روزنامه جوان
1398/02/09
ظریف: تعامل با امریکا برای ایران نتیجه نداشته است
سرویس بین الملل جوان آنلاین: محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با شبکه «فاکس نیوز» گفت: «پیام اقدامات دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا این است که امریکا قابل اتکا نیست، شاید او به امریکا در وهله نخست اعتقاد داشته باشد، اما در یک محیط جهانی ناامن، امریکا نمی‌تواند در وهله نخست باشد. همه ما باید در یک محیط جهانی که امن است، با هم کار کنیم و شما تنها زمانی می‌توانید در یک محیط امن جهانی زندگی کنید که با احترام به امضای خود، به خود احترام بگذارید.»ظریف در بخشی از این مصاحبه درباره «تیم ب» (جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، محمد بن سلمان ولیعهد سعودی و محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی) گفت: «همه آن‌ها نشان داده‌اند که علاقه‌مندند ایالات متحده را به یک درگیری بکشانند. من معتقد نیستم که رئیس‌جمهور ترامپ هم این را بخواهد. من معتقدم که رئیس‌جمهور ترامپ با شعار خودداری از وارد کردن ایالات متحده به جنگی دیگر در رقابت‌های انتخاباتی شرکت کرد. اما معتقدم که قصد رئیس‌جمهور ترامپ برای اعمال فشار و سیاست فشار حداکثری به ایران با هدف به زانو درآوردن ایران و اینکه ما مجبور به تسلیم شویم، محکوم به شکست است و فکر می‌کنم که این چهار نفر این را می‌دانند.»
وزیر امور خارجه در ادامه در واکنش به اقدام امریکا در تروریست خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: «سپاه هرگز امریکایی‌ها را نکشته است، سپاه برای مبارزه با تروریسم آنجاست. دیروز در عراق مراسم گرامیداشت ۳۰۰ نیروی سپاه بود که دوشادوش عراقی‌هایی جان خود را از دست دادند که با داعش می‌جنگیدند». او در پاسخ به ادعای نقش‌آفرینی ایران در مرگ ۶۰۰ نظامی امریکایی در عراق گفت: «این اتهام تازه‌ای است که ایالات متحده مطرح کرده که البته اتهام بسیار خطرناکی هم هست، چراکه من معتقدم تیم ب. می‌خواهد رئیس‌جمهور ترامپ را بفریبد و ایالات متحده را به تقابلی بکشاند که او نمی‌خواهد. بگذارید به موضوع دیگر بپردازیم. شما درباره پول صحبت می‌کنید. رئیس‌جمهور ترامپ شخصاً گفته که شما ۷ تریلیون دلار در منطقه ما هزینه کرده‌اید. ما در منطقه خودمان هستیم. ایالات متحده به منطقه ما آمد، ۷ تریلیون دلار خرج کرد و تنها نتیجه آن این بود که ما ترور بیشتر، ناامنی بیشتر و بی‌ثباتی بیشتر را شاهد هستیم.»
در ادامه این مصاحبه از ظریف درباره اثرات خروج امریکا از برجام بر صحنه سیاست داخلی ایران و اینکه آیا این اقدام به قدرت گرفتن «تندروها» منجر میشود، سؤال شد. ظریف گفت: «فکر می‌کنم زمانی که رئیس‌جمهور ترامپ به قدرت رسید، پاکسازی‌ای در ساختار امنیت ملی ایالات متحده صورت گرفت که بزرگ‌تر از هر پاکسازی‌ای بود که تابه‌حال صورت گرفته است. در ایران، افراد دیدگاه‌های مختلفی دارند و این دیدگاه‌ها به مردم عرضه میشود و آن‌ها به آن رأی می‌دهند. آن‌ها به میانه‌رو‌ها رأی می‌دهند، یا به افرادی با دیدگاه‌های متفاوت رأی می‌دهند. این روندی سیاسی است که شما هم انجام می‌دهید.»
