشنبه این بار وزارت خارجه امارات مدعی شد که چهار کشتی در نزدیکی آبهای این کشور مورد حمله خرابکارانه قرار گرفتند.
پس از این ماجرا، یک روز بعد خالد فالح وزیر نفت عربستان، اعلام کرد که از چهار نفتکشی که روز یکشنبه در نزدیکی بندر فجیره امارات هدف حمله قرار گرفتهاند، دو نفتکش معتلق به این کشور بوده که با تخریب جدی مواجه شده، اما به خدمه آن آسیبی نرسیده است.
به دنبال مقصر
انتشار این خبر در حالی صورت میگیرد که ایالات متحده آمریکا طی روزهای اخیر تحرکات نظامی خود را در منطقه خاورمیانه به خصوص خلیج فارس و دریای عمان به میزان معناداری افزایش داده است. در همین راستا، هفته پیش علاوه بر ناو آبراهام لینکلن که به منطقه اعزام شده بود، ایالات متحده یک کشتی جنگی دیگر را نیز به منطقه اعزام کرده و همزمان چهار فروند از بمبافکنهای بی-52 را نیز در پایگاه نظامی خود در قطر مستقر کرده است.
در رابطه با تحرکات نظامی آمریکا در منطقه و همزمانی آن با حمله به چند نفتکش در آبهای امارات، گمانهزنیهای مختلفی از سوی رسانهها مطرح میشود که هیچکدام آنها بر مبنای دقیقی قرار ندارد، زیرا اطلاعات دقیقی هنوز از نحوه این حمله منتشر نشده است.
برخی از کارشناسان این موضوع را به عملیات نظامی حوثیهای یمن مربوط میدانند و استنادشان به این است که انصارالله یمن پیش از این پاسخهای متقابلی را در راستای حملات ائتلاف عربی به امارات و عربستان داده است. البته این موضوع از سوی بسیاری از ناظران مردود است، زیرا حوثیها طبق توافق صلح استکهلم در حال تخلیه برخی از مناطق از جمله بندر الحدیده هستند و بعید است در چنین شرایطی قصد پاسخ متقابل داشته باشند. از سوی دیگر اگر این اقدام از سوی آنها صورت گرفته باشد، طبق ماده 56 منشور ملل متحد در قالب دفاع مشروع خواهد بود که آنچنان نیز از شدت حمله در مقابل یورشهای همهجانبه ائتلاف عربی در چهار سال گذشته برخوردار نیست.
به دنبال بهانه
اما موضوع مهمتری که در راستای این بازی جدید نفتکشها در خلیج فارس رخ داده، مربوط به افزایش نگرانیها از بروز یک درگیری ناخواسته میان ایران و آمریکاست. ایران در این میان بارها اعلام کرده که خواهان درگیری در منطقه نیست. از سوی مقابل آمریکاییها نیز با تحریک افکار عمومی مدعی هستند که خواهان جنگ نیستند، اما نسبت به اقدامات ایران نگرانند. به همین دلیل برخی تحلیلگران معقتدند که موضوع حمله به چهار نفتکش در نزدیکیهای بندر فجیره امارات در واقع میتواند نوعی زمینهسازی از سوی آمریکا و متحدانش در قبال ایران در منطقه باشد؛ چرا که پس از این ماجرا شاهد بودیم کشورهای عربی همسو با عربستان و امارات این اقدام را به شدت محکوم کرده و خواهان امنیت در آبراههای بینالمللی شدند. امری که میتواند بهانههای لازم برای گسترش حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس فراهم کند.
ایران خواستار روشنشدن ابعاد دقیق ماجراست
در این رابطه سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران، حوادث روز یکشنبه برای چند کشتی در دریای عمان را نگرانکننده و تاسفبار دانست و خواهان روشن شدن ابعاد دقیق این حادثه شد. وی با اشاره به تاثیر منفی این حوادث بر سلامت کشتیرانی و امنیت عبور و مرور دریایی، نسبت به هرگونه دسیسه از سوی بدخواهان جهت برهمزدن ثبات و امنیت در منطقه هشدار داد و خواهان هوشیاری کشورهای منطقه نسبت به هرگونه ماجراجویی از سوی عوامل خارجی شد.
در این میان موضع ایران در خصوص تقابل مستقیم نظامی با آمریکا کاملاً مشخص بوده و بارها از سوی مقامات عالی کشور مورد تاکید قرار گرفته است؛ اما از سوی مقابل راهبرد ایالات متحده با یک دوگانگی همراه است. هر چند سالهاست که نظامیان آمریکایی در منطقه مستقر شده و تقریباً در تمامی کشورهای همسایه ایران دارای پایگاه نظامی هستند، اما راهبرد احتمالی ورود این کشور به یک درگیری نظامی با ایران از سه حالت نمیتواند خارج باشد. نخستین مورد حمله موضعی به برخی مراکز نظامی ایران است. مورد بعدی جنگ همهجانبه یا Tota- war است و سومین مسئله حمله هوایی به منظور ضربه سیاسی و اقتصادی خواهد بود. با توجه به بررسیهای صورتگرفته از سوی کارشناسان، گزینههای اول و دوم با توجه به تجربه آمریکا در عراق و افغانستان و نیز میزان اثرگذاری جنگ موضعی تقریباً از دستور کار خارج است. تنها گزینه سوم باقی میماند که در این مسئله به دلیل آنکه ابتکار عمل در دست ایران است، میتواند با پاسخ متقابل یا عدم پاسخگویی همراه باشد.
وحشت اروپا
این امر علاوه بر اینکه هزینهها و تبعات نامشخصی برای ایالات متحده و متحدان منطقهای این کشور خواهد داشت، از یک سوی ماجرا میتواند با بالا بردن قیمت نفت موجب افزایش فشار بر روی اروپا و در نهایت تغییر محاسبات در کاخ سفید شود. همچنین حمله به چهار کشتی نفتی در نزدیکی بندر فجیره اگر هم به منظور تحریک افکار عمومی از سوی طرف مقابل برای اقدام احتمالی باشد، بار دیگر میتواند قیمت نفت را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
به همین دلیل، مقامات اروپایی از روز گذشته طی صحبتهای مختلف ابراز نگرانی شدید خود را نسبت به وقوع یک درگیری احتمالی و بر اساس یک عامل تصادفی عنوان کردهاند. به عنوان مثال فدریکا موگرینی هماهنگکننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز بار دیگر ضمن تاکید بر اینکه اروپا با تمامی ابرازهای خود از توافق هستهای حمایت خواهد کرد، گفت: قرار است به زودی طی دیداری با وزیران خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه در خصوص یافتن بهترین راهکارها برای حمایت از برجام رایزنی داشته باشیم. او همچنین به سفر غیرمنتظره پمپئو به بروکسل برای دیدار با مقامات اروپایی اشاره کرد و گفت که باید از هر نوع افزایش تنش با ایران اجتناب شود.
