روزنامه مردم سالاری
1398/02/02
منافع مشترک؛ زمینه همکاریهای تهران و اسلامآباد
نخست وزیر پاکستان ، عصر روز جمعه در راس یک هیات سیاسی-اقتصادی برای انجام سفری دو روزه به ایران ، شهر «کویته» را به مقصد «مشهد» ترک کرد. جمهوری اسلامی ایران و پاکستان سالها روابطی را پیش برده اند که به واسطه ضرورتهای انکارناپذیرِ همجواری و طیف گسترده منافع و تهدیدات مشترک، از تلاشهای دشمنان همکاری و دوستی تهران و اسلام آباد در امان مانده است.نکته جالب توجه این است که وی پیش از سفر با شیعیان هزاره قربانی حملات تروریستی اخیر دیدار داشت.به گزارش ایرنا، «عمران خان» همراه با هیات بلند پایه متشکل از چند تن از وزرا، مشاوران و مسئولان تجاری و بازرگانان فرودگاه بین المللی شهر کویته مرکز ایالت بلوچستان پاکستان را ترک کرد.
قائم مقام وزارت امور خارجه، وزیر امور هماهنگیهای ایالتی، سید علی زیدی وزیر کشتیرانی، شیرین مزاری وزیر امور حقوق بشر، سید ذوالفقار عباس بخاری مشاور امور پاکستانیهای خارج از کشور، عبدالرزاق داود مشاور امور بازرگانی و سرمایه گذاری عمران خان ار همراهی میکنند.
عمران خان و هیات همراه قرار است در شهر مشهد به زیارت بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا علیه السلام مشرف شوند.
طبق برنامه اعلام شده توسط اسلام آباد، نخست وزیر پاکستان شامگاه یکشنبه از مشهد عازم تهران میشود. عمران خان روز دوشنبه دیدارهای رسمی خود را با مقامهای عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران انجام میدهد.
«عمران خان» در نخستین روز از دومین ماه بهاری سفر خود به ایران را آغاز میکند تا شاید با نخستین سفر خود به تهران در جایگاه نخست وزیری، روابط کشورش با جمهوری اسلامی ایران را با رونقی تازه همراه سازد.
نخست وزیر پاکستان در صدر یک هیات عالیرتبه سیاسی و اقتصادی در ابتدا راهی مشهد میشود تا پس از زیارت بارگاه امام هشتم، روز دوشنبه دوم فروردین در پایتخت به دیدار و گفت و گو با مسوولان ارشد کشورمان بنشیند.
زمان حساس سفر
نخستین سفر عمران خان در مقام نخست وزیری به همسایه غربی از دید بسیاری از تحلیلگران به خاطر موقعیت زمانی و شرایط سیاسی خاص حاکم بر منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است.
پاکستان در شرایط کنونی دوران پرتنشی را با همسایه بزرگ خود در شبه قاره سپری میکند. نقطه اوج این تنشها نبرد هوایی دو کشور بود که به سرنگونی هواپیمای هندی در هشتم اسفندماه منجر شد و نشان داد هند و پاکستان همچنان در مناطق مورد اختلاف در کشمیر با آتشفشانی از تعارضات مواجهند. در گیر و دار این تنش بود که جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد از در میانجی گری و حل و فصل اختلافات دو طرف وارد شود.
سفر بالاترین مقام اجرایی پاکستان به کشورمان همچنین در شرایطی صورت میگیرد که دامنه و حوزه تحریمهای آمریکایی علیه جمهوری اسلامی ایران رو به گسترش است و تقویت ارتباط سیاسی و اقتصادی میان تهران و اسلام آباد برای دو طرف اهمیتی راهبردی دارد.
از سوی دیگر، گسترش فعالیت گروهکهای تروریستی مورد حمایت برخی کشورهای عربی در خاک پاکستان علیه ایران، ضرورت تقویت همکاریهای امنیتی و اطلاعاتی میان تهران- اسلام آباد را برجسته کرده است.
اهمیت این مساله زمانی بیشتر به چشم میآید که در آستانه سفر نخست وزیر پاکستان عملیات تروریستی در مرز مشترک دو کشور به وقوع میپیوندد؛ رخدادی که با محکومیت شدید دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی همراه شد و نشان داد روابط دوستانه تهران- اسلامآباد، دشمنیهای جدی و آشتی ناپذیر را برمیانگیزد.
در همین رابطه، وزیر امور خارجه پاکستان در آستانه سفر رسمی نخست وزیر این کشور به جمهوری اسلامی ایران، از تهیه و تدوین «راهکار شش گانه» دولت اسلام آباد برای تقویت بیش از پیش امنیت مرزهای مشترک پاکستان با ایران خبر داد.
«شاه محمود قریشی» تاکید کرد : «پاکستان هرگز در هیچ زمان نسبت به اهمیت روابط خود با ایران غافل نخواهد شد.»
سفری که انتظار میرفت زودتر انجام شود
حدود هشت ماه از دستیابی عمران خان به بالاترین منصب دستگاه اجرایی پاکستان گذشت تا نخست وزیر تازه نفس، به عنوان دهمین مقصد سفر خارجی خود، مهمان همسایه غربی شود.
عمران خان که اندک زمانی پس از ادای سوگند و به دست گرفتن سکان اداره کشورش به ریاض سفر کرد و ماهها بعد خود میزبان ولیعهد سعودی شد، این بار به دعوت «حسن روحانی» رییس جمهوری کشورمان و بر اساس ضرورتهای منطقه و منافع مشترک راهی تهران شده تا در مورد مسایل مهم فی مابین با وارد گفت و گو شود.
در شرایطی که از دید بسیاری از ناظران، عربستان با تکیه بر مشکلات اقتصادی پاکستان به عنوان نقطه ضعف اسلام آباد، به دنبال جذب هر چه بیشتر دولت عمران خان و تضعیف موقعیت سیاسی و دیپلماتیک ایران در منطقه است، سفر مقام پاکستانی در راس هیاتی اقتصادی و سیاسی میتواند حامل پیام و معنای مهمی برای مقامهای ریاض باشد و استقلال عمل پاکستانیها را به تصویر بکشد.
وجود مرزهای طولانی، مسایل امنیتی مشترک، وجود اشتراکات فراوان تاریخی، فرهنگی و دینی میان دو طرف، منافع اقتصادی متقابل و ... سالهای طولانی است که ایران و پاکستان را به عنوان دو همسایه پیگیرِ حسن همجواری در کنار یکدیگر نگه داشته است.
عضویت فعال ایران و پاکستان در مجامع بین المللی چون سازمان همکاریهای اسلامی، سازمان اکو، گروه دی 8، جنبش عدم تعهد و ... در کنار همکاری آنها در حوزههای مختلف، از منافع و گرایشهای مشترک میان دو کشور نشان دارد؛ گرایشهایی که از این پس هم میتواند مبنایی برای تعمیق هر چه گسترده تر مناسبات قرار گیرد.
تجربیات تاریخی نشان داده ایران و پاکستان برای افزایش قدرت و رفاه مردم خود ناگزیر از توسعه همه جانبه روابط هستند و این مساله زمینه همکاری بلند مدت و گسترده میان تهران- اسلام آباد را فراهم میکند.
بر اساس توافق دو طرف در بیستمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و پاکستان در سال 1396، حجم روابط تجاری ایران و پاکستان، تا ظرفیت پنج میلیارد دلار قابل گسترش است و تحقق این هدف تنها در سایه اهتمام تهران و اسلام آباد شدنی است.
برقراری ارتباطات بانکی و نهایی شدن موافقتنامه تجارت آزاد از ملزومات اصلی دستیابی به هدف پنج میلیارد دلاری است.
از سوی دیگر الزامات مبارزه با تهدیدات مشترک چون فعالیت گروهکهای تروریستی، افراطی گری، قاچاق مواد مخدر و مهاجرت غیر قانونی و ... همکاریهای گسترده امنیتی و اطلاعاتی میان نهادهای انتظامی و امنیتی میان دو طرف را گریزناپذیر کرده است.
رویکرد سازنده و متقابل
تهران و اسلام آباد
آنچه مسلم است اینکه اراده سیاسی مستحکم و سازنده ای میان مقامات عالی رتبه تهران و اسلام آباد برای گسترش و تعمیق همکاریها به وجود آمده است. جمهوری اسلامی ایران که همواره حسن همجواری و تعامل سازنده با همه همسایگانش را جزو اصول سیاست خارجی خود قرار داده، با توجه به منافع متقابل سیاسی، امنیتی و اقتصادی، از گسترش روابط با پاکستان استقبال میکند.
از سوی دیگر، دولت پاکستان هم نسبت به تعمیق مناسبات با تهران رویکرد مثبتی دارد تا جایی که بسیاری از تحلیلگران پس از پیروزی حزب «تحریک انصاف» در انتخابات پارلمانی 2018 و به واسطه موضع گیریهای عمران خان، گرایشی جدی از سوی پاکستان به سمت جمهوری اسلامی ایران را پیش بینی میکردند.
با این حال چالشهای اقتصادی پاکستان، تنگناهای تحریمی پیش روی ایران و ریخت و پاشهای مقامهای سعودی و وعدههای نجومی آنان، معادلات منطقه را از خود متاثر کرده است.
هرچند وعده سعودیها برای سرمایه گذاری و کمکهای مختلف به پاکستان مناسبات میان اسلام آباد و ریاض را سودمند ترسیم میکند، ولی همپیوندیهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی ایران و پاکستان، ریسمان ارتباط میان تهران- اسلام آباد را در طول سالیان مستحکم نگه داشته است.
سفر عمران خان به کشورمان، از دید بسیاری از تحلیلگران در چارچوب تلاش پاکستان برای برقراری توازن میان تهران و ریاض در ارتباط با اسلام آباد تفسیر میشود.
از دید تحلیلگران سفرهای پرشمار عمران خان به کشورهای منطقه در هشت ماه گذشته هم ناشی از تلاش وی برای جلب کمکهای مالی برای غلبه بر وضعیت بحرانی ذخایر ارزی پاکستان و قابل درک است.
با این حال آنچه مشخص است اینکه تنها گزینه پیش روی دو کشور برای غلیه بر مشکلات مشترک همراهی و همگامی برای دستیابی به منافع مشترک است که شمار و گستره این منافع نیز انکارناپذیر و غیرقابل چشم پوشی است.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
فاجعهای مخربتر از سیل
هزینه زندگی؛ 51 درصد گرانتر از سال قبل
خبر
ترامپ چه تصمیمی در مورد تحریمهای نفتی ایران خواهد گرفت؟
چانهزنی وسیع بغداد برای میانجیگری
منافع مشترک؛ زمینه همکاریهای تهران و اسلامآباد
سردار حسین سلامی فرمانده کل سپاه شد
شورای شهر و شهرداری ری باید مستقل شوند
اثاثیه از بین رفته مردم، با حضور فعال بخش تولید باید تامین شود
انفجار و کشتار در عید پاک سریلانکا
هزینه زندگی 51 درصد گرانتر از سال قبل