روزنامه ابتکار
1398/02/10
آیا باورهای مثبت درباره کیسه‌های پلاستیکی زیستتجدیدپذیر درست است؟ کیسه‌های ماندگار
زهرا داستانیمطالعهای جدید نشان می‌دهد که کیسه‌های پلی‌اتیلن که ظاهرا زیستتخریبپذیر هستند و به عنوان گزینه‌های سازگار با محیط‌زیست برای کاهش آلودگی به فروش می‌رسند، هنوز هم قادر به حمل بار پس از سه سال دفنشدن در زیر خاک یا معلق بودن در آب‌های اقیانوس‌ها هستند. این در حالی است که براساس برخی استانداردها 60 تا 90 درصد این محصولات پلاستیکی باید در 2 تا 6 ماه در طبیعت تجزیه شود.
آلودگی محیط‌زیست با کیسه‌های پلاستیکی معضلی جهانی است. معضلی که تولید و مصرف فزاینده آنها در طول یک قرن اخیر به چنین فاجعه‌ای دامن زده است. در طول 30 سال گذشته میزان مصرف جهانی کیسه‌های پلاستیکی از رقم تقریبا صفر به بیش از پانصد میلیارد عدد در سال رسیده است که در هر دقیقه حدود یک میلیون کیسه پلاستیکی است. آمارها و ارقام مربوط به مصرف کیسه‌های پلاستیکی در جهان نیز قابل تامل است. در کشور دانمارک که کمترین میزان مصرف را در اتحادیه اروپا دارد، این رقم به طور متوسط به مصرف 4 عدد کیسه پلاستیکی توسط هر فرد در سال می‌رسد اما در کشور پرتغال این رقم به طور متوسط 466 کیسه پلاستیکی برای هر نفر در سال است. این رقم در ایران بسیار شگفت‌انگیز است. براساس تحقیقات انجام شده با مصرف روزانه سه کیسه پلاستیکی توسط هر خانواده ایرانی حدود 45 میلیون کیسه پلاستیکی در کشور مصرف میشود. این در حالی است که تجزیه این کیسه‌های پلاستیکی که اغلب در همه جا می‌توان آنها را یافت سال‌های بسیاری زمان می‌برد. تجزیه کیسه‌های پلاستیکی از 100 تا هزار سال طول می‌کشد و حتی تجزیه آنها به طور غیرطبیعی و در کوره‌های زباله‌سوزی گازهای بسیار بدبو و سمی تولید می‌کند که خود برای سلامت انسان‌ها و سایر موجودات مضر هستند. باقی ماندن آنها در طبیعت نیز بسیار خطرناک است. جانداران دریایی با بلعیدن کیسه های پلاستیکی ممکن است دچار خفگی شوند یا به سلامتشان آسیب برسد. این زباله‌ها حتی برای انسان‌ها در محیط شهری دردسرآفرین میشود. این کیسه‌های پلاستیکی مسیر کانال‌های فاضلاب را مسدود می‌کند.
افزایش آگاهی‌های عمومی در مورد آسیبی که زباله‌های پلاستیکی به طبیعت و حیات‌وحش وارد می‌کند سبب شده تا در سراسر دنیا قوانینی برای کاهش این آلاینده وضع شود. مثلا در برخی از کشورها هنگام خرید و استفاده از کیسه‌های پلاستیکی مبلغی تحت عنوان مالیات از مشتریان دریافت میشود یا ممنوعیت استفاده از لیوان‌های یکبار مصرف برای خوردن قهوه یا چای در ادارات در برخی از کشورها از جمله این قوانین هستند. اما تولید پلاستیک‌های زیستتخریبپذیر از جمله اتفاقات مثبتی در صنعت پلاستیک قلمداد میشود که می‌تواند به افزایش زباله‌های پلاستیکی در طبیعت خاتمه دهد. این اتفاق اینگونه رقم می‌خورد که تولید صنعتی پلیمر در ساخت پلاستیک‌های زیستتخریبپذیر شامل استخراج مستقیم پلیمرها از توده زیستی گیاه است. پلیمرهایی که از این روش تولید می‌شوند عمدتا شامل سلولز، نشاسته، انواع پروتئین‌ها، فیبرها و چربی‌های گیاهی هستند که به عنوان شالوده مواد پلیمری و محصولات طبیعی کاربرد دارند .دسته دیگر موادی هستند که پس از انجام فرآیندهایی مانند تخمیر و هیدرولیز می‌توانند به عنوان مونومر پلیمرهای موردنیاز صنعت استفاده شوند. چرخه بازیافت مونومرهای زیستی همچنین می‌توانند توسط موجودات زنده نیز به پلیمر تبدیل شوند. باکتری‌ها از جمله موجوداتی هستند که این دسته از مواد را به صورت گرانول‌هایی در پیکره سلولی خود تولید می‌کنند. این باکتری به سهولت در محیط کشت رشد داده شده و محصول آن برداشت میشود.
