روزنامه همدلی
1398/02/14
همدلی از جیب خالی بزرگترین نهاد شهری پایتخت گزارش می‌دهد خزانه خالی شهرداری
همدلی| ستاره لطفی-گروه اجتماعی: «دخل و خرج شهرداری تهران به هم نمی‌خورد». خبر پیشی گرفتن خرج شهرداری بر دخل آن را دیروز شهردارتهران در حاشیه ششمین همایش پیاده روی بازنشستگان شهرداری تهران، عنوان کرد. پیروز حناچی گفت: «با شرایط موجود دخل و خرج مجموعه شهرداری تهران با یکدیگر همخوانی ندارد و نیازمند تغییر پارادایم هستیم.» البته او در بخش دیگر از سخنانش تاکید کرد که فضاهای شهری را برای تامین منابع مالی به حراج نخواهیم گذاشت. موضوعی که چند وقت پیش با مطرح شدنش در فضای رسانه‌ها، سروصدای زیادی به پا کرد و مخالفانش آن را دست درازی در منافع نسل آینده دانستند و معتقد بودند شهرداری کسب درآمدهای پایدار را به دست فراموشی سپرده است و برای تامین نیازهای مالی و جبران کسری بودجه خود از نسل آینده مایه می‌گذارد.البته این برای اولین بار نیست که مقام‌های بلند پایه شهرداری تهران از جیب خالی بزرگترین نهاد شهری سخن می‌گویند. سازمان عریض و طویل شهرداری سالهاست با مشکل بی‌پولی دست به گریبان است. مشکلی که با تغییر سبد مالی شهرداری از عوارض ساخت و ساز به عوارض نوسازی و همچنین کاهش ساخت و ساز در کشور بیشتر از قبل نیز شده است. از طرفی دولت سهم ناچیزی در بودجه سالانه به شهرداری تهران اختصاص داده است. موضوعی که دیروز حناچی نیز به آن اشاره کرد و گفت: «کمک دولت در بودجه سالانه به شهرداری تهران ناچیز است. لذا شهرداری تهران باید به گونه‌ای عمل کند تا در تامین منابع مالی خود از محل‌های صحیح و درست بتواند هزینه‌های شهر را تامین کند.»
صرفنظر از سهم اندک شهرداری تهران در بودجه سالجاری، بحران اقتصادی که دامن دولت را گرفته به صورت مستقیم و غیرمستقیم شهرداری را نیز تحت الشعاع خود قرار داده است.اگر چه شهرداری‌ها از طرف دولت کمک خاص و قابل توجهی را دریافت نمی‌کنند اما در زمان بحران مالی دولت، شهرداری‌ها مانند سایر بخش‌های جامعه و حتی گاه بیشتر از سایر بخش‌ها از آن متاثر می‌شوند. به‌طوری که بحران‌های مالی دولت‌ها به‌طور مستقیم عملکرد شهرداری‌ها را مختل می‌کند. دلیل این امر نیز به ارتباط زنجیروار اقتصاد با تمامی بنگاه‌های انتفاعی و غیر انتفاعی برمی‌گردد. اقتصاد یک کشور تمامی بنگاه‌های مالی را به هم گره زده است. بنابراین در شرایط بحران، از شرکت‌های بزرگ و بازارهای کلان گرفته تا سوپرمارکت محله و دستفروش نبش چهارراه و همه و همه متاثر از فضای رکود می‌شوند.
شهرداری‌ها کامل‌ترین سازمان محلی و خودگردان در ایران هستند و از طرف دستگاه‌های دولتی بودجه‌ای دریافت نمی‌کنند، با این شرایط عهده‌دار تعداد بی‌شماری خدمات موردنیاز ساکنان شهر نیز هستند. عملکرد و فعالیت شهرداری‌ها می‌تواند سبب رشد و بالندگی یا توقف و رکود شهرها شود. اما این سازمان عریض و طویل با مسئولیت‌های متفاوت و متنوع همیشه از نظر مالی و منابع درآمدی دارای مشکلات و ایراداتی شکلی و محتوایی بوده است.
کارشناسان حوزه شهری همواره مقصر اصلی وضعیت مالی شهرداری را نبود درآمدهای پایدار می‌دانند و راه نجات بزرگترین نهاد شهری را کسب درآمد از راههای پایدار می‌دانند. اما مشاهدات و گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که شهرداری‌ها برای درآمدزایی همواره به مسکن‌های مقطعی رو آورده و به درآمدهای پایدار به‌عنوان ریشه حل مشکلات توجه درخور نشان ندادند. در صورتی که امروزه درآمد پایدار برای شهرداری‌ها یک نیاز اجتناب‌ناپذیر و ضروری است و در تمام دنیا نگرش اصولی مدیریت شهری فقط در پی یافتن بسترهایی برای کسب درآمد نیست بلکه پایداری منابع درآمدی و مطلوب بودن آن نیز از اولویت های درآمدزایی است.
واقعیت این است که شهرداری‌ها سالیان سال اقتصادی تک بعدی و وابسته به فروش تراکم داشته و از درآمد پایدار محروم بودند، با این حال همواره دم از توسعه پایدار می‌زدند. در حالی که لازمه توسعه پایدار درآمد پایدار است. بررسی تجارب کشورهای مختلف نشان می‌دهد منابع مالی شهرداری‌ها را مالیات، عوارض و کمک‌های دولتی تشکیل می‌دهد، در صورتی که در کشور ما این 3منبع درآمدی چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
قصه دخل خالی شهرداری‌ها قصه درازی است و برخی آن را به موضوع خودکفایی شهرداری‌ها که در سال62 مطرح شد گره می‌زنند. در آن سال موضوع خوداتکایی شهرداری مطرح و مقرر شد شهرداری‌ها طی یک برنامه سه ساله به درآمدهای خود اتکا کنند و از حمایت مالی دولت‌ها خارج شوند. به تدریج سهم شهرداری‌ها در بودجه کمتر شد تا اینکه در سال ١٣٨۵ به میزان کمتر از یک درصد رسید. این قانون باعث شد شهرداری ها از منابع مستمر درآمدیِ حداقل برای پاسخگویی به هزینه‌های دانمی خود محروم و شهرداری‌های کشور به خصوص شهرداری‌های شهرهای کوچک با مشکلات فراوانی رو‌به‌رو شوند.
زمانی که دست شهرداری از خوان دولت کوتاه شد، سازمان عریض و طویل شهرداری به جای اندیشیدن به منبعی برای کسب درآمد پایدار به مسکن‌های مقطعی روی آورد. به ویژه در سال‌های اخیر به دلیل نبود منابع مالی مناسب و ضرورت خدمات رسانی به شهروندان و هزینه‌های بالای شهرداری بخش عمده درآمد شهرداری‌ها از طریق عوارض صدور پروانه و فروش تراکم حاصل می‌شد، منابعی که از درآمدهای ناپایدار به حساب می‌آید.
اکنون که سبد مالی شهرداری تغییر کرده و فروش تراکم متوقف شده و از طرفی ساخت و ساز نیز در حال رکود است، شهرداری‌ها به ویژه شهرداری پایتخت با چالش جدی مالی مواجه شده است. در این شرایط مدیران شهرداری برای حل تنگناهای مالی چشم به تصویب و ابلاغ دو لایحه «مالیات بر ارزش افزوده» و «لایحه درآمدهای پایدار شهری» دوخته‌اند تا بتوانند بر مشکلات کنونی مالی فائق آیند. حناچی نیز دیروز تصویب این دو لایحه را راه نجات مشکلات مالی شهرداری دانست و گفت: : قطعاً با تصویب و ابلاغ این دو لایحه تاثیر بسزایی در وضعیت درآمدی و منابع مالی شهرداری‌ها خواهیم داشت. تلاش می‌کنیم خدمات رفاهی برای مجموعه شهر کاهش پیدا نکند.
بسیاری از کارشناسان شهری معتقدند مشکلات مالی شهرداری‌ها را می‌توان با برخی از اقدامات بهبود بخشید. اقداماتی نظیر : ارتقا جایگاه شهرداری‌ها در بودجه سنواتی دولت، افزایش یارانه‌های حمل و نقل یا مسائل دیگر از سوی دولت، ایجاد زمینه کسب درآمد پایدار، کاهش هزینه‌ها، مبارزه با فساد مالی در این نهاد، مشارکت مردمی در قالب عوارض و ...
سایر اخبار این روزنامه
همدلی از جیب خالی بزرگترین نهاد شهری پایتخت گزارش می‌دهد خزانه خالی شهرداری
همدلی از جیب خالی بزرگترین نهاد شهری پایتخت گزارش می‌دهد خزانه خالی شهرداری
«همدلی» گفت‌وگوی جنجالی رئیس پیشین صدا و سیما در فضای مجازی را بررسی می‌کند؛ تَرَکی بر «اتاق شیشه‌ای»
«همدلی» گفت‌وگوی جنجالی رئیس پیشین صدا و سیما در فضای مجازی را بررسی می‌کند؛ تَرَکی بر «اتاق شیشه‌ای»
«همدلی» از حاشیه‌های اختلاف‌نظرها بر سر اجرای یک سیاست اقتصادی میان دولت و مجلس گزارش می‌دهد
«همدلی» از حاشیه‌های اختلاف‌نظرها بر سر اجرای یک سیاست اقتصادی میان دولت و مجلس گزارش می‌دهد
100 میلیارد دلار سرمایه گذاری در پایتخت انرژی کشور زنجیره تولید ارزش در صنعت نفت شتاب می گیرد
100 میلیارد دلار سرمایه گذاری در پایتخت انرژی کشور زنجیره تولید ارزش در صنعت نفت شتاب می گیرد
دلتنگی‌های باران عشق دلتنگی‌های باران عشق
دلتنگی‌های باران عشق دلتنگی‌های باران عشق
صلاح الدین هرسنی روز جهانی آزادی مطبوعات و موقعیت ایران
صلاح الدین هرسنی روز جهانی آزادی مطبوعات و موقعیت ایران
سایه سنگین آیین‌نامه !
مسائل معلمان: هر سال بدتر از سال قبل
