روزنامه همدلی
1398/02/05
واکنش مقام‌های ایران و ایالات‌متحده بر سر به صفر رساندن فروش طلای سیاه ایران وارد فاز پیچیده‌تری شد؛
سلاحی به‌نام نفتهمدلی| گروه سیاسی ـ هرمز شریفیان ـ
لغو معافیت‌های خرید نفت ایران برای 8 کشور توسط دولت آمریکا، کماکان در صدر خبرها و تحلیل‌های داخلی و جهانی قرار دارد. از سویی آمریکایی‌ها اعلام می‌کنند که این فشارها برای به میز مذاکره کشاندن جمهوری اسلامی ایران است و از سوی دیگر، برخی تحلیلگران می‌گویند که این تحریم‌ها جنبه بین‌المللی نداشته و چون از کانال شورای امنیت سازمان ملل عبور نکرده و قطعنامه‌ای برای آن صادر نشده، پس ظالمانه و یکجانبه است.
در یکجانبه بودن تحریم‌ها که شکی نیست و شاهد این مدعا اظهارات برایان هوک رئیس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا است که گفته: «کشورها انتخاب کنند؛ آمریکا یا ایران». این جمله برایان هوک اذهان را به‌یاد سخنرانی «جورج بوش پسر» می‌اندازد که در اثنای شعله‌ور کردن آتش جنگ در عراق و افغانستان و خطاب به سایر کشورهای جهان گفت: «همه کشورها در همه منطقه‌ها اکنون یک تصمیم پیش رو دارند، یا با مایید یا با تروریست‌ها».
این نوع دسته بندی مطلق در دوستی و دشمنی حکایت از همان روحیه یک جانبه نگری دارد که در جریان تندروی حزب جمهوری‌خواه آمریکا وجود داشته و همچنان ادامه دارد.
واکنش رهبر انقلاب، دیروز در دیدار با هزاران نفر از کارگران به این رفتار دولت ترامپ، چنین بود: «دشمن برای به زانو در آوردن ملت ایران بر فشار اقتصادی متمرکز شده است اما بداند این ملت هیچگاه به زانو در نمی آید و ضمن استفاده از فرصت تحریم برای رشد و شکوفایی، دشمنی‌های آمریکا را بی پاسخ نمی‌گذارد».
همچنین «حسن روحانی» رئیس جمهور نیز دیروز در نشست هفتگی هیات دولت در مورد اقدام اخیر آمریکا با تاکید بر این که این آمریکا به دروغ دنبال مذاکره است، گفت: «ما همواره مرد مذاکره و دیپلماسی بوده‌ایم، همانطور که مرد جنگ و دفاع هستیم، مذاکره در صورتی میسر است که همه فشارها برداشته شود و از اقدامات غیرقانونی خود عذرخواهی کنند و احترام متقابل وجود داشته باشد».
نکته مهم در این جنگ بی‌رحمانه اقتصادی ـ معیشتی که بیش از همه‌ی طرف‌های درگیر، زندگی مردم ایران را تحت شعاع خود قرار می‌دهد، «به صفر رساندن فروش نفت ایران» است. به گفته بسیاری از تحلیلگران داخلی و خارجی این اقدام، پایه‌های منطقی ندارد و دیروز در گفته‌های رهبر انقلاب نیز آمده بود که: «ملت فعال و مسئولان هوشیار ایران نشان داده‌اند اگر همت کنند همه بن‌بست‌ها را می‌شکنند و قطعاً این تلاش آمریکایی‌ها هم به جایی نمی‌رسد و جمهوری اسلامی هر مقدار لازم داشته باشد و اراده کند، نفت صادر خواهد کرد».