حالا اما تمام این باورها درباره پلاستیک‌های زیستتخریبپذیر با ابهاماتی روبه‌رو شده است. محققان دانشگاه پلی موث، ۵ ماده را آزمایش کردند که به طور گسترده در پلاستیک‌های موجود در خیابان‌های مشهور انگلیس استفاده می‌شوند. این کیسه‌ها در معرض هوا، خاک و دریا قرار گرفتند. این کیسه در صورت رهاشدن در محیط‌هایی حاوی این عناصر به زباله تبدیل می‌شوند. محققان کیسه‌های پلاستیکی را در فواصل زمانی مشخص بررسی کردند؛ این پژوهش نشان داد کیسه‌های پلاستیکی که از مواد قابل تجزیه زیستی و مواد قابل تجزیه زیستی OXO تولید شده بوده اند، حتی ۳ سال پس از قرار گرفتن در مجاورت خاک یا دریا همچنان قابل استفاده هستند.
دکتر ایمونن ناپر، نویسنده اصلی پژوهش که بخشی از آن در روزنامه ایندیپندنت منتشر شده، می‌گوید که انگیزه او برای این پژوهش رسیدن به پاسخ این پرسش بوده که آیا این کیسه‌های جدید به وعده‌های خود در مورد حفاظت از طبیعت عمل می‌کنند؟ او می‌گوید: «نتایج شگفت‌آور این تحقیق بدین معنی است که هیچکدام از کیسه‌ها نمی‌توانند به طور کامل در همه محیط‌ها از بین بروند.»
کارشناسان می‌گویند آلودگی کیسه‌های پلاستیکی نشانه‌ای از ویژگی سوءاستفاده‌گر بودن انسان از راحتی مصرف پلاستیک است. پلاستیکی که برای تجزیه در طبیعت نیاز به میلیاردها سال دارد اما فقط برای یک بار مصرف تولید میشود. پروفسور ریچارد تامپسون، رئیس گروه تحقیقات دریایی بین‌المللی و یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه می‌گوید: ما نیاز به استانداردهای بین‌المللی شفاف‌تری در مورد محصولاتی داریم که به آنها قابل تجزیه در طبیعت می‌گوییم. آیا منظور ما از زیستتخریبپذیر تولید مواد پلاستیکی است که در رطوبت و اکسیژن خاصی تجزیه میشود یا منظور ما تولید محصولی است که در دریا، رودخانه یا زیر خاک تجزیه میشود؟ این مطالعه «زیستتخریبپذیر» را به عنوان تخریب و تجزیه مواد در «هر زمان معینی در محیط طبیعی» تعریف می‌کند. این تیم تحقیقاتی خواستار بازگردانده شدن این کیسه‌های کمپوست به تاسیسات صنعتی شده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
افزایش یا دونرخی شدن قیمت سوخت در راه است؟
قیمت بنزین، آتش تورم
جلال خوشچهره
ایران و آمریکا؛ نزدیک به نقطه جوش
لزوم ایمن و سالمسازی فضای مجازی
«ابتکار» از قصه تکراری فعالیت احزاب نوظهور در آستانه انتخابات مجلس گزارش می‌دهد
همه چیز درباره ورود حزبی به مجلس
انتخابات پارلمانی اسپانیا با پیروزی شکننده چپ‌ها و نتیجه بی‌سابقه برای راست‌گرایان افراطی پایان یافت
چرا باید آگاهی‌رسانی «درباره بچه‌ها» را جدی گرفت؟
درباره کودکان، برای کودکان
دیدگاه‌های متضاد سیاسیون به موضوع مذاکره بررسی شد
یک‌بام و دوهوای «مذاکره»
آیا باورهای مثبت درباره کیسه‌های پلاستیکی زیستتجدیدپذیر درست است؟
کیسه‌های ماندگار
رهبر انقلاب در بازدید از نمایشگاه کتاب تهران
وزیر فرهنگ و وزیر صنعت مسئله کاغذ را حل کنند
راهکارهایی که معاون اول رئیس‌جمهوری برای عبور از چالش فروش نفت ارائه داد
از کاهش هزینه‌ها تا بهره‌گیری از ظرفیت کشورهای دوست و همسایه
وزیر بهداشت در مجمع جهانی سلامت: مقابل متجاوزین به سلامت مردم ایستادگی کنید
راهکارهایی که معاون اول رئیس‌جمهوری برای عبور از چالش فروش نفت ارائه داد
از کاهش هزینه‌ها تا بهره‌گیری از ظرفیت کشورهای دوست و همسایه
لزوم ایمن و سالمسازی فضای مجازی
آیا مذاکره به معنای تسلیم است؟
