روزنامه ایران
1398/01/31
پرواز طُرقه در شهرخاموش
ندا سیجانی
خبرنگار
خبر اجرای کنسرت «شهرخاموش» کیهان کلهر در تهران به اسفند ماه 97 برمی‌گردد و اعلام برگزاری این برنامه بسرعت در رسانه‌ها و فضاهای مجازی مخابره شد. استقبال مخاطبان آنچنان گسترده بود که تمامی بلیت‌های کنسرت در مدت زمان کوتاهی به فروش رسید، اما چشمان مشتاقان همچنان درانتظار تمدید روزهای دیگر بود تا آخرین روز فروردین، سی و یکم و اجرای هشت شب کنسرت ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۵، ۲۶، ۲۹ و ۳۱ فروردین ماه و امروز آخرین آرشه کمانچه در دنیای نیمه خاموش موسیقی شهرمان کشیده میشود.
صحبت از کیهان کلهراست، نام آشنای موسیقی ایران و جهان؛ آهنگساز و نوازنده برجسته و مطرح سازکمانچه؛ اگرچه صحبت از او در همین چند جمله خلاصه نمی‌شود و در مورد هنرموسیقایی استاد کیهان کلهر سطرها باید نوشت. بی‌تردید او زبان گفت‌و‌گوی فرهنگ و هنرسرزمینش، با دنیای موسیقی است و سال‌های بسیار در بیان این گفتمان تلاش کرده و حاصل آن درهمکاری با اردال ارزنجان از ترکیه، شجاعت حسین خان از هند، یویوما از چین، ژائو ژیپینگ، عالیم قاسمف از جمهوری آذربایجان، بروکلین رایدر از امریکا و... هویدا است و کیهان کلهر را به هنرمندی بین‌المللی تبدیل کرده اما وفادار به موسیقی اصیل وطنش. شناسنامه ملی او در کنار نام هنرمندان بزرگی چون محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، حسین علیزاده و علی‌اکبر مرادی ثبت شده است و نواهای ماندگاری چون «شب، سکوت، کویر»، «سفر به دیگر سو»، «زمستان است»، «بی‌تو بسر نمی‌شود»، «در آینه آسمان» و... یادگار آن دوران است. کیهان کلهر به پاس سال‌ها تلاش در زمینه موسیقی موفق به دریافت جوایز ارزنده‌ای بوده اما مهم این است که نام او چندین بار در جایزه گرمی مطرح شده است.
اما کنسرت «شهر خاموش»؛ این برنامه با اجرای چهار قطعه به نام‌های «شهر خاموش»، «طرقه»، «آتشگاه»و«محبوب من مرا از خود مرنجان» روی صحنه رفت و بخشی ازعواید فروش بلیت آن به سیل‌زدگان اهدا شد، همچنین قراراست در ماه‌های آینده در دیگر شهرهای ایران هم برگزار شود. در این پروژه علاوه بر حضور کیهان کلهر اعضای کوارتت مینیاتور متشکل از پدرام فریوسفی نوازنده ویولن، آتنا اشتیاقی نوازنده ویولنسل، نیلوفرمحبی نوازنده ویولن و میثم مروستی نوازنده ویولن و همچنین تونی اورواتر نوازنده هلندی کنترباس نیز حضور داشتند.
کم‌تر از چند ساعت مانده به اجرای این کنسرت، خیابان‌های منتهی به خیابان شهریار از ترافیک نیمه سنگینی خبر می‌دهد و محوطه تالار وحدت مملو از جمعیتی است که برای شنیدن نوای یار مشتاقانه به دور هم جمع شده‌اند. پنجمین شب از اجرای کنسرت «شهر خاموش» است اما همچنان صندلی‌های سالن تالار وحدت یک به یک پر شده است. در سکوتی مطلق و در سوسوی روشنایی نغمه‌های سه‌تار سروده میشود.کیهان کلهر این بار با سه تار هنر بداهه خود را به تماشا می‌گذارد. قطعه نخست«طُرقه» نام دارد. تنظیم این قطعه برای چهار سه‌تار و کوئینتت زهی است که پیش‌تر درآلبوم «شب، سکوت، کویر» منتشر شده است. چنانکه در افسانه‌های قدیمی خراسان آمده «طرقه» نام پرنده کوچکی است که قصد پرواز و رسیدن به خورشید را داشت و برای این کار باید هزار نام خدا را از بر می‌کرد تا از سوختن در گرمای خورشید در امان باشد بنابراین تمام نام‌ها را از بر کرد و هر بار که پر می‌زد منقار به ذکر خداوند می‌گشود، ولی در نزدیکی خورشید نام هزارم خدا را فراموش کرد و سوخت. کیهان کلهر چه زیبا و زیرکارانه به تصویر می‌کشد پرواز پرنده در شهری خاموش...
«شهرخاموش» اثری بی‌کلام از کیهان کلهر و بروکلین رایدر به سبک‌های موسیقی کلاسیک و خاورمیانه است که سال 87 (سپتامبر2008) ازسوی انتشارات موسیقی ورلد ویلج میوزیک در سطح بین‌المللی و انتشارات آوای خورشید در ایران منتشر شده و در جدول بهترین آلبوم‌های کلاسیک متقاطع بیلبورد به جایگاه هجدهم دست یافت و به‌عنوان بهترین آلبوم بی‌کلام سال ۲۰۰۸ میلادی معرفی شد. جرقه شکل‌گیری این آلبوم به گفته کیهان کلهر به سفارش دانشگاه هاروارد برای ترکیب کوارتت زهی و بررسی شکل‌بندی و اجرای آن بود که نهایتاً منجر به خلق قطعه «شهر خاموش» شد و بارها در شهرهای اروپا و امریکا مثل لندن، نیویورک، ویرجینیا، شیکاگو و مینیاپولیس به اجرا درآمده است.
نوبت به اجرای قطعه «آتشگاه» می‌رسد ازساخته‌های کالین جیکوبسن نوازنده ویولن امریکایی و آهنگساز گروه جاده ابریشم و کلهر در این پروژه با او همکاری دارد. این قطعه برای کمانچه و کوئینتت زهی ساخته شده و کیهان کلهر با کمانچه نوازی‌اش رنگ و بوی فرهