روزنامه همدلی
1398/02/09
«دیپلماسی فوتبالِ» اصلاحات
هرمز شریفیان- جامعه‌شناسان بر این باورند که فوتبال در هر کشور، اِشِلی کوچک از جامعه همان کشور است و می‌توان برخی مولفه‌ها و داشته‌های اجتماعی هر جامعه را از روی فوتبالش، تحلیل و واکاوی کرد.شهرآورد یا «دربی» پنجاهم پایتخت ایران بین تیم‌های استقلال و پرسپولیس یکی از جنجالی‌ترین بازی‌ها در تاریخچه دو تیم است که در روز نهم دی‌ماه 1379 برگزار شد که در اواخر بازی به برخورد فیزیکی شدید بازیکنان دو تیم و حتی بازداشت و محرومیت برخی از آنان منتهی شد اما این درگیری به سکوها و هواداران متعصب دو تیم منتقل نشد.
یکی از دلایل مهم منتقل نشدن این خشونت به سکوها و تماشاگران، سیاستی بود که دولت اصلاحات در برخورد با پدیده‌های اجتماعی مانند ورزش و به‌ویژه فوتبال در نظر گرفته بود. این سیاست آرامش و دور از تنش از سیاست خارجی به سیاست داخلی آن دولت تعمیم یافته بود و آرامش اجتماعی و فشار کم اقتصادی در آن دوران که حاصل همین تنش زدایی دولت «سیدمحمد خاتمی» بود، باعث بروز رخدادهای تاسف‌آورتری در آن مسابقه نشد.
یکسال پیش از این دیدار یعنی درسال 1378، تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران به دعوت رسمی فدراسیون فوتبال آمریکا برای انجام دو دیدار دوستانه راهی این کشور و شهر لس‌آنجلس شد که ایرانیان بسیاری در آن ساکن هستند.
«دیپلماسی فوتبال» تا آنجا ادامه یافت که رئیس جمهور وقت آمریکا، «بیل کلینتون» زمان‌بندی حرکت خود در راهروهای ساختمان مقر سازمان ملل متحد در نیویورک را طوری تنظیم کرد که با رئیس جمهوری وقت ایران روبرو شود و باب گفت‌وگو را بگشاید.
حال پس از گذشت دو دهه درگیری‌های فیزیکی در ورزشگاه‌های ایران از داخل زمین و بازیکنان به سکوها و بین هواداران منتقل شده و سطح خشونت، ناهنجاری و بی‌اخلاقی در ورزشگاه‌های ایران با دو دهه پیش قابل مقایسه نیست و می‌توان تحلیل کرد که تنش از سیاست خارجی به جامعه ایران و آن‌هم به خشن‌ترین شکل آن رسوخ پیدا کرده است.
20 سال پیش دیپلماسی دولت ایران برای گفت‌وگو، دیپلماسی فوتبال و از کانال ورزش، این آیین فتوت و جوانمردی بود و در حال حاضر دیپلماسی دستگاه سیاسی کشور برای گفت‌وگو به حد مبادله زندانیان نزول کرده است.
۲۰ سال پیش رئیس جمهور آمریکا در تدارک دیدار با رئیس دولت اصلاحات بود و امروز رئیس جمهور آمریکا با وجود غیرمتعارف بودنش دائم در حال شاخ‌وشانه کشیدن برای مقام‌های جمهوری اسلامی ایران است.
این اختلاف سطح برخورد بی‌تردید به دلیل سیاست‌های تنش‌زدای دولت اصلاحات در سطح منطقه و جهان بود که پس از روی کار آمدن «معجزه هزاره سوم» طوری تخریب شد که منجر به صدور 6 قطعنامه تحریمی از سوی سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران شد که منافع ملی و معیشت مردم را مورد هدف مستقیم قرار داد.
دستگاه دیپلماسی یک بار دیگر توانست برنامه‌های سیاست خارجی را با توافق برجام تا حدودی ترمیم کند هرچند که سطح مناسبات با کشورهای همسایه هرگز به سطحی عالی و توام با احترام متقابل در زمان استقرار دولت اصلاحات نرسید.
حال که سیاست خارجی کشور از سطح مقبول دیپلماسی فوتبال به سطح منزول دیپلماسی مبادله زندانیان رسیده، می‌توان یک بار دیگر از متولی آن سیاست که آثار تنش‌زدایی خارجی و داخلی آن که می‌توان گوشه‌ای از آن را در فوتبال کشور دید، کمک طلبید.
تردیدی نیست که سیدمحمد خاتمی، معتبرترین چهره سیاسی ایران در حوزه سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی در دهه‌های اخیر است و حضور پررنگ‌تر او در این حوزه و اعتبارش نزد سیاست‌مداران جهان می‌تواند مناقشات سیاسی را تا حدود زیادی مهار و چالش‌های وخیم پیش آمده را تبدیل به فرصت کند.
اصلاحات سیاسی در زمان اصلاحات سبب شد تا این تصحیح‌ها از حوزه سیاسی به سایر حوزه‌ها نیز سرایت کند و مهار تنش در بیرون از مرزها سبب شد تا تنش درون مرزها نیز به کمینه برسد و در عین حال روی اقتصاد و معیشت مردم تاثیر مستقیم بگذارد.
مقایسه نرخ ارز در دولت اصلاحات با امروز حاصل همان تنش‌زدایی و تاکیدبر گفت‌وگو بود و یکی از نتایج از بین رفتن «گفتمان غالب» دوران اصلاحات که بر محور گفت‌وشنود و تنش‌زدایی بود سبب شده بود که معیشت ایرانیان به‌دلیل تورم و بالا رفتن نرخ ارز اینطور به خطر نیفتد و با اعصاب و روان ایرانیان به‌دلیل تنگدستی، اینطور بازی نشود.
سیدمحمد خاتمی هنوز این نبوغ و دوراندیشی سیاسی را دارد تا با سیاستی بدیع بتواند چالش‌های خطرناک ماجراجویان در آن سوی آب‌ها را به عنوان یک سفیر سیاسی برطرف کند البته اگر ماجراجویان این سوی آب‌ها، اجازه دهند.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار فرماندهان و مدیران نیروی انتظامی: با قاچاق و عوامل ناامن‌کننده فضای مجازی برخورد جدی کنید
ظریف در نیویورک دشمنان قسم خورده جمهوری اسلامی را در قالب گروهی به‌نام (بی. B) تعریف کرد که «جان بولتون» در راس آنان است
نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم وارش امروز در بابل، ساری و رامسر آغاز به کار می‌کند
«همدلی» حواشی افزایش 70 درصدی قیمت شکر در کنار دیگر کالاهای اساسی را بررسی کرد کام بازار تلخ شد
«همدلی» در گفت‌وگو با کارشناسان، پایین بودن سطح سواد سلامت روانی مردم را بررسی کرد
همزمان با ادامه تحصن، معترضان با نظامیان بر سر ترکیب شورای حاکم به توافق رسیدند انقلابیون سودان، یک قدم جلوتر
مذاکره؛ دیپلماسی درنگ و خویشتنداری ایران
سفیر ایران در فرانسه: اروپایی‌ها هنوز نتوانسته‌اند تعهدات برجامی خود را انجام دهند
«دیپلماسی فوتبالِ» اصلاحات
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار فرماندهان و مدیران نیروی انتظامی: با قاچاق و عوامل ناامن‌کننده فضای مجازی برخورد جدی کنید
