«ابتکار» برخی از نمایشگاه‌های هنری اردیبهشت ماه را مرور می‌کند اردیبهشت هنری

فاطمه امین‌الرعایا
روزهای میانی بهار در حالی می‌گذرد که بازار گالری‌های هنری داغ شده و کار نمایشگاه‌ها رونق گرفته است. در این گزارش، نگاهی گذرا داریم به برخی از این نمایشگاه‌ها.
در هفته آینده حدود بیست گالری هنری، کار خود را آغاز می‌کنند. «بیم و امید» عنوان نمایشگاه نقاشی سمیرا کربلایی است که از 20 اردیبهشت در گالری «اُ» برپا می‌شود. در بیانیه این نمایشگاه آمده است: «این مجموعه کوششی است در راستای فهم صحیح‌تر و تکمیل تجربیات سمیرا کربلایی در عرصه‌ نقاشی. آثار دو مجموعه‌ قبلی نیز فارغ از حضور رنگ شکل گرفت؛ اما در این مجموعه، درک فضای تصویر، اهمیت ساختارمندی تصویر و نهایتا استوار کردن ساختار تصویر بر یک هندسه‌ پنهان، چالش اصلی کار برای هنرمند بوده است. اضافه کردن لایه‌های متعدد در تصویر با بهره‌بردن از تنوع خاکستری‌ها شکل گرفت و در کل، آنچه حاصل شده، وی را در امر مداخله در تصویر جسورتر کرده و مسیر را برای شناخت و توسعه امکانات تصویر روشن‌تر کرده است. درگیری و تلاش برای فهم عمیق‌تر «‌زبان تصویر» اصلی‌ترین مسئله‌ ‌کنونی سمیرا کربلایی است».
این نمایشگاه تا اول خرداد در گالری مذکور به نشانی خیابان سنایی، خیابان شاهین (خدری)، پلاک ۱۸، طبقه اول از ساعت 12 تا 20 به جز شنبه‌ها برپا است.


نمایشگاه گروهی «نئواکسپرسیونیسم در هنر معاصر ایران» نیز به کوشش فرناز محمدی در گالری «شیرین» از جمعه کار خود را آغاز می‌کند. در این نمایشگاه شاهد آثار هنرمندانی چون آیدین آغداشلو، شهریار احمدی، سارا آریان‌پور، آرمین پورفهیمی و... خواهیم بود. در بیانیه این نمایشگاه آمده است: «این جنبش هنری با نام «نوهیجان‌نمایی» از اوایل دهه ١٩٨٠ بر بازار هنر دنیا سلطه یافت. هنرمندان در واکنش به هنر انتزاعی دهه ١٩٧٠ به هنر فیگوراتیو یعنی تصویرکردن انسان و دیگر اشیاء قابل تشخیص روی آورده بودند. تاثیرات جهانی نئواکسپرسیونیسم با نشانه‌هایی همچون، بحران هویت، رویاهای ویران‌شده، روان‌پریشی، دفرمه کردن، مسخ‌شدگی و گاها رنگ‌های تند متاثر از ضرب قلم هنرمندان با رنگ‌های تند در این آثار همراه بود. هنرمندانی که به مسئله زمان و مکان توجه نداشتند و هر آنچه که قابل اهمیت است بازی ذهن در آثارشان است.
در ایران نیز نوهیجان‌نمایی در آثار هنرمندان تجسمی نه به تقلید از غرب، بلکه به دلیل مواجه با آنچه تاثیر ناملایمات زیستی، جنگ و بحران هویت در آثار بسیاری از عمیق‌ترین این هنرمندان دیده می‌شود. لذا این نمایشگاه، منتخب آثار ارزنده‌ای است از سه نسل از هنرمندان برای تجسم آنچه که نشان از رنج و سرگشتگی انسان معاصر دارد و بازتاب فردیت است». این نمایشگاه تا 22 خرداد به جز دوشنبه‌ها از ساعت 11 تا 19 در خیابان کریم‌خان ‌زند، خیابان سنایی، کوچه‌ سیزدهم، پلاک ۵ میزبان علاقه‌مندان است.
