روزنامه همدلی
1398/02/12
اولین نشانه‌های اجرای سیاست سهمیه‌بندی و افزایش احتمالی قیمت بنزین پدیدار شد صف دلهره
همدلی| گروه اقتصادی- فاطمه آقایی‌فرد: صبح دیروز، تا چشم کار می‌کرد خودروهای رنگارنگ در مقابل پمپ بنزین‌ها صف بسته بودند. لابه‌لای حرف‌های مردم، خبرهای مهمی رد و بدل می‌شد؛ «قیمت بنزین از امشب به 2 هزار و 500 تومان می‌رسد.»، «اگر بنزین گران شود، تکلیف قیمت کالاهای دیگر چیست؟»، برخی هم با نگرانی زمزمه می‌کردند: «گرانی بنزین یعنی آشفتگی قیمت‌ها در بازار؛ از قیمت مواد غذایی گرفته تا نرخ تاکسی و اتوبوس...»، نگرانی و دلهره در چهره مردم موج می‌زد، هر کسی با تحلیل شخصی خود نسبت به خبری که معلوم نبود تا چه اندازه با واقعیت فاصله دارد، صحبت می‌کرد؛ یکی افزایش قیمت سوخت را به شرط تعدیل قیمت دیگر کالاهای اساسی در بازار،اتفاق خوبی تعبیر می‌کرد و دیگری ترس از این داشت که با بالا رفتن قیمت بنزین، ماجرایی شبیه به التهابات بازار ارز که در زمستان سال گذشته رقم خورد، تکرار شود؛ خلاصه یک کلاغ چهل کلاغ شده بود...؛گرچه متعاقب شایعات مسئولان وزارت نفت و حتی وزارت کشور افزایش قیمت بنزین را تکذیب کردند اما شایعه کار خود را کرد و مردم را سراسیمه روانه جایگاه‌های سوخت کرد.ماجرا از چه قرار بود؟
دیروز حرف و حدیث‌هایی مبنی بر گران شدن قیمت بنزین، صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت. اخباری که ساعاتی بعد، جزئیات زمانبندی آن از سوی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ایران، و برخی از اعضای کمیسیون انرژی تکذیب شد. روزنامه «همدلی» نیز، در تماس با شرکت پخش فرآورده‌های نفتی و همچنین روابط عمومی وزارت نفت موفق به آگاهی از اخبار قطعی در این باره نشد. هرچه بود دیروز، تشکیل صف‌های طولانی خودروها مقایل جایگاه‌های بنزین، حکایت از گرانی شدن قیمت بنزین داشت.
اگر شایعه‌ها صحت داشته باشد، قرار است بنزین آزاد لیتری 2 هزارو 500 و بنزین سهمیه‌ای، لیتری 1000 تومان در اختیار مردم قرار گیرد. اگرچه در خصوص زمان اجرای این سیاست با توجه به شرایط فعلی اقتصاد ایران، اظهار نظرهای متفاوتی وجود دارد، اما آنچه بسیاری از آگاهان اقتصادی روی آن اتفاق نظر دارند، آن است که واقعی شدن قیمت انرژی، سیاست درستی در اقتصاد است که باید سال‌ها پیش، فارغ از واکنش‌های احتمالی اجتماعی که در پی داشت، به آن عمل می‌شد. به اعتقاد این صاحب‌نظران، قیمت بنزین سال‌ها در ایران به موضوعی سیاسی تبدیل شده که به همین دلیل مسیر تصمیم‌گیری‌های درست و اقتصادی در این باره مسدود کرده است.
حالا چند وقتی میشود که اخبار مربوط به سوخت، همه نگاه‌ها را به سمت خود برگردانده است؛ از سهمیه‌بندی و روی کار آمدن مجدد کارت‌های سوخت گرفته تا اخبار مربوط به قیمت‌ها. ماجرا از این قرار است که قیمت سوخت در ایران فاصله زیادی با کشورهای همسایه دارد و این موضوع باعث شده تا علاوه بر قاچاق سوخت، مصرف بنزین نیز افزایش یابد؛ این داستان با افزایش نرخ ارز در سال‌های اخیر باعث نگرانی‌های ببیشتری شده، به‌طوری‌که بر اساس آمارهای رسمی، میزان قاچاق از 447 هزار و 388 لیتر سال 96 به یک میلیون و 993 هزار و 526 لیتر در سال 97 رسیده است.
طی سال‌های گذشته تاکنون، کارشناسان بارها در زمینه مدیریت مصرف سوخت در کشور هشدار داده‌اند و بحث اصلاح قیمت‌ها همواره مطرح بوده است. اواخر سال 88 بود که بحث هدفمندی یارانه‌ها مطرح شد تا با حذف تدریجی یارانه مواد سوختی، مواد خوراکی و برق، مبلغی به صورت نقدی به مردم پرداخت شود و سایر درآمد این کار صرف کارهای عمرانی و فرهنگی شود. حالا حدود 10 سال از آن‌روزها می‌گذرد و نه تنها قیمت بنزین تعدیل نشده است، بلکه به باور بسیاری از دست‌اندرکاران اقتصادی، همین مبلغ 45 هزار و 500 تومان تبدیل به یکی از بحران‌های اقتصادی شده است. نتیجه این اتفاق نیز رشد تورم در سال‌های اخیر و کاهش قدرت خرید دهک‌های ضعیف و متوسط جامعه بوده است. بر همین اساس بود که با افزایش نرخ ارز و هدر رفت سوخت از یکسال گذشته تاکنون، بحث افزایش قیمت بنزین دوباره روی کار آمد و برخی از رسانه‌ها درباره احتمال بالا رفتن نرخ بنزین در بهار سال جاری حکایت کردند. در لابه‌لای همین اتفاقات بود که نمایندگان مجلس نیز طرحی را در دستور کار خود قرار دادند تا بنزین را سهمیه‌بندی کنند؛ البته قرار بود این سهمیه به جای اینکه به خودرو داده شود، به هر فرد تعلق بگیرد.
حواشی این ماجرا همچنان جریان دارد و آنطور گزارش‌ها نشان داد، با فشار نمایندگان و همچنین صف‌های طولانی که در برخی از شهرستان‌ها پشت جایگاه‌های بنزین ایجاد شده بود، موجب شد تا دولت این تصمیم خود را به تعویق بیندازد. در حواشی این خبرها بود که محمود واعظی نیز به این موضوع واکنش نشان داد. یکم فروردین ماه سال جاری بود که رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور، به ایرنا گفت: «در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی روی سناریو‌های مختلف قیمت بنزین بحث شد، اما تصمیم نهایی در این زمینه گرفته نشده است.» این موضوع باعث شد تا بحث احتمال افزایش قیمت بنزین و احیای سهیمه بندی قوت بگیرد و اخبار ضد و نقیضی در این زمینه بخصوص درباره افزایش قیمت‌ها شنیده شود.
گرانی بنزین شایعه است!
در جریان اخبار روز گذشته و حرف‌هایی که در میان مردم رد و بدل می‌شد، تا صف‌های بنزین توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب کند، یکی از نمایندگان مجلس در کمیسیون انرژی در گفت و گو با «همدلی»، هر گونه خبری مبنی بر افزایش قیمت سوخت را رد کرد. علی گلمرادی در این زمینه گفت: «درباره احتمال افزایش قیمت بنزین خبرهایی را شنیده‌ایم، اما مجلس در این زمینه پافشاری کرده و اجازه رشد قیمت‌ها داده نشده است.» او در ادامه افزود: «بحث‌های زیادی درباره بنزین در کمیسیون انرژی مطرح شده است و حتی قرار بود قیمت سوخت در بودجه 98 نیز تغییر کند، اما بحث ما درباره سهمیه‌بندی بوده و بحث افزایش قیمت‌ها در کار نیست.»