اما آنچه در این میان حائز اهمیت است، «منطقِ به صفر رساندن فروش نفت ایران» است. این نکته مشخص است که جمهوری اسلامی می‌تواند از راه‌هایی نفت خود را بفروشد. برای مثال ترکیه از مصرف‌کنندگان نفت و گاز ایران است اما اگر این «منطقِ به صفر رساندن» به‌جایی برسد که فروش نفت ایران را تا حد بسیار چشمگیری کاهش دهد که تکافوی بودجه کل کشور با توجه به «اقتصاد متکی برتک محصولی» را ندهد، آنگاه چاره چیست؟
این در حالی است که «دارمندرا پرادان» وزیر نفت و گاز هند که کشورش یکی از مهم‌ترین مشتریان ایران است، در حساب کاربری خود در توئیتر و بدون اینکه نامی از ایران ببرد، نوشت: «کشورش از دیگر صادرکنندگان، منابع اضافی دریافت خواهد کرد و دولت او طرحی جایگزین و قوی برای انتقال نفت کافی به پالایشگاه‌های هند ارائه کرده است».
همچنان باید توجه داشت که گشودن این گره کور، کماکان در حوزه دیپلماسی میسر است. «خروج ایران از برجام» و یا «بستن تنگه هرمز» درست همان ادعاهایی است که تندروهای کاخ سفید انتظار آن را دارند تا با دستاویز قرار دادن آن به جهان و به‌ویژه کشورهای اروپایی را که مخالف سیاست‌های ترامپ در مقابله با ایران و پایبند به برجام هستند، متقاعد کنند که جمهوری اسلامی، همانی است که تیم تندروی ترامپ معرفی می‌کند.
در این بین روابط تیره با برخی همسایگان از جمله امارات متحده عربی و عربستان سعودی باعث شده این کشورها که متحد راهبردی آمریکا نیز هستند، خلاء نفتی ایران را در اوپک و متعاقب آن در بازارهای جهانی جبران کنند و نکته جالب‌تر آنجاست که دولت عراق نیز با کمک آمریکا قرار است بخشی از خلاء نفت ایران را پر کند تا بهای نفت در بازارهای جهانی افزایش نیابد.
اکنون نفت، این کالای استراتژیک به اسلحه‌ای تبدیل شده که فروختن یا فروخته نشدن آن می‌تواند برای آنانی که این سلاح را در دست دارند، خسارت‌های جبران ناپذیری را به‌دنبال داشته باشد.
آنچه مسلم است چاره کار در دست حاکمان است تا به نحوی فشار کمرشکن اقتصادی به مردم ایران را در این شرایط کاهش دهند چرا که یکی از اهداف ترامپ و تیم‌اش، از شدت دادن به این تحریم‌ها، ایجاد نارضایتی عمومی مردم است که در حال حاضر نیز در اثر فشارهای اقتصادی، کُمیت‌شان خیلی لَنگ شده است.
شواهد از این حکایت دارد که راهبرد دولت ترامپ در سایه شعار «تغییر رفتار» جمهوری اسلامی، تغییر ماهیت و در نهایت فروپاشی آن است. حال این نظام جمهوری اسلامی است که باید با برنامه‌ریزی دقیق در دو حوزه داخلی و خارجی از این بحران عبور کند و راهکار اصلی عبور از این بحران همراهی و میثاق در حوزه داخلی است.
پژوهشگر ارشد مرکز انرژی جهانی شورای آتلانتیک:
هدف ترامپ به صفر رساندن فروش نفت ایران است
«رابرت جانستون»، مدیر اجرایی منابع طبیعی و انرژی جهانی و تحلیلگر ایران در گروه اوراسیا و پژوهشگر ارشد مرکز انرژی جهانی شورای آتلانتیک در گفت‌وگو با تارنمای «اکسیوس» گفته: دولت ترامپ باید در مورد تداوم صادرات نفت خام ایران تصمیم بگیرد، تصمیمی که برای استراتژی واشنگتن در مورد ایران و بازار نفت با پیامدهای عظیمی همراه خواهد بود.
