روزنامه همدلی
1398/02/02
آسیبشناسی «همدلی » از لاینحل ماندن یک بحران اقتصادی که رکود تولید را تمدید کرده است
آوار مطالبات بر سر نظام بانکی108 نفر از بدهکاران بانکی، رقمی در حدود 110 هزار میلیارد تومان به شبکه بانکی بدهکار هستند
همدلی| گروه اقتصادی: «رکود تولید» و «معوقات بانکی» دو آفتی که سالها به جان اقتصاد ایران افتاده است. آفتی که منشاء آن از عملکرد ناقص بانکها در ارائه خدمات به تولیدکنندگان آغاز شد. حالا، دولت و مجلس در حالی با ارائه راهکارهایی از جمله هدایت نقدینگی به سوی تولید، برای خروج از رکود تلاش میکنند که بحران نظام بانکی همچنان به قوت خود باقی مانده و در حال پیشروی است.
آنطور که دیروز محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده است اصلاحیه قانون بانک مرکزی به صحن علنی مجلس رسیده است و اصلاحیه قانون بانکداری نیز طی دو هفته آینده به صحن علنی می رسد. قرار است نمایندگان مردم در خانه ملت در خصوص پیشبرد رویکرد سپردهها به سوی مولدهای اقتصادی، تفکیک سپردههای بانکی، تغییر جدی در نحوه محاسبه جریمه تاخیر پرداخت تعهدات فعالان اقتصادی به بانکها، ایجاد ساختار نظارتی در بانک مرکزی و تغییر در ساختار بانک مرکزی، عملکرد این بانک را زیر ذره بین قرار دهند.
اگرچه این موارد یاد شده میتواند به عملکرد بهتر و بدون نقص بانک مرکزی منجر شود اما به اعتقاد، آگاهان اقتصادی در حال حاضر مهمترین بحران نظام بانکی مطالبات معوقی است که حالا به رقمی در حدود 200 هزار میلیارد تومان رسیده است.در حال حاضر وضعیت معوقات بانکی در ایران 4 درصد با استاندارد جهانی فاصله دارد. این مطالبات هم از سوی دولت است هم مردم؛ همچنین که گفته میشود 108 نفر از بدهکاران بانکی، رقمی در حدود 110 هزار میلیارد تومان به شبکه بانکی بدهکار هستند. این اتفاق که روند آن از دولتهای نهم و دهم آغاز شد، تا به امروز موجب فلج شدن سیستم بانکی در کشور شده است. اگر چه بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که در دولتهای یازدهم و دوازدهم نیز چارهای برای این معضل اندیشیده نشد. پیش از این محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده بود که دولت احمدینژاد رقمی در حدود 5 هزار میلیارد تومان به بانکها بدهکار بوده است. در دولتهای یازدهم و دوازدهم نیز بدهی دولت به بانکها رقمی در حدود 237 هزار میلیارد تومان، برآورد شده است و به نظر میرسد این ماجرا ادامه دارد...
بانکتوان وامدهی ندارند
گزارشهای میدانی نشان میدهد بانکها به اندازهای بیپول شدهاند که توان پرداخت جزئیترین وامها را به مشتریان ندارند، چه رسد به آنکه بتوانند گره از کار تولید باز کنند. اگرچه ناتوانی بانکها در پرداخت وامهای کوچک از سوی مدیران بانک مرکزی تکذیب میشود اما گزارشهای میدانی واقعیت دیگری را بازگو میکند. یک کارمند بانکی در این باره به «همدلی»، میگوید: «دولت به خوبی میداند که پولی در بساط بانکها نیست اما هرسال تکلیفهای سنگینی را از جمله پرداخت وام های مسکن و ازدواج بر دوش بانکها میگذارد که قادر به انجام آن نیستیم.» این دستاندر بانکی همچنین با صراحت اعلام میکند:« از هر 20 زوج که برای دریافت وام ازدواج مراجعه میکنند تنها یک نفر آنهم با شراطی بسیار دشوار موفق به دریافت میشوند. » کارمند دیگری در این باره به «همدلی» اینطور توضیح میدهد: « بانکها تمام امیدشان به سپردههای مردم است، به غیر از آن پشتوانه دیگری ندارند.»