گالری «سیحون» از جمعه میزبان نمایشگاه «آتش‌فشان» و نقاشی‌های منصور نصرت‌نظامی است. افرا خاکزاد درباره اثار این هنرمند نوشته است: «در نگاه اول کارهای نصرت نظامی دورنمایی کلی را هدف می‌گیرد، اما با اندکی تامل در می‌یابیم سازه‌های او جزئی‌ترین و روزمره‌ترین امور را در ذهن‌مان متبادر می‌کند. نقاشی‌های نظامی حاکی از نظم، یکنواختی، تکرار و عاری از مبالغه‌اند، در عین حال عاطفی، مه‌آلود، پر رمز و راز با چشم‌اندازی فراخ و مسیرهایی پُر پیچ و خم که به لکه نوری منتهی می‌شود. گویی به دنبال امیدی است که در نهایت به انجام می‌رسد.
ماحصل سازه‌های او حجم‌هایی گرچه ثابت‌اند اما درون‌شان انفجار را می‌توان حس کرد. خطوطی لغزان در آستانه یک انفجار و انهدام، سازه‌هایی متشکل از بافت‌های منسجم و گاهی انفجاری از آتشفشانی درونی، گویی مدام در حال فروپاشی‌اند. نظامی واقعیت و خیال را در هم می‌آمیزد. زمان و فضا را منهدم می‌کند. و آنی اَبدی از احساس و جهانی محض پدید می‌آورد». این نمایشگاه هر روز از ساعت 11 تا 19 تا اول خرداد در خیابان وزرا، کوچه چهارم، شماره ۱۱ ادامه خواهد داشت.
جمعه، بیستم اردیبهشت ماه، موسسه‌ «کاف» میزبان آثار هنرمند سرشناس لهستانی، اولاف بژسکی با عنوان «روزی روزگاری در ایران» خواهد بود که طی یک دوره‌ پنج ماهه‌ اقامت هنری (سه بار سفر به ایران در طول یک سال) در شهر تبریز و با همکاری سرامیک‌کاران ساکن این شهر تولید شده‌‌اند. این دومین همکاری این هنرمند با موسسه‌ کاف بعد از نمایش چیدمان او در حیاط مجسمه‌های موزه‌ هنرهای معاصر تهران در سال ۱۳۹۳ است. اولاف بژسکی با رسانه‌هایی نظیر طراحی، مجسمه، چیدمان و فیلم کارمی‌کند و این بار او زبان سرامیک را برای آثار خود انتخاب کرده‌است که در بستری از مواد بازیافت‌ و سپس طراحی‌شده توسط خود هنرمند به نمایش در خواهند آمد. کارهای اولاف بژسکی هم رومانتیک هستند و هم سوررئال ولی به واسطه‌ تنیدگی‌شان با بستر و زمان حال هیچ برچسبی را برنمی‌تابند. نمایش‌های او پر است از بازنمایی حیواناتی که عناصری از دنیاهای بی‌ارتباط را در خود جمع کرده‌اند. آن‌ها به واسطه‌ی قدرت و طبیعی بودن روایت‌شان خبر از دنیایی تازه ساخته‌شده می‌دهند. ولی گویی این بیننده نبوده که این دنیای تازه ساخت شده‌ را کشف کرده بلکه این دنیای جدید است که به ما خیره می‌شود. در نمایش «روزی روزگاری در ایران» او به سراغ حیوانی می‌رود که روزی روزگاری قبل از آنکه آخرین بازماندگان‌شان را با هواپیما و برای احیای نسل به تهران بیاورند سمبل این سرزمین بوده است. شیرهای اولاف بژسکی دندان‌های انسان دارند و انسان‌های او صورت شیر. والایی، شکوه و گذشته‌ی پرافتخار عامل اصلی سوق‌پیداکردن او به چنین موتیف‌هایی در بستر ایران امروز است. آن‌ها با رخوتی غیرمعمول از اسطوره، طبیعت، گذشته، زندگی‌ روزمره، مردم عادی و وطن صحبت ‌می‌کنند.
بنیاد «کاف» واقع در ولنجک، میدان دانشگاه شهید بهشتی، ابتدای جاده درکه، سیزده چنار، پلاک 34و36 واقع شده است.