پاسخ سرد موگرینی به پمپئو
گفتنی است مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا روز گذشته برای دومین بار در طول یک هفته سفر برنامهریزیشده خود را لغو کرده و به صورت از پیش اعلام نشده به مقصد جدیدی وارد شده است. او هفته گذشته در حالی که قرار بود به آلمان سفر کرده و با مرکل دیدار کند، ناگهان سفر خود را لغو و به عراق و انگلستان سفر کرد. او همچنین قرار بود دیروز به روسیه سفر کند، اما به ناگهان تغییر برنامه داده و با ورود به بروکسل به دیدار رهبران اروپایی رفت. این اقدام در حالی صورت میگیرد که وی بارها اعلام کرد که ایران قصد تحریک برای بروز یک درگیری را دارد. به همین دلیل به گفته رسانههای اروپایی روز گذشته و پیش از آغاز رسمی دیدارهایش در بروکسل با پاسخ سرد اروپاییها روبهرو شده است؛ به طوری که طبق گزارش خبرگزاری دویچه وله آلمان، فدریکا موگرینی روز گذشته با بیان اینکه ما از این سفر اطلاع نداشتهایم، نسبت به ورود پمپئو به بروکسل واکنش سردی نشان داد و گفت: برنامه نشست وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیرامون یافتن راهحلی برای اجرای کامل توافق هستهای با ایران بسیار فشرده است و معلوم نیست که آیا امکان دیدار با وزیر امور خارجه آمریکا وجود داشته باشد. ما در طول روز خواهیم دید که آیا فرصت برای سازماندهی یک دیدار با وزیر امور خارجه آمریکا وجود دارد یا خیر؟
این در حالی است که جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس، که هفته گذشته در لندن میزبان مایک پمپئو بوده است نیز در این خصوص تصریح کرد: ما بسیار نگران افزایش خطر یک درگیری تصادفی و تشدید غیرعمدی تنش با ایران هستیم. به همین دلیل در خصوص تنشهای موجود در خلیج فارس با مایک پمپئو در بروکسل گفتوگو خواهیم کرد. وی همچنین مدعی شد، این منطقه، ناامنترین منطقه جهان است و تنشهای فعلی گامی بزرگ در مسیر نامناسب خواهد بود. بنا بر اعلام خبرگزاری یورونیوز، وزیر خارجه انگلیس همچنین تصریح کرده است که به نظرم آنچه نیاز داریم یک دوره آرامش است تا هر طرف بتواند اندیشه طرف مقابل را درک کند.
با این حال، اقدام برای حمله به چهار نفتکش در منطقه و مبهم بودن چگونگی آن به طوری که هر لحظه اخبار ضد و نقیضی در پیرامون این مسئله منتشر میشود، میتواند حرکتی تاکتیکی از سوی آمریکا برای تشدید فشارها علیه ایران در جهتی غیر از تقابل نظامی باشد. به گفته کارشناسان، به همین دلیل است که اروپاییها از سوی هماهنگکننده سیاست خارجی خود پیامی معنادار نسبت به سفر غیرمنتظره پمپئو ارسال کرده و بازی جدید نفتکشها را اقدامی بیثباتساز و خطرناک برای افزایش احتمال بروز یک درگیری عنوان کردهاند؛ امری که میتواند برای اروپاییها هزینه داشته باشد و آنها را وادار به تغییر محاسبات دونالد ترامپ کند.
سایر اخبار این روزنامه
بهنام صفوی درگذشت
«من میترسم حتی از این حرف رفتن»
جلال خو ش چهره
آزمون آخرین تلاشها برای برجام
آیا سیل تابستان داغ 98 را از کمبود آب نجات داده؟
تابستانی بدون جیرهبندی آب
برای برطرف شدن مشکلات احتمالی باید آموزشهای بیشتری در نظر بگیرند
دردسرهای رمزهای یک دقیقهای
وزیر ارتباطات خبر داد
تشکیل کارگروه مقابله با تحریمهای آمریکا در مرکز ملی فضای مجازی
دلایل عدم ورود جدی جریانهای سیاسی به انتخابات بررسی شد
اصلاحطلبان، در انتظار تصمیمسازی
پس از انتشار اخباری از حمله به چهار کشتی امارات، عربستان هم مدعی شد دو نفتکش این کشور هدف قرار گرفتهاند
رئیس قوه قضائیه تصریح کرد
نه مذاکره نه تسلیم فقط مقاومت و ایستادگی
جهانگیری:
کاغذهای انبار شده در گمرکات ظرف دو هفته به بازار عرضه شود
سخنگوی سازمان انرژی اتمی:
اقدامات جدید خود را در چارچوب برجام آغاز کردهایم
اکنون توپ برجام در زمین اروپاست