درآمدهای سرشار نفتی، رشد منفی اقتصاد
حالا بحران نظام بانکی به جایی رسیده است که از نگاه ناظران اقتصادی، امیدی برای رونق تولید هم نیست. ماجرای به سالهای نه چندان دور بر میگردد؛ زمانی که محمود احمدینژاد ریاست دولت نهم را به دست گرفت. به گواه بسیاری از آگاهان اقتصادی، درآمدهای نفتی دردوران احمدی نژاد تاریخیترین درآمد نفتی طی ادوار گذشتهاش بوده است اما دو سال پیاپی، رشد منفی اقتصاد را تجربه کرد.
هر چند بررسیها نشان میدهد میزان تولید و صادرات نفت در دولت احمدی نژاد روندی کاهشی داشت اما به دلیل قیمت های بالای جهانی، دلارهای نفتی سرازیر ایران شدند. درآمد نفتی دولت نهم، بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی 618 میلیارد دلار برآورد شده است. از سوی دیگر دولت نهم در اولین سال فعالیت 48.8 میلیارد دلار درآمد از محل فروش نفت داشت اما سالیانی نیز درامد 80 تا 118 میلیارد دلاری را در کارنامه خود ثبت کرد تا از این منظر غیر قابل رقابت با دولت های قبل و پس از خود باشد. نکته قابل تامل اینکه با وجود درآمدهای سرشار نفتی در دولتهای نهم و دهم، اقتصاد ایران دو سال پیاپی، رشد منفی را تجربه کرد. درست در همین زمان صدای پای رکود در بخش صنعت ایران شنیده شد و هنوز هم این بحران گریبانگیر تولید در کشور است.
آنطور که تحلیلگران اقتصادی میگویند رئیس دولتهای نهم و دهم با تکیه بر درآمدهای سرشار نفتی، بذل و بخششهایی را به نام تولید اما به کام دلالان انجام داد. در آن زمان رقمی در حدود 32 هزار میلیارد تومان، در قالب وامهای خود اشتغالی در قالب ارائه تسهیلات به طرحهای زودبازده اقتصادی، وام پرداخت شد که در بررسیها کاشف به عمل آمد که با انحراف 65 درصدی همراه بوده است؛ نتیجه این انحراف تعطیلی 60 در از کارخانهها بود که همچنین به تعدیل گستره نیروی کار انجامید.
حرف آخر...
از دهه 80، بانکها هر اقدامی انجام دادند به جز آنکه در خدمت مردم و تولید باشند. بنگاهداری بانکها، بخصوص در حوزه مستغلات آفتی بود که هم بانکها را زمین گیر کرد و از سوی دیگر چوب لای چرخ اقتصاد کشور گذاشت. این روند در حالی همچنان ادامه دارد که به نظر میرسد سرمایهگذاران خانگی بیش از هر زمان دیگری اعتماد خود را به سیستم بانکی از دست داده و به سوی موسسات مالی و اعتباری و نیز بازارهای واسطه گری هجوم آوردهاند. در این شرایط به نظر میرسد تحقق شعار حمایت از تولید جز با ایجاد اصلاحات ساختاری در اقتصاد و نیز نظام بانکی کشور، ممکن نباشد.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
آسیبشناسی «همدلی » از لاینحل ماندن یک بحران اقتصادی که رکود تولید را تمدید کرده است
«همدلی» از مصرف خودسرانه دارو در کشور گزارش میدهد دارو بیشتر از نسخه
گفتوگوی اختصاصی «همدلی» با «سید امیرخرم» کنشگر سیاسی و عضو ارشد سابق نهضت آزادی ایران پیرامون موضوعات سیاسی و تحلیلی کلی از شرایط فعلی کشور؛
پنج برداشت از نسخه منتشر شده گزارش رابرت مالر پیشنهاد استیضاح
نقدی بر انتخاب اعضای هیات ویژه گزارش ملی سیلاب
حملات تروریستی همزمان در روز عید پاک در چند نقطه از سریلانکا، چند کلیسا و هتل را به خاک و خون کشید
نخست وزیر پاکستان به زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) رفت
بازدید رئیس شورای شهر تهران از مناطق سیلزده خوزستان
با حکم فرمانده معظم کل قوا؛ سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی به فرماندهی کل سپاه منصوب شد
با حکم فرمانده معظم کل قوا؛ سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی به فرماندهی کل سپاه منصوب شد
گفتوگوی «همدلی» با احمدرضا احمدی در سالمرگ شاعر و نقاش بزرگ ایرانزمین؛ «مینای مهتاب» گویاترین زبان «هشت کتاب» سهراب است