«برنده باش» باخت!

آرمان - محمدحسین لطف‌الهی: بازیگر مشهور سینمای ایران به کتاب فروشی‌ می‌رفت، دفتری دست می‌گرفت و در باب لزوم افزایش سرانه مطالعه کشور قلم می‌زد. شاید آن موقع کسی نمی‌دانست که انتشار این تصویر و این قلم فرسایی در راستای افزایش مطالعه در کشور به ساخت برنامه‌ای حاشیه‌ساز برای سازندگانش ختم شود. احتمالا آن زمان تازه ایده ساخت چنین برنامه‌ای به ذهن تهیه کنندگانش رسیده و آنها با وعده حقوقی نجومی محمدرضا گلزار را راضی به اجرای مسابقه تلویزیونی «برنده باش» کرده بودند؛ برنامه‌ای که مجری سوپراستار محبوب سؤالاتی می‌پرسید و پول‌های میلیونی به شرکت‌کنندگان داده می‌شد. «برنده باش» حاشیه کم نداشت و به‌رغم ماجرای نظر سنجی در رأی‌گیری بهترین برنامه مردمی صداوسیما، با حمایت همه‌جانبه کماکان به کار خود ادامه می‌داد. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به مساله آرای نظرسنجی مردمی بهترین برنامه صداوسیما نوشت: «براساس گزارش بررسی وقایع فنی، دستکاری در نظرسنجی صداوسیما توسط احدی از کارکنان اسپانسر یکی از برنامه‌های حاضر در نظرسنجی صورت گرفته است که آرا را به سود برنامه خود(برنده باش) تغییر داده است. انگیزه این فرد و یا آمر بایستی در بررسی‌های پلیسی مشخص شود». این برنامه در نهایت به دلیل آنچه برخی آلودگی به قمار می‌خواندند از کنداکتور شبکه حذف شد؛ اتفاقی که هنوز برای سازندگان و حامیان سفت و سخت «برنده باش» قابل باور نیست و آنها را به تلاش برای یافتن راهی برای ادامه حیات این برنامه واداشته است.
راه سخت رسیدن به صندلی آقای سوپر استار
برای آنکه شرکت کننده مسابقه بتواند روبه‌روی گلزار بنشیند باید مراحلی را طی کند که به خودی خود سخت و طاقت فرسا به نظر می‌رسد. ابتدا باید اپلیکیشن این برنامه را دانلود کرده و از طریق شماره تلفن خود ثبت نام کنید. پس از طی‌کردن این مراحل وارد اپلیکیشن می‌شوید و می‌توانید به ۲۰ سوال به‌صورت مجانی پاسخ دهید ولی بقیه سوال‌ها را باید بخرید. وقتی ۲۰ سوال اول را جواب می‌دهید به‌صورت خودکار ۴۰هزار نفر از شما جلوتر هستند و برای رسیدن به ۸نفر اول و شرکت در مسابقه باید بین ۳ تا ۴میلیون تومان سوال بخرید. جایزه‌ها هم به‌صورت میانگین ده تا ۲۰میلیون تومان است. در واقع ۸نفر اول بین ۳ تا ۴میلیون تومان سوال می‌خرند و ۴۰هزار نفر دیگر نیز اگر نصفشان تنها ۲۰۰هزار تومان سوال خریده باشند، ۴میلیارد سوال خریده شده است که اگر به این ۸نفر در بهترین حالت ۳۰میلیون هم داده شود، ۲۴۰میلیون تومان می‌شود و بقیه پول احتمالا به جیب صداوسیمایی می‌رود که دم از بی‌پولی می‌زند.
«برنده باش» به قمار آلوده است


هفته گذشته بود که انتشار فتوایی از آیت‌ا... مکارم شیرازی سر و صدایی در فضای مجازی بپا کرد. یکی از مقلدان ایشان از او پرسیده بود: «مسابقه‌ای حضوری با عنوان مسابقه بزرگ برنده‌باش از طریق شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران در حال اجرا و پخش است که به شرکت‌کنندگان در این مسابقه به ازای پاسخ صحیح به هر سوال، مبلغ قابل توجهی به صورت پلکانی(تا سقف 100 میلیون تومان) اعطا می‌کند که با کمک مجری برنامه و فرصت‌هایی که در اختیار هر شرکت‌کننده قرار می‌گیرد، مبلغ جایزه غالبا از 5 میلیون تومان کمتر نیست. شرط حضور در این برنامه خرید سوال و پاسخ درست به آنها از طریق اپلیکیشن مخصوص است و در صورت درست بودن جواب‌ها، در یک رقابت فشرده، 4نفر به مسابقه حضوری دعوت خواهند شد. برگزاری این نوع مسابقات جایز است؟ آیا شرکت در این نوع مسابقات جایز است؟ آیا شرکت کننده، مالک شرعی جایزه خواهد شد؟» آیت‌ا... مکارم شیرازی نیز در پاسخ اعلام کرد که «این کار قمار است و کسانی که شرکت می‌کنند مالک آن جوایز نمی‌شوند». روابط عمومی برنده باش اما جایگاه این سوال را مخدوش دانست و نوشت: «در پی انتشار استفتائی پیرامون مسابقه برنده باش به اطلاع می‌رساند فرض مطرح شده در سوال استفتاء کامل نیست و طبیعتا فرض ناکامل، جایگاه سوال را مخدوش می‌سازد». رهبر انقلاب نیز در سخنرانی روز چهارشنبه، چهارم اردیبهشت 97 توانایی‌های ملت ایران و جوانان پرتلاش و خوش استعداد میهن را بسیار فراتر از وضع فعلی خواندند و خاطرنشان کردند: «باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روش‌هایی شبیه بخت‌آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاه‌های مختلف از جمله صداوسیما باید متوجه این معنا باشند». غلامرضا کاتب، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو شورای نظارت بر صداوسیما نیز تأکید کرد: «چرا اخیرا مدیر شبکه سه این اندازه حاشیه‌سازی می‌کند؟ طبق تذکر مقام معظم رهبری طبیعتا دیگر نباید مسابقه برنده‌باش از تلویزیون پخش شود». وی همچنین گفت: «در جلسه آینده شورای نظارت بر صدا وسیما بحث قطع پخش این برنامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.»
اصرار به ادامه پخش «برنده باش»
پس از انتقادات مطرح شده، علی فروغی مدیر شبکه سه سیما پیرامون برنامه‌های اسپانسرمحور گفت: «با توجه به رهنمود اخیر رهبر معظم انقلاب و به تبع آن دستور رئیس سازمان صداوسیما در سازماندهی اسپانسر‌ها و تعامل با معاون محترم سیما، تصمیم بر این شد تا سازوکار اسپانسری که پشتیبانی مالی برنامه «برنده باش» را انجام می‌دهد، اصلاح و ظرفیت‌های جدیدی به این برنامه اضافه شود». وی در مورد شبهه شرعی مطروحه تصریح کرد: «همانطور که مرجع بزرگوار در جلسه درس خارج فقه فرمودند اگر محل تامین جوایز مسابقه از محل وجه دریافتی از شرکت کنندگان مسابقه تفکیک شده باشد، مشکل شرعی ندارد. در همین راستا، با توجه به سابقه دیرینه سازمان در این گونه برنامه‌ها و بررسی‌های شرعی لازم، از همان ابتدا پیش‌بینی شده بود که محل تامین جوایز از برآورد مصوب در شبکه باشد و نه وجه احتمالی دریافتی از شرکت کنندگان از این رو مفروض استفتا مصداق این برنامه نیست.»