روزنامه ابتکار
1398/02/19
اقدام متقابل در برابر خروج آمریکا از برجام
محمدجواد سلطانی*- بیش از یک دهه مذاکره برای اعتمادسازی پیرامون صلحآمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران که به برجام منتهی شد، سرانجام با خروج آمریکا از آن، وضعیت مبهمی ایجاد شده است و موجودیت این توافق به شکل جدی زیر سوال رفته است. دولت ایران در حالی به تعهدات خود در برجام طی سه سال اخیر پایبند بوده است و گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گویای این پایبندی است، که دولت آمریکا ضمن نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت، تحریم‌های شدیدتری را علیه ایران اعمال کرد. از سوی دیگر طرف اروپایی نیز در برابر اقدامات غیرقانونی آمریکا جز لفاظی‌های همیشگی اقدام تاثیرگذاری انجام نداده است و حتی تحت تاثیر فشارهای آمریکا، فقط کمتر از یک درصد تعهدات برجامی خود را نسبت به ایران انجام داده است و به نوعی در حال خرید زمان است تا مشاهده کند آیا فشارهای آمریکا ایران را به تسلیم وادار می‌کند یا خیر؟ بالاتر از آن در زمینه ایجاد سیستم‌های مبادلات مالی از جمله اس‌پی‌وی و اینستکس اروپا اقدام عملیِ مثبتی نداشته است.اخیراً نیز بحث تعلیق معافیت‌های هسته‌ای ایران از سوی دولت آمریکا مطرح شد و حتی محدودیت‌هایی در همکاری‌های هسته‌ای ایران با شرکای برجامی ایجاد شده است و به نظر میرسد آمریکا درصدد این است که برجام به نقطه پایان خود نزدیک شود. در واقع آنچه که ایران دیروز در واکنش به این اقدامات اعلام کرد، استفاده از حق قانونی خود به دلیل نقض توافق از جانب طرف مقابل بود. برنامه‌های پیش‌بینی شده در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام بوده و بعید است موضوع خروج از برجام مطرح باشد. کاهش جزئی و کلی برخی تعهدات ایران و آغاز بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای که انجام آن در چارچوب برجام متوقف شده بود، اولین گام ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و همچنین بدعهدی کشورهای اروپایی در اجرای تعهداتشان است.
البته این اقدامات یک علامت هشدار به طرف‌های برجام است که اگر بخواهند این توافق پابرجا بماند و به حیثیت و اعتبار حقوق بین‌الملل خدشه وارد نشود باید به تعهدات خود عمل کنند. طبق بند ۲۶ برجام، در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به تعهدات، ایران حق دارد اجرای تعهدات خود را به شکل کلی یا جزئی متوقف کند. طبق بند 36 این توافقنامه، اگر موضوع اختلافی با طی مراحل این بند فیصله نیافت شاکی می‌تواند این امر را به عنوان مبنای توقف کلی و یا جزئی اجرای تعهداتش وفق برجام قلمداد کرده و یا به شورای امنیت سازمان ملل متحد ابلاغ کند که معتقد است موضوع مصداق «عدم پایبندی اساسی» به شمار می‌آید. ایران سه سال است که در مقام شاکی نقض این توافق است و اکنون پایان نشان دادن حسننیت در برابر کسانی که منطق زور را در حقوق بین‌الملل دنبال می‌کنند، فرا رسیده است. اگر ایران به چنین اقدامات متقابلی دست نزند، باید شاهد جسارت بیشتر طرف مقابل و افزایش فشارها باشد.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از جلسات غیرعلنی مجلس و دولت درباره تخصیص سبدکالای یارانه‌ای گزارش می‌دهد
سیده فاطمه ذوالقدر
الزامی قانونی برای احیا و مرمت بناهای تاریخی-فرهنگی کشور
اقدام متقابل در برابر خروج آمریکا از برجام
«ابتکار» برخی از نمایشگاه‌های هنری اردیبهشت ماه را مرور می‌کند
اردیبهشت هنری
اقدام متقابل در برابر خروج آمریکا از برجام
محسنی اژه‌ای:
با کدام ناو می‌خواهند این مردم را به هراس بیندازند؟
نقض آشکار حقوق شهروندان کشورهای درگیر بهار عربی