مجری در واکنش، دوگانه «میانه‌رو-تندرو» را با تفاوت دموکرات و جمهوریخواه مقایسه کرد و بار دیگر پرسید که آیا میانه‌رو‌ها در حال تضعیف شدن هستند، وزیر امور خارجه ایران گفت: «مسئله این است که تعامل، در ایران نتیجه به همراه نداشته است. ترامپ اطمینان حاصل کرد که مردم ایران دیگر به تعامل با امریکا باور ندارند. ما با حسن نیت با جامعه بین‌الملل روبه‌رو شدیم و با جامعه بین‌الملل [از جمله]با امریکا و شش قدرت دیگر، به توافقی رسیدیم. ترامپ بدون خواندن آن توافق، صرفاً به این خاطر که باراک اوباما را دوست نداشت، از آن خارج شد.»
جان بولتون، در گفت‌وگو با فاکس نیوز در واکنش به مصاحبه ظریف مدعی شد: «این سخنان کاملاً مضحک بوده و این سخنان پروپاگاندا و ارائه اطلاعات غلط از سوی ایران است و سیاست رئیس‌جمهور امریکا در قبال ایران پیش از آنکه من به دولت ملحق شوم کاملاً شفاف بوده و این سیاست اعمال حداکثر فشار به ایران برای تغییر رفتارش است و فکر می‌کنم که این سیاست تأثیر‌گذار خواهد بود». بولتون درباره اینکه آیا رفتار نظام ایران قابل تغییر است، مدعی شد: «ایران همچنان به سرکوب مردم خود و حمایت از تروریسم بین‌المللی ادامه می‌دهد و توسعه برنامه موشک‌های بالستیک را در پیش گرفته که تنها هدف واقعی از توسعه آن توانایی برای حمل تسلیحات هسته‌ای است و به همین دلیل است که معتقدیم فشار‌ها می‌تواند تأثیر چشمگیری علیه ایران داشته باشد.»
هشدار والت درباره پایان صبر ایران
نظریه‌پرداز برجسته مکتب واقعگرایی در روابط بین‌الملل با تأکید بر اینکه دولت ترامپ در حال تکرار تجربه شکست خورده یکجانبه‌گرایی دوره بوش است درباره پایان صبر ایران و عدم حمایت متحدان امریکا از این کشور به ترامپ هشدار داد.
به گزارش فارس، «استفان والت» طی یادداشتی در نشریه «فارین پالسی» با بیان اینکه «امریکا آنطور که فکر می‌کند قدرتمند نیست»، در توصیف رویکرد یکجانبه‌گرایی دولت ترامپ نوشت: گرچه رویکرد جرج بوش و دیک چنی ناکامی‌هایی را به همراه داشت، اما دولت ترامپ نیز همچنان رویکرد یکجانبه‌گرایی را در پیش گرفته است.
بنا به گفته والت، دولت ترامپ در قبال ایران و کره‌شمالی نیز ابتدا یکسری خواسته‌های واهی را مطرح می‌کند و سپس به امید وادار کردن این دو کشور به تسلیم شدن در مقابل خواسته‌های امریکا، تحریم‌ها علیه این کشور‌ها را افزایش می‌دهد و این در حالی است که در گذشته، چنین رویکردی به طور مداوم در مقابل هر دو کشور ایران و کره‌شمالی شکست خورده است.
این نظریه‌پرداز امریکایی با بیان اینکه تصمیم ترامپ برای وضع تحریم علیه کشور‌هایی که همچنان نفت ایران را خریداری می‌کنند، خطر افزایش قیمت نفت و لطمه زدن به روابط امریکا با چین، هند، ترکیه، ژاپن، کره‌جنوبی و دیگر کشور‌ها را به همراه دارد، ادامه داد که اگر امریکا قدرت مطلق بود، نباید تحریم چین به دلیل خرید نفت ایران، تأثیری بر مذاکرات تجاری پکن و واشنگتن که همچنان در جریان است، می‌داشت و از طرف دیگر نباید ترکیه با نزدیک‌تر شدن به روسیه، پاسخ فشار‌های امریکا را می‌داد.
والت هشدار داده است که تأکید امریکا بر تسلیم مطلق کشور‌ها در مقابل این کشور، موجب میشود که کشور‌های هدف، هیچ انگیزه‌ای برای تبعیت از امریکا نداشته باشند، به‌عنوان مثال دولت ترامپ خواستار خلع سلاح کامل کره‌شمالی یا تغییر نظام در ایران است و با توجه به اینکه ترامپ تا حد زیادی رویکرد ناسازگاری و عدم صداقت را در دیپلماسی خود در پیش گرفته است، به چه دلیل رهبر یک کشور خارجی باید تضمین‌هایی را که ترامپ می‌دهد باور کند.
بنا به نوشته والت، سیاست قلدری کردن در مقابل همگان موجب میشود که ایجاد یک ائتلاف قدرتمند که به موجب آن، امریکا بتواند اهرم دیپلماتیک خود را تقویت کند، با مشکل مواجه شود. دولت ترامپ عمداً شروع به از بین بردن برجام کرد و به قدری روی این هدف متمرکز شد که حتی درصدد تنبیه دیگر امضاکنندگان این توافق هسته‌ای برآمد و این در حالی است که ایران همچنان به مفاد برجام پایبند بوده است.
این تحلیلگر امریکایی ادامه داد: با توجه به اینکه دولت ترامپ هدف خود را تغییر نظام در ایران قرار داده است، صبر این کشور نیز احتمالاً نامحدود نیست و اگر ایران در نهایت برنامه هسته‌ای خود را از سر بگیرد، باقی جهان در حمایت از امریکا صف نخواهند کشید و از اقدامات محکم‌تر واشنگتن در قبال ایران حمایت نخواهند کرد، زیرا همه می‌دانند که امریکا از بین برنده برجام بود.
مصاحبه با سی بی اس
وزیر امور خارجه ایران که در تلاش است از درگاه رسانه‌های جریان اصلی امریکا ملت امریکا را خطاب قرار دهد و درباره عواقب اقدامات تیم جنگ‌طلب مسلط بر کاخ سفید هشدار دهد، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌بی‌اس که به جریان دموکرات نزدیک‌تر است، تصریح کرد که تهران به دولت امریکا پیشنهاد مذاکره نداده است. در همین حال روزنامه «واشنگتن‌پست» در سرمقاله خود تشدید فشار‌های اقتصادی به ایران را نتیجه عدم واکنش تهران در پاسخ به دور پیشین تحریم‌ها توصیف کرده و نوشته است که با این وجود ممکن است ایران این بار به تحریم‌های امریکا پاسخ دهد.
وزیر امور خارجه ایران بعد از مصاحبه با فاکس‌نیوز در مصاحبه‌ای دیگر در قالب برنامه «Face the Nation» شبکه خبری «سی‌بی‌اس‌نیوز» وقتی که مجری برنامه گفت که ظریف به دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا پیشنهاد مذاکره داده، او سخنانش را قطع کرد و گفت: «ما پاسخ دادیم... ما در واقع به پیشنهادی که آن‌ها برای تعامل داده بودند پاسخ دادیم و منتظر جواب هستیم.»
وزیر خارجه ایران چهار شنبه هفته گذشته در نشست «انجمن آسیا» در نیویورک گفته بود ایران آماده است با امریکا مبادله زندانیان انجام دهد. او گفت که شش ماه پیش این پیشنهاد را به دولت امریکا داده، اما هنوز پاسخی از طرف آن دریافت نکرده است. ظریف در این مصاحبه با اشاره به اینکه دو کشور پیش‌تر با یکدیگر مبادله زندانی انجام داده‌اند، گفت: «ما این امکان را داشتیم که برخی از ایرانی‌هایی را که در زندان‌های امریکا بودند یا در این کشور تحت تعقیب بودند، آزاد کنیم. آن‌ها را از این وضعیت خارج کردیم و بعد برخی از اتباع ایرانی- امریکایی که در ایران زندانی بودند، آزاد شدند. من فکر می‌کنم دوباره می‌توانیم این کار را انجام دهیم.» ظریف تصریح کرد دولت ترامپ در ابتدا برای مبادله زندانیان ابراز علاقه کرد. او گفت: «دولت جدید [امریکا]در ابتدا علاقه نشان داد. ما ماه سپتامبر پیشنهادی مطرح کردیم که آماده هستیم و آماده‌ایم.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در ادامه، در پاسخ به این سؤال که چرا برای نشان دادن جدیت خودتان حداقل بعضی از پنج امریکایی که در حال حاضر در ایران زندانی هستند را آزاد نمی‌کنید، گفت: «قرار نیست ما جدیت نشان دهیم، چون ما با اجرای توافق هسته‌ای جدیت خودمان را نشان داده‌ایم. این ایالات متحده است که باید اثبات کند جدی است.»
وزیر خارجه ایران سپس در جواب اینکه آیا دارد برجام و آزادی زندانیان را به هم ربط می‌دهد، تصریح کرد: «نه، این‌ها را به هم ربط نمی‌دهیم، تجربه این را می‌گوید. ما نشان داده‌ایم وقتی حرفی می‌زنیم به آن پایبند می‌مانیم. ایالات متحده نشان داده که می‌گوید کاری را انجام می‌دهد، ولی بعد تازه تصمیم می‌گیرد به آن پایبند باشد یا نه.»
ظریف در پاسخ به اینکه آیا پیشنهادش گفت‌وگو با مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا درباره مسئله تبادل زندانیان است، گفت: «نه. امریکا فردی را دارد که مسئول این کار است. ما هم فردی داریم که مسئول این کار است. اگر آن‌ها در یک سطح باشند می‌توانند با هم دیدار کنند و اگر در یک سطح نباشند، ما فردی هم‌رده کسی را که نماینده دولت امریکا است منصوب خواهیم کرد.»
وی درباره اینکه آیا اجازه می‌دهد «رابرت اُ براین»، نماینده ویژه رئیس‌جمهور امریکا در امور گروگان‌ها با معاون وزیر خارجه ایران دیدار و درباره این مسئله گفت‌وگو کند، گفت: «نه، ما اجازه نمی‌دهیم کسی که کارش پرداختن به مسائل گروگان‌ها است به این مسئله رسیدگی کند، چون این افراد [اتباع بازداشتی امریکا در ایران]، گروگان نیستند، زندانی هستند.»
ظریف در پاسخ به این سؤال که ایران آماده گفت‌وگو با چه کسی درباره مسئله مبادله زندانیان است، گفت: «ما مایلیم با هر کسی که آماده است به ایران احترام بگذارد و به این مسئله رسیدگی کند صحبت کنیم. ما حرفی درباره «او براین» نداریم، اما با مذاکره‌کننده گروگان‌ها معامله نمی‌کنیم، مگر اینکه از ما هم بخواهند فردی را به عنوان مذاکره‌کننده گروگان‌ها تعیین کنیم تا بتوانند درباره گروگان‌های ایران در زندان امریکا گفت‌وگو کنند.» وی اضافه کرد: «امریکا نمی‌تواند خودش را در یک جایگاه اخلاقی متفاوت قرار دهد. این کشور ایرانی‌هایی را که بیمارند و مرتکب جرمی نشده‌اند در زندان‌های آلمان، استرالیا و کشور‌های دیگر بازداشت کرده است.»
ظریف در این مصاحبه درباره گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال درگیری میان ایران و امریکا گفت: «ما درگیری نمی‌خواهیم، تقابل نمی‌خواهیم، اما با گریزان بودن از آن نیست که ۷ هزار سال دوام آورده‌ایم. مقاومت می‌کنیم، ولی به دنبال تقابل نیستیم. فکر نمی‌کنیم رئیس‌جمهور ترامپ خواستار درگیری باشد، اما می‌دانیم کسانی هستند که این را دنبال می‌کنند.»
ظریف در ادامه تصریح کرد گمان نمی‌کند جنگ اتفاق بیفتد. او گفت: «فکر نمی‌کنم تقابل نظامی اتفاق بیفتد. فکر می‌کنم دوراندیشی افراد بیش از آن است که اجازه دهند تقابل نظامی اتفاق بیفتد. ولی فکر می‌کنم دولت امریکا صحنه را طوری چیده که تصادف‌هایی ممکن است اتفاق بیفتد. لازم است به شدت گوش به زنگ بود تا راه برای افرادی که برای این تصادف‌ها برنامه‌ریزی کرده‌اند باز نشود.»
ظریف در این مصاحبه درباره اینکه آیا ایران از رد درخواست دیدار یک سال پیش ترامپ از سوی روحانی احساس پشیمانی نمی‌کند، گفت: «خیر، احساس پشیمانی نمی‌کنیم، چون ما بر اساس احترام دوجانبه دیدار می‌کنیم. نمی‌توانیم با کسی دیدار کنیم که احترام نمی‌گذارد، تعهدات بین‌المللی کشورش را نقض کرده است و از توافقنامه‌ها خارج شده است. شما برای چه با کسی ملاقات می‌کنید؟ برای عکس گرفتن ملاقات نمی‌کنید. ملاقات می‌کنید تا به نوعی نتیجه برسید.» وزیر خارجه ایران افزود: «دلیلی برای اینکه آن‌ها دیدار کنند وجود ندارد، مگر اینکه امریکا تمایل داشته باشد نشان دهد که شریکی قابل اعتماد است. این کشور تاکنون نتوانسته این کار را انجام دهد.»
او تصریح کرد که ایران سیاستش را بر اساس این فرض که رئیس‌جمهور بعدی امریکا به برجام بازگردد، بنا نکرده است.
ظریف در پاسخ به این سؤال که آیا در حال حاضر هیچ تماسی میان ایران و امریکا وجود ندارد، گفت: «تماسی که من از آن خبر داشته باشم وجود ندارد و فکر می‌کنم از تمام آنچه بین ایران و امریکا در جریان است، خبر دارم.»
عدم واکنش ایران و جسارت ترامپ
هیئت سردبیری واشنگتن‌پست روز شنبه در سرمقاله با اشاره به تلاش دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا برای ایجاد موازنه میان فشار به ایران و قیمت نفت در بازار جهانی نوشته است که واشنگتن پارسال با اعمال دور نخست تحریم‌های نفتی و در عین حال صدور معافیت برای گروهی از واردکنندگان نفت ایران، این موازنه را به آزمون گذاشت و نهایتاً هم اعلام کرد که با این تحریم‌ها توانسته ۱۰ میلیارد دلار از درآمد سالانه ایران بکاهد. این یادداشت می‌افزاید: «تهران، با وجود تهدیداتی که کرده بود، به این ضرر‌ها پاسخی نداد و از خطوط قرمز ایالات متحده عبور نکرد. دولت [ترامپ]که احتمالاً به واسطه این انفعال جسور شده، در حال تشدید این وضعیت است و تلاش می‌کند با تهدید خریدارانی، چون چین، هند، ترکیه، کره‌جنوبی و ژاپن به تحریم، باقی‌مانده صادرات نفت ایران را هم حذف کند.»
به نوشته واشنگتن‌پست، ترامپ روی این احتمال قمار کرده است که ایران «به جای آزمودن عزم ترامپ، بار دیگر این مجازات را هم به جان بخرد.»
به عقیده نویسندگان، ممکن است مخالفت‌های جدی دموکرات‌ها و اروپایی‌ها با سیاست‌های ترامپ ایران را تشویق کند که در طول ۱۸ ماه باقی مانده از دوره ترامپ هم به امید روی کار آمدن رئیس‌جمهوری جدید در امریکا، در برجام بماند. با این وجود، این احتمال هم هست که ایران به اقدامات امریکا پاسخ دهد، که در آن صورت ترامپ باید میان تحمل اقدامات ایران و حرکت به سمت اقدام نظامی یکی را برگزیند.
واشنگتن‌پست یکی از دلایل محتمل بودن درگیری را درخواست‌های دوازده‌گانه مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا از ایران توصیف کرده و نوشته است که این درخواست‌ها در نبود حل و فصل اختلافات منطقه‌ای، «غیرواقع‌بینانه» است.
سایر اخبار این روزنامه
