لزوم گذر پاکستان از «وعده» به «عمل»

عمران خان نخست وزیر پاکستان پس از هشت ماه از شروع کارش روز گذشته به ایران آمد و در قدم اول به مشهد مقدس رفت تا به قول پاکستانی ها سفرش را پربرکت سازد، اما چه انتظاراتی  می توان  از سفر  عمران خان داشت؟ شاید مهم ترین موضوع، مقابله با تروریسم باشد، انتظار طبیعی که تهران از اسلام آباد دارد چیز کم اهمیتی نیست و پاکستان باید علاوه بر حرف های خوبی که زده، اقدامات عملی در این حوزه را نیز شروع کند و هرچند شاه محمود قریشی وزیرخارجه پاکستان به تازگی به مواردی همچون تاسیس مقر جدید فرماندهی نیروهای ارتش در ایالت بلوچستان؛ تشکیل یگان جدید وظیفه اصلی آن ها حفاظت از مناطق مرزی با ایران است؛ تشکیل مرکز مشترک مرزی با هدف مبارزه با تروریست ها؛ گشت مشترک مرزبانان دو کشور با استفاده از بالگرد و اجرای طرح حصارکشی مرزهای پاکستان به طول تقریبا 950 کیلومتر برای مقابله با تروریسم اشاره کرده اما این سیاست ها و برنامه ها زمانی قابل توجه خواهند بود که پس از سال ها وعده و وعید طرف پاکستانی، اجرایی هم بشوند.موضوع مهم دیگر برای ایران، همکاری های حداکثری اقتصادی با همسایگان است که در این میان بازار 200 میلیون نفری پاکستان با قرابت های فرهنگی و تاریخی فراوان، ظرفیت‌های بسیاری برای ایران خواهد داشت به ویژه این که بدانیم امروز میزان مبادلات تجاری تنها به یک و نیم میلیارد دلار می رسد و هدف گذاری 5 میلیارد دلاری نیز اگرچه عدد بالایی با توجه به همه ظرفیت های موجود نیست اما می تواند برای دوران گذار مناسب باشد. فعال کردن بازارچه های مرزی و تحرک بیشتر به محور چابهار-گواتر که در سفر فروردین 96 روحانی به پاکستان نیز مطرح شد از دیگر گزینه های مناسب برای افزایش این ظرفیت به شمار می رود. همچنین پیگیری طرح بر زمین مانده خط لوله گاز(خط لوله صلح)که می تواند نقش مهمی در ایجاد ثبات و امنیت در منطقه بازی کند از دیگر مسائل مورد علاقه ایران است که با توجه به مشکلات ایجاد شده در ساخت خط لوله ترکمنستان به پاکستان، می تواند رغبت اسلام آباد را برانگیزد. علاوه بر این ها ایران به شدت علاقه‌مند به موضوعاتی است که به نوعی بتوانند راهی برای شکست تحریم های آمریکایی باز کنند و بر این اساس توافق احتمالی بر سر استفاده از روپیه و ریال از یک سو و طراحی یک سیستم تبادل مالی همچون اینستکس اروپایی ها، شاید بتواند در این حوزه برای ما موثر باشد.تاریخ گواهی می دهد که ایران و پاکستان از ده ها سال قبل تاکنون دوستان خوبی برای هم بوده اند اما در این میان همواره قدرت های ثالث به ویژه آمریکاو عربستان با منافع نامشروع در ارتقای روابط و استفاده از همه ظرفیت ها کارشکنی کرده اند. همین مانع تراشی ها از سویی افزایش روابط اقتصادی ایران و پاکستان را معطل ساخته و از سوی دیگر حمایت های دولت های منطقه ای رقیب ایران از گروه های تروریستی در مرز دو کشور، موضوع مبارزه با تروریسم را پیچیده و پرهزینه کرده است. رهبران پاکستان اگرچه تاکنون در مقابل این فشارها و دخالت ها مقاومت کرده و سعی در حفظ روابط حسنه تهران- اسلام آباد داشته اند اما برای افزایش سطح این روابط نیاز است تا پاکستان سیاست مستقل تری بر مبنای منافع بلندمدت خود اتخاذ کند. سفر عمران خان به ایران با هیئتی عالی رتبه شامل چندین وزیر و هیئت تجاری می تواند نوید بخش این رویکرد مفید باشد و فضایی جدید را در روابط تهران و اسلام آباد بگشاید، روابطی که به گفته روزنامه "پاکستان" با دشمن مهمی به نام آمریکا روبه روست و همکاری دو کشور در حوزه های مختلف و متنوع می تواند نقشه چنین دشمنانی را به نفع دو ملت مسلمان و بزرگ منطقه نقش بر آب کند.