روزنامه خراسان

ارز 4200، حذف یا جایگزینی یا اصلاح؟!

این روزها زمزمه حذف ارز 4200 تومانی جدی‌تر شده است و در عمل برخی کالاهای مشمول ارز 4200 در حال حذف از فهرست تخصیصی این ارز هستند. تردیدی نیست که اعلام نرخ 4200 تومان برای ارز و وعده اختصاص ارز با این نرخ  به  همه نیازها و کالاها تصمیمی کاملا شکست خورده بود و در عمل هم دولت مجبور به تجدیدنظر در آن شد و با راه اندازی سامانه نیما و سپس به رسمیت شناختن واقعیت تلخ بازار آزاد ارز و مداخله در آن برای مدیریت نرخ های نجومی ارز، سیاست ارزی را تغییر داد. با این حال ارز 4200 نه برای همه نیازها و کالاها که برای 25 قلم کالای اساسی باقی ماند. این اتفاق البته باز هم کمک چندانی به مهار قیمت کالاهای اساسی نکرد و در عمل قیمت مواد خوراکی که واردات آن ها یا تولید مواد اولیه شان با ارز 4200 انجام می شود، با تورمی بالاتر از تورم متوسط کالاها مواجه شد. چنان که براساس گزارش مرکز آمار، تورم نقطه به نقطه خوراکی ها در فروردین امسال نسبت به فروردین سال گذشته به 85.3 درصد رسید که نسبت به تورم نقطه به نقطه کل کالاها و خدمات که 51.4 درصد بود، تفاوت چشمگیری را نشان می دهد. این آمار نشان می دهد که یارانه ای که دولت در قالب ارز ارزان تر از نرخ بازار به کالاهای اساسی داده، در عمل به شکست انجامیده است. این ناکارآمدی فارغ از رانت گسترده ای است که واردات با ارز 4200 و توزیع و فروش کالا به نرخ ارز آزاد در اقتصاد ایران ایجاد کرده است. تردیدی نیست که خود دولتی ها هم به این مشکل اذعان دارند و برخی مقامات دولت از جمله رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد در هفته های اخیر به ناکارآمدی این سیاست اذعان داشته اند. با این حال، مشکل بر سر سیاست جایگزین است. درباره سیاست جایگزین ارز 4200 توجه به چند نکته ضروری است:
1- مهم ترین معضل بر سر سیاست گذاری در اقتصاد ایران، اشتباه بزرگ سیاست گذاری واحد برای همه بخش هاست. به عبارت دیگر همواره صحبت بر سر این است که اختصاص ارز 4200 تومان خوب است یا بد؟ در حالی که مسئله می تواند درباره برخی کالاها تفاوت داشته باشد. اساس مشکل توزیع ارز 4200، این بوده و هست که شبکه توزیع، به دلیل گسترده بودن و خاصیت مویرگی و پهنای وسیع جغرافیایی، قابل رصد نیست و این کالاها در مقایسه با کالای گران مشابه، به سمت قیمت بالاتر میل می کند. حال اگر کالایی با تعداد واردکننده محدود و بازار مصرف محدود مواجه باشد، این مشکل قابل حل است. به عنوان مثال در ماجرای کاغذ روزنامه که زمزمه حذف ارز 4200 برای آن موجب افزایش قیمت شده است، ما با تعداد محدودی وارد کننده و چند مصرف کننده عمده مواجه ایم که زنجیره توزیع را رصدپذیر می سازد. بنابراین تداوم اختصاص ارز 4200 برای کالاهایی که  بازار مصرف محدود و قابل نظارت  دارد، امکان‌پذیر است.
2- اشکال مهمی که در روند حذف ارز 4200 در حال وقوع است، سبقت حذف بر ایجاد جایگزین است. به عبارت دقیق تر قرار بود به جای اختصاص ارز 4200، حمایت به شکل کالایی یا نقدی از خانوارها صورت گیرد ولی در عمل فرایند حذف ارز 4200 به صورت رسمی برای کالاهای اساسی نظیر گوشت قرمز، کره، حبوبات و چای و به صورت غیررسمی برای کاغذ در حال انجام است در حالی که سامانه ای که به عنوان یکی از جایگزین های ارز 4200 قرار است توزیع کالاهای اساسی براساس کد ملی سرپرست خانوار و کالابرگ الکترونیکی را انجام دهد، همچنان در مرحله آزمایشی و اما و اگر و سکوت خبری نسبی به سر می برد. بنابراین ضروری است که حذف ارز 4200 به قطعی شدن جایگزین مطمئن آن منوط شود.
3- درباره جایگزین ارز 4200، گزینه هایی مطرح شده  اما مشکل این جاست که مفاهمه ای کارشناسی و گفت و گویی نقادانه بین مجریان و کارشناسان در این باره شکل نگرفته است. توزیع نقدی مابه التفاوت ارز 4200 و ارز به نرخ نیما، اختصاص کالا در قالب کالاکارت و تداوم توزیع کالا با ارز 4200 با ایجاد شبکه توزیع مطمئن، سه گزینه پیش روست که باید درباره آن به طور جدی بحث  و نقاط قوت و ضعف هر کدام از گزینه ها برآورد شود تا به گزینه بهینه برسیم.


در مجموع به نظر می رسد که سیاست حذف ارز 4200 و جایگزینی آن، سیاستی است که باید دنبال شود ولی با این ملاحظه که حذف قطعی و 100 درصدی این ارز برای همه مصارف شاید امکان پذیر نباشد و مهم تر از آن ضروری است، جایگزین مطمئن ارز 4200، مشخص شود  بایدبه سراغ حذف آن  برویم.
 
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) راه حل کنترل نوسانات ارزی (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
جزئیات سفرهای خارجی تمام ادوار مدیران شهری «فاش» می شود بررسی مولکولی جهانِ «تذکرة‌الاولیا» سودای رکورد زنی درگینس کودک‎آزاری واقعی در فضای مجازی ارزیابی ۳ روزنامه عربی درباره احتمال بسته شدن تنگه هرمز ارز 4200، حذف یا جایگزینی یا اصلاح؟! وزرای ارشاد و صنعت مسئله کاغذ را حل کنند ابلاغ دستور رهبر انقلاب به 2 وزیر برای حل مسئله کاغذ از نداشتن خواستگار فاجعه نسازیم! گل نه، لطفا جوانمردی را در زمین بکارید! 5 اصلاح در قانون چک وارد مرحله اجرایی شد فرهاد مجیدی زرینچه می شود یا شاغلام ؟! تجربه موفق ‌«عصر جدید» در‌ تلویزیون