در تصویری بزرگتر، ایالات متحده آمریکا از زمان خروج از توافق هسته‌ای در ماه مه(اردیبهشت) پارسال، به‌طور پیوسته فشارهای اقتصادی و سیاسی علیه ایران را افزایش داده است. مولفه اصلی استراتژی «فشار حداکثری» دولت ترامپ کاهش صادرات نفت ایران است که حدود یک سوم درآمد این کشور را تامین می‌کند.
تحریم های ایالات متحده آمریکا نیازمند این است که تمامی خریداران نفتی ایران، خریدهای نفتی خود را هر شش ماه «به طور قابل توجهی» کاهش دهند تا به یک هدف مشخص که همان به صفر رساندن صادرات نفت ایران است دست یابند. اما در نوامبرگذشته، دولت ایالات متحده آمریکا در قالب صدور معافیت هایی به هشت کشور چین، هند، ترکیه، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، یونان و ایتالیا اجازه داد تا به واردات نفت خام از ایران ادامه دهند. قبل از خروج آمریکا از توافق هسته ای، ایران حدود 3/2 میلیون بشکه نفت خام هر روز صادر می کرد ولی در سال 2019 صادرات نفت خام ایران به حدود 1.3 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است.
آمریکا نمی‌تواند همه را متقاعد کند
ایالات متحده آمریکا قادر نخواهد بود تا تمامی واردکنندگان نفتی را به توقف خرید نفت از ایران متقاعد کند. چین و هند بزرگترین خریداران نفتی، دارای روابط استراتژیکی با ایران هستند و به منابع انرژی این کشور وابسته اند. بنابراین آمریکا غیرممکن است که پالایشگاه های نفت چین و هند را به تحمیل تحریم ها تهدید کند.
کاهش بشکه های نفت خام ایران منجر به افزایش قابل توجه قیمت‌های جهانی نفت می شود. در حالی که قیمت نفت در بازار جهانی به دلیل تحریم های آمریکا علیه ونزوئلا، نگرانی ها در مورد تولیدات نفت لیبی و الجزایر و تصمیم عربستان سعودی برای کاهش تولید، افزایش یافته است. علاوه بر این پرزیدنت ترامپ نسبت به پیامدهای سیاسی قیمت بالای نفت با حساسیت همراه بوده است (همانطور که در توئیت های وی نمایان است).
کمپین «حداکثرسازی فشار» علیه ایران با آنچه دولت ترامپ خواهانش است از ضعف های گسترده ای برخوردار است. تیم ترامپ در قیاس با ایران دارای اولویت‌های بالاتری مانند دستیابی به توافق تجاری با چین، تقویت روابط با هند و مدیریت قیمت بنزین در داخل آمریکا است.
سایر اخبار این روزنامه
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای : توطئه آمریکا در قضیه نفت بی‌پاسخ نخواهد ماند
تلاش دولت و مجلس برای تعیین تکلیف تابعیت فرزندانی که پدر غیر ایرانی دارند باورهویت مادری
وزیر ارتباطات، دستورالعملی رابه اپراتورهای تلفن همراه ابلاغ کرد که می‌تواند صداوسیما را دچار بحران مالی شدید کند
۳۷ نفر با اتهامات تروریسم و شرکت در اعتراضات علیه حکومت عربستان، گردن زده شدند اره ۲ سر یکی از اعدامی‌ها به نمایش گذاشته شده و بدنش به صلیب کشیده شد
واکنش مقام‌های ایران و ایالات‌متحده بر سر به صفر رساندن فروش طلای سیاه ایران وارد فاز پیچیده‌تری شد؛
روایت رئیس کل بانک مرکزی از کنترل افزایش نرخ ارز در شرایطی که شایعه چوب لای چرخ اقتصاد می‌‌گذارد
ولی الله شجاع پوریان اتحاد و تدبیر، کلید گذر از روزهای سخت
چند جانبه‌گرایی امریکایی و منافع ملی ایران
استفاده از مزیت نسبی و ایجاد مزیت رقابتی؛ راه رونق تولید در کشور
