نه «به ترویج بخت‌آزمایی» اقدام ضروری صداوسیما برای اصلاح رویه

سرویس ادب و هنر-پس از هشدار اخیر رهبر معظم انقلاب درباره گرایش به برگزاری مسابقات و قرعه کشی‌هایی در صداوسیما که شبیه به بخت آزمایی هستند و در تضاد با فرهنگ کار و تولید قرار دارند، رئیس‌سازمان صداوسیما در حکمی دستور رسیدگی به این مسئله را داد. علی عسگری در این حکم، از اداره کل بازرگانی سازمان صدا و سیما خواسته تا در ظهور و بروز رسانه‌ای اسپانسرهایی که مانع ترویج فرهنگ کار و تلاش هستند، تجدید نظر شود.
در متن دستور رئیس‌سازمان صدا وسیما خطاب به مهدوی مهر، مدیرکل بازرگانی سازمان صداوسیما آمده است: «با توجه به فرمایش مقام‌معظم رهبری (مدظله العالی) در مورد فرهنگ کار به مناسبت روز کارگر، نسبت به بروز و ظهور رسانه‌ای اسپانسرهایی که مانع این فضیلت هستند تجدید نظر کنید.»
طی یک سال اخیر، برخی از برنامه‌های زنده و ترکیبی صداوسیما و به ویژه سیما، به سمت قرعه کشی‌ها و مسابقات پیامکی رفتند که رنگ و بوی «قماربازی» و بخت‌آزمایی می‌دهند. مسابقاتی که به مردم وعده می‌دهند با ارسال پیامک به فلان شماره یا استفاده از فلان اپلی‌کیشن، نامشان در گردونه یک قرعه کشی قرار می‌گیرد و می‌توانند از این طرق به درآمد چند صدمیلیون تومانی دست یابند. متأسفانه شرکت در این نوع قرعه کشی‌ها از اوایل دهه 70 و تحت تأثیر سیاست‌های اقتصادی دولت وقت، بار دیگر در کشورمان پا گرفت. مسابقات بخت آزمایی که در دوران طاغوت به وفور برگزار می‌شد و ابزاری برای سرگرم کردن مردم تحت ستم و مشغول کردن آنها به رویای پولدار شدن از طریق بردن بلیت در یک قرعه کشی بود، در دوران سازندگی بار دیگر توسط برخی از بانک‌ها به جامعه راه یافت. پس از آن، بعضی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و واحدهای تولیدی نیز پا به میدان گذاشتند و با وعده خانه، ماشین و جوایز نجومی، مشتری جذب می‌کردند. و حال آن‌که این نوع مسابقات، مردم و به ویژه طبقات محروم را در رویای ثروتمند شدن با شانس و اتفاق فرو می‌برد و مانع بزرگی سد راه کار و تولید بود.
جالب است بدانید که براساس گفته حسنین هیکل، ترویج بخت آزمایی، یکی از توصیه‌های جدی «اصل چهار ترومن» بوده است تا این چنین، فرهنگ کار و تولید ملی، تحت تأثیر قرار گیرد و به وابستگی و فساد دامن زده شود.


اما درحال حاضر، مسئله وقتی نگران‌کننده شد که صداوسیما، به عنوان نهادی که یک «دانشگاه عمومی» لقب یافته و مسئول اصلی ترویج فرهنگ در کشور است نیز به این روش رو آورد. به طوری که طی سال‌های اخیر، به ویژه از اوائل سال 97 حجم بسیار زیاد دعوت از بینندگان برخی از برنامه‌ها برای شرکت در مسابقه و قرعه‌کشی با دادن وعده جوایز چندین میلیونی، یادآور مراسم بلیت بخت‌آزمایی بود. اولین بار برنامه «2018» به تهیه‌کنندگی و با اجرای عادل فردوسی پور به‌طور مفرط، به تبلیغ  اینگونه اپلیکیشن‌ها پرداخت و رفته رفته این موج در بسیاری دیگر از برنامه‌ها فراگیر شد. البته علت عمده بروز این مسئله، مشکلات مالی صداوسیماست که خودش ناشی از این است که دولت، بودجه مصوب صداوسیما را بطور کامل نمی‌پردازد. مدیران رسانه ملی بارها تأکید کرده‌اند که خودشان علاقه چندانی به آنتن فروشی و فضا دادن به اسپانسرها و تبلیغات آنها ندارند، اما کمبود بودجه، آنها را ناچار به کوتاه آمدن در مقابل این مسئله می‌کند. به نظر می‌رسد که با استقلال بودجه صداوسیما، به عنوان تریبون و رسانه رسمی نظام جمهوری اسلامی از دولت، گشایش‌هایی در وضعیت مالی صداوسیما پدید آید.
اما با فرمایش اخیر رهبر معظم انقلاب در انتقاد از این نوع تبلیغات و مسابقات، حجت بر این مدیران تمام شد. از این پس باید انتظار داشت تا مدیریت رسانه ملی و به ویژه معاونت سیما، حامیان مالی و به اصطلاح اسپانسرها را اداره کنند و به ترویج بخت آزمایی «نه» بگویند.
فتوای رهبر انقلاب درباره احکام شرعی مسابقات و دریافت پول
پاسخ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به استفتایی درباره احکام شرعی مسابقات و دریافت پول اعلام شد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ‌ونشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، معظم‌له در پاسخ به مخاطبی که پرسیده است: «اگر برای برگزاری یک دوره مسابقه، از شرکت‌کنندگان، پول (حق شرکت یا ثبت‌نام) دریافت شود و قرار باشد که از محل همان دریافت‌ها جوایزی به شرکت‌کنندگان برتر داده شود، با توجه به اینکه هدف شرکت‌کنندگان به‌دست‌آوردن آن جایزه است، آیا این رویه شرعاً ایراد دارد یا خیر؟ یعنی مصداق شرط‌بندی پیدا خواهد کرد؟» فرموده‌اند: «اگر به صورتی نباشد که از بازنده چیزی بگیرند که به برنده بدهند، مانعی ندارد و الّا صورت شرعی ندارد و همان شرط‌بندی است.»
‌بنابر این گزارش رهبر معظم انقلاب چهارم اردیبهشت ماه در آغاز هفته کار و کارگر در دیدار هزاران نفر از کارگران صنایع مختلف، کار جهادی و بی‌وقفه را از شرایط مهم رونق تولید و تحقق راهبرد عزت‌آفرین اقتصاد مقاومتی دانستند. معظم‌له همچنین در بخشی از سخنان خودشان به موضوع روش‌هایی شبیه به «بخت‌آزمایی» هم‌اشاره کردند. مقام معظم رهبری تأکید کردند: «توانایی‌های ملت ایران و جوانان پرتلاش و خوشاستعداد میهن، بسیار فراتر از وضع فعلی است. باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روش‌هایی شبیه بخت‌آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاه‌های مختلف از جمله صداوسیما باید متوجه این معنا باشند.»