تلگرد؛ خسته و فرسوده

مسئولان شهری مشهد، با تریبون‌محله همراه شدند
از این هفته به بعد، سعی خواهیم کرد گزارش «تریبون محله» را با حضــور یکی از مسئولان شهری، تهیه کنیم. یعنی از شهردار و مسئولان منطقه ای که محله مدنظرمان در آن قرار گرفته، برای همراهی با خبرنگار و گفت‌وگوی چهره به چهره با مردم محله دعوت می کنیم تا مردم بتوانند مشکلات محله خود را، مستقیم و بی واسطه با مسئولان در میان بگذارند. بر همین اساس، این هفته از شهردار و معاونان منطقه 4 شهرداری مشهد که مسئول رسیدگی به کمی و کاستی‌های محله تلگرد هستند، دعوت کردیم در این گزارش همراه ما باشند و دغدغه‌های مردم این محــله را بشنوند و همان لحظه، پاسخ گو باشند و در اسرع وقت، برای رفع مشکلات محله، اقدام کنند. تریبون‌محله این هفته را، با حال و هوایی تازه دنبال کنید.
 
 
گزارش: نوید زنده‌روحیان  |  عکس‌ها: میثم دهقانی  |  محله تلگرد یکی از قدیمی ترین محلات مشهد با بافتی کاملا سنتی و قدیمی است که در منطقه 4 شهرداری مشهد قرار دارد و در کنار محلاتی مثل طلاب، گلشهر، پنج تن و التیمور جزو مناطق شناخته شده و شناسنامه دار مشهد از گذشته تاکنون است. موقعیت جغرافیایی تلگرد از شمال به بزرگراه شهید بابانظر، از جنوب به بولوار نبوت، از شرق به بولوار شهید مفتح و از غرب به خیابان طباطبایی محدود می‌شود. شاید برای این که بتوانیم پیشینه و چهره‌ تلگرد را به خوبی در ذهنمان ترسیم کنیم باید از «جارو» شروع کنیم. جاروهایی که احتمالا در کل شهر و حتی در کل کشور استفاده می شود؛ جاروهای قدیمی که به جاروی سیخی معروف بود و مرکز کارگاه های تولید آن، همین محله تلگرد است. این کارگاه‌ها که البته امروز کمتر از گذشته، هنوز در تلگرد خودنمایی می‌کند، شاید بهتر از هرچیز دیگری بتواند تار و پود به هم پیچیده‌‌ بافت فرسوده تلگرد را به نمایش بگذارد. کوچه‌ پس کوچه هایی که شاید برای پیدا کردن مسیر در آن باید، حتما یک راهنما داشته باشی وگرنه یا در باریکی آن یا در هزارتوهایش گیر می کنی و نقشه‌های امروزی گوشی‌های هوشمند هم نمی‌تواند خلاصتان کند. در پانزدهمین تریبون‌محله خراسان‌رضوی، پای صحبت مردم تلگرد نشستیم تا سنگ صبور و گوش شنوای مشکلاتشان باشیم؛ مشکلاتی که به اندازه پیچ و خم کوچه‌هایشان، پیچیده است.
 


یک محله فرسوده و قدیمی، بدون تغییر مثبتی از گذشته تاکنون
در قدم اول با آقای «عباسی»، پیرمرد جاروبافی که سابقه 70سال زندگی در محله تلگرد را دارد و به گفته خودش یکی از بانیان دارالشفای تلگرد بوده همکلام می شویم که درددل می‌کند: «از قدیم تا الان، این محله تغییر چندانی نداشته و فارغ از یک مسجد و بیمارستان که سنگ بنای اصلی آن‌ را هم مردم گذاشتند و آسفالت همین دو خیابان اصلی، دیگر هیچ اتفاقی برای بافت فرسوده و درحال تخریب تلگرد نیفتاده. برای نوسازی و ساخت و ساز هم، قدم مثبت و موثری که به نفع مردم باشد، برداشته نشده و حقیقتا من یکی که از هزینه‌های سنگین و رفت و آمدهای زیاد و پیگیری های هرروزه به سازی، می‌ترسم و هنوز سراغش نرفته‌ام.»
 
رودخانه آب‌های سطحی در محله
«حبیب ا... حمامی» که بیشتر از 60 سال است در این محله زندگی می کند، می‌گوید: «وقتی باران می‌بارد به دلیل شیب زیادی که خیابان عطاء حسینی و صاحبدلان دارد، محله ما محل تجمع آب‌های سطحی می‌شود و تمامی آب‌هایی که در خیابان جمع شده، حتی از بولوار طلاب به این جا سرازیر می شود و حجم زیاد آب مثل رودخانه در این جا راه می‌افــتد. حجم آب گاهی آن قدر بالا می‌آید که از لبه جدول بالا می زند و وارد خانه ها می شود. سوال من این است که چرا فکری به حال تغییر شرایط کوچه و خیابان‌ها و ترمیم شیب و در امان ماندن عابران و خانه و زندگی مان از آب، نمی شود؟» «محمدباقر چیره‌دست»، با اشاره به شیب خیابان و کیسه‌های پر از شنی که جلوی بعضی خانه‌ها و مغازه‌ها گذاشته اند، می‌گوید: «عطاءحسینی 7 یکی از محل‌های مهم تجمع آب است؛ چرا که این کوچه در سطح پایین تری قرار دارد و مثل استخر از همه طرف ورودی آب دارد و هیچ راه خروجی هم برای این آب ها وجود ندارد. از دریچه‌های کانال هم معمولا، به خصوص در زمان بارندگی‌ شدید آب‌ با شدت بالا می زند و به خانه‌ها و مغازه‌ها وارد می‌شود و مجبوریم برای جلوگیری از ورود آب به منازل، کیسه‌های شنی جلوی در خانه‌ها بگذاریم.»

   غلامی شهردار منطقه 4 مشهد در خصوص آب‌های سطحی و جاریِ منطقه تلگرد توضیح می‌دهد: «پس از بررسی کارشناسی و پیگیری همکاران ما، مشخص شد کانال صاحبدلان که سال گذشته در منطقه به بهره‌‌برداری رسیده بود، در برخی قسمت‌ها که آب‌های سطحی از چند ناحیه جاری می شوند و با هم برخورد دارند، نیاز به اصلاح دارد و عملیات اجرایی آن در نهایت تا 10 روز آینده آغاز و این مشکل به کلی در تلگرد حل خواهد شد.»
 
جولانگاه معتادان و کارتن‌خواب‌ها
آقای «غفاریان» یکی از آخرین نفراتی است که با او همکلام می‌شویم و به یک معضل مهم اشاره می‌کند: «از میدان فهمیده تا پل فجر، سراسر بزرگراه پر شده از معتاد و کارتن خواب‌ که در بولوار و لابه لای گل و گیاه وسط بولوار زندگی می‌کنند و گاهی اوقات بعد از مصرف مواد مخدر، بدون توجه و تعادل وارد بزرگراه می‌شوند و تصادف‌های وحشتناکی را رقــم می زنند. در ادامه، همین افراد وارد محله تلگرد هم می‌شوند و حضورشان، مشکلات زیاد امنیتی به وجود آورده و می آورد.»

   «سرهنگ آقابیگی»، رئیس پلیس مشهد در خصوص مشکلات امنیتی و انتظامی تلگرد که رایج ترین و پرتکرارترین گلایه اهالی این محله است، می‌گوید: «آمار و گزارش های ما نشان می‌دهد در سال گذشته تعداد جرم در این محله، به ویژه سرقت کمتر از گذشته بوده و این به دلیل مبارزه و کشفیات بیشتر ما در این حوزه بوده است و امروز ما محله‌ای نا امن در شهر مشهد نداریم و موارد کوچکی که با برخورد سریع و کوتاه مدت رفع می‌شود، در برخی محله ها مثل همین محله تلگرد وجود دارد که حتما آن را رفع خواهیم کرد. در خصوص کارتن خواب ها و معتادان لازم است بدانید سال گذشته حدود سه تا چهارهزار نفر از این معتادان پرخطر و کارتن‌خواب از سطح شهر، از جمله تلگرد جمع ‌آوری شدند و با وجود این که هیچ مکانی آن ها را قبول نمی‌کند و زحمت همکاران ما را دوچندان می‌کند اما این کار ادامه دارد. فرمانده پلیس مشهد همچنین اعلام کرد: شخصا به محله تلگرد می روم و از نزدیک با مردم درخصوص مشکلات امنیتی شان صحبت خواهم کرد تا هرچه سریع تر این موارد رفع شود.»
 
ترافیک سنگین به‌واسطه وجود پمپ‌بنزین و باریکی خیابان
«رضا شیرازی» همسایه جوان آقای عباسی، رشته کلام را به دست می‌گیرد و گلایه اش را از ترافیک سنگین محله این‌طور بیان می‌کند: «در ابتدای بولوار صاحبدلان و حاشیه بزرگراه بابا نظر، پمپ بنزینی وجود دارد که بسیار شلوغ و پرتردد است و به همین دلیل ورودی خیابان ما را با ترافیک همیشگی مواجه کرده؛ باریک بودن ابتدای خیابان نسبت به امتداد و ادامه آن هم، به این ترافیک و شلوغی، به‌خصوص در ساعات عصر و شب دامن می‌زند. مدتی تابلوی «ورود ممنوع» هم از سمت پمپ بنزین به خیابان صاحبدلان نصب شد اما توجهی به آن نمی‌شود و مدیریت این ترافیک، نیازمند نظارت بیشتر پلیس راهنمایی و رانندگی است.»
 
آسفالت بی‌کیفیت و اتوبوس‌های محدود و کثیف
خانم مسن دیگری ما را به کوچه باریکی که منزلش در آن قرار گرفته، راهنمایی می‌کند و توضیح می‌دهد:«این کوچه را ببینید؛ آسفالت‌ها شکسته و موزائیک‌ها کنده شده و با این که چندین بار به شهرداری مراجعه کردیم اما هنوز هیچ‌کس اقدامی نکرده است.» «خانم غفاری» از وضعیت اتوبوس‌های تلگرد گلایه دارد و توضیح می‌دهد: «با این که جمعیت این منطقه کم نیست اما هیچ خط اتوبوسی که مبدا و مقصد آن خود تلگرد باشد وجود ندارد. این جا مسیر عبور خط‌های گلشهر و قرقی و ... است و وقتی اتوبوس به این‌جا می‌رسد، خیلی شلوغ است و چون سرفاصله زمانی حرکت اتوبوس‌های این جا هم خیلی زیاد است، بعد از کلی معطلی باید باز هم در اتوبوس سرپا بایستیم. مشکل دیگر این که نظافت اتوبوس‌ها هم خیلی ضعیف است و به نظر می‌رسد ماه‌ها خودروها تمیز نمی‌شوند.»
 
پیاده‌روی به مثابه کوهنوردی
«آقای پاکدل» که از کاسب‌های قدیمی محله است، گلایه می‌کند: «از وقتی این خیابان عطاءحسینی از حالت اصلی خارج   و به فرعی تبدیل شده است، این منطقه کاملا توسط شهرداری رها شده. وقتی در این جا پیاده روی می‌کنید، انگار مشغول کوهنوردی هستید آن قدر که بالا و پایین و چاله چوله دارد. بعضی از جاها خود ما مجبور شدیم برای عبور راحت تر از جوی های آب و پیشگیری از خطرات و اتفاقات احتمالی، پل‌هایی با هزینه شخصی درست کنیم. هرس درختان محله را هم خودمان انجام می‌دهیم و در یک جمله، هیچ خدماتی از شهرداری دریافت نمی‌کنیم.»
 