کارشناسان چه می‌گویند؟
کارشناسان از مدت‌ها قبل با تاکید بر حفظ امنیت انرژی کشور، دولت را به اصلاح قیمت‌ها و حذف تدریجی یارانه بنزین تشویق می‌کردند، این در حالی است که سال‌هاست دولت‌ها در این زمینه تعلل کرده‌‍اند و بر اساس گزارش‌ها، طی 5 سال اخیر هیچ اقدامی برای اصلاح قیمت سوخت انجام نشده است. در این زمینه برخی از تحلیلگران اقتصادی بر این باور هستند که عدم اصلاح قیمت سوخت باعث شده تا منابع قابل‌توجهی از سوخت به شکل قاچاق یا مصرف زیاد از بین بروند. اما گروه دیگری از تحلیلگران اقتصادی بر این باور هستند که بحث سوخت یک موضوع سیاسی است و به دلیل اینکه فضای اقتصادی کشور بر اساس سازوکارهای درستی تعریف نشده است، نمی‌توان قیمت سوخت را اصلاح کرد.
حداقل نگاهی به تجریه سال‌های گذشته در این زمینه نشان می‌دهد که با افزایش قیمت ارز یا هر اتفاق سیاسی و اقتصادی، قیمت بسیاری از کالاهای اساسی نیز رشد کرده است. این یعنی فضای اقتصادی کشور بر مبنای دودوتا چهارتای اقتصادی حرکت نمی‌کند و اگر قیمت بنزین افزایش یابد، بی‌شک نرخ بسیاری از کالاهای اساسی نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در این زمینه گزارش‌های بسیاری هم وجود دارند که نشان می‌دهد اگر قیمت بنزین 100 درصد افزایش یابد و به 2 هزار تومان برسد، از حمل و نقل گرفته تا کشاورزی، صنعت و معدن نیز دچار رشد قیمت میشود.
بر اساس گزارش برخی از منابع، با رسیدن بنزین به 2 هزار تومان، حمل و نقل 11.3 درصد، ساختمان، 3.5 درصد و قیمت کالاهای اساسی به صورت عمده و خرده به میزان 3.3 درصد رشد می‌کند. با چنین اتفاقی می‌توان گفت که اصل موضوع افزایش قیمت سوخت برای جلوگیری از قاچاق و مصرف زیاد آن اتفاق خوبی است، اما سوال قابل طرح این است که در اقتصاد ایران که با هر بحث سیاسی و اقتصادی به سادگی
به هم می‌ریزد و قیمت بسیاری از کالاهای اساسی بدون دلیل و توجیه اقتصادی رشد می‌کند، آیا می‌توان دولت‌ها را تشویق به افزایش قیمت سوخت کرد؟ به طوریکه بازارهای مسکن، خودرو و حتی کالاهای اساسی دستپاچه نشوند و فقط نرخ بنزین اصلاح شود؟ بی‌شک با توجه به نبود ساز و کار مناسب اقتصادی نمی‌توان انتظار داشت اصلاح قیمت بنزین آنطور که گفته میشود به هدف برسد.
سایر اخبار این روزنامه
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار هزاران نفر از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور: ملت متحد باشد، توطئه‌های دشمن به ضرر خود او تمام خواهد شد
«همدلی» پیشینه تحریم‌های ایران طی بیش از شش دهه و نسبت آن با آزادی، امنیت و استقلال را بررسی می‌کند
امپراطور ناروهیتو بعد از کناره‌گیری امپراطور آکی هیتو بر تخت سلطنت ژاپن تکیه زد پایان هی‌سی، آغاز ریوا
«حبیب سماع حضور» نوازنده تنبک و سنتور یکی از جذاب‌ترین موسیقی‌دانان عصر ناصری بود
«همدلی» به مناسبت روز معلم بخشی از مشکلات معلم‌ها را بررسی کرد معلم، فقط برای یک روز
اولین نشانه‌های اجرای سیاست سهمیه‌بندی و افزایش احتمالی قیمت بنزین پدیدار شد صف دلهره
نمایش فقر ذهنی
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار هزاران نفر از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور: ملت متحد باشد، توطئه‌های دشمن به ضرر خود او تمام خواهد شد