زمین‌های خالی تلگرد، محل تجمع خلافکاران
کمی جلوتر در پیاده رو، خانم مسنی که برای خرید آمده متوجه حضورمان برای ثبت و انعکاس دغدغه‌های مردم درباره مشکلات محله می شود و شروع به صحبت می‌کند که «چندین بار با شهرداری، پلیس، آتش نشانی و هرجایی که فکر می‌کردم ممکن است بتوانند کمک کنند تماس گرفتم، اما هیچ کس پاسخ گوی دغدغه من نبوده است. درست روبه روی منزل ما دو زمین بزرگ خالی است که شهرداری دور آن را دیوار کشیده و رها کرده است. تعدادی اراذل و اوباش، قسمتی از دیوار را برای رفت و آمد خراب کردند و حالا آن جا مرکز هرکار خلافی که فکرش را بکنید، شده است. از جمع‌های مختلط گرفته تا تجمع معتادها و حضور کارتن خواب‌ها و محلی برای ریخت و پاش زباله اهالی. شب ها هرگوشه این فضا، آتشی روشن است و چون تیر چراغ برقی هم در سرتاسر این زمین‌ها وجود ندارد، همیشه تاریک، ترسناک و خطرناک است و به واسطه ناامنی، واقعا رفت و آمد برای ما سخت و دشوار  شده است.» خانم سروری که پنج سال است در تلگرد ساکن است، می‌گوید: «امنیت این محله خیلی پایین است و متاسفانه شرایط هم به ناامنی دامن زده. روشنایی محدود، نبود نظارت گشت پلیس بر پارک و فضای سبز، زمین های خالی و تاریک و... همگی ناامنی را تشدید می کند و به فساد و دزدی منجر می شود.»

   غلامی در این خصوص توضیح می‌دهد: «به علت این که این املاک، مالک شخصی دارد و در مرحله انحصار وراثت با مشکل مواجه شده، متاسفانه این معضلات به وجود آمده و ما هم نمی‌توانیم در ملک شخصی افراد، تصرف و ورود کنیم. براین اساس، ما برای چندمین بار یک نامه کتبی به مالکان ارسال کردیم و این نامه، این بار علاوه بر مالک به دادستانی مشهد نیز ارجاع داده می‌شود تا مقام محترم قضایی در این خصوص تصمیم گیری کنند و ما با دستور ایشان،   برای پاک سازی و تامین بهداشت و امنیت فضــا اقدامی اساسی کنیم.»
 
فاضلاب آلوده و بدبو، جاری در کوچه و خیابان
آقای «غلامزاده» یکی دیگر از ساکنان تلگرد، توضیح می‌دهد: «یکی از مشکلات این جا که بهداشت و سلامت مردم را به خطر می اندازد، مشکل خروج فاضلاب از منازل مردم و جاری شدنش در سطح محله است. این جا، طرح اگو به شکل کامل و یکپارچه وجود ندارد و ساکنان، فاضلاب خود را در خیابان و کوچه ها رها می‌کنند و با نزدیک شدن به فصل تابستان و گرمای هوا و جمع شدن حشرات، فاضلاب‌ آلوده و بدبو مشکلات بسیاری برای ما به وجود می‌آورد.»

   شهردار منطقه4، پاسخ می‌دهد: «موضوع فاضلاب های شهریِ جاری، یکی از موارد مورد توجه همیشگی ماست که متاسفانه کمتر با حمایت و رعایت مردم همراه بوده و به همین دلیل به معاونت خدمات و محیط زیست شهری منطقه دستور دادم منازلی که به طرح اگو متصل نیستند و فاضلاب را در معابر رها می‌کنند، اخطاریه کتبی دریافت کنند و برای حفظ بهداشت محیط و جلوگیری از آلودگی، برخورد شدیدی با آن‌ها شود.»
 
آسفالت کوچه‌ها پس از گزارش «تریبون محله»
   در ادامه، «احمد قربانزاده مقدم» معاون اجرایی شهرداری منطقه 4 پس از یک هفته از انجام گزارش، در گفت‌وگو با خراسان‌رضوی توضیح می‌دهد: «پس از قولی که به مردم محله تلگرد درخصوص بررسی مشکلات منطقه و اعلام نظر سریع داده بودیم، مواردی مانند آسفالت کوچه‌هایی که مشکل داشت ترمیم و آسفالت مجدد شد. نصب پل‌ها و اصلاح پیاده روها در اولویت کاری پیمانکار قرار گرفت و تا چند روز آینده این مشکلات رفع می‌شود. مشکلات مربوط به کارتن خواب ها و معتادان در این منطقه   با اضافه کردن روشنایی، نصب نرده بین بولوار و همچنین هماهنگی با کلانتری محل به حداقل رسید و شهرداری منطقه در تلاش برای حل بقیه مسائل محله تلگرد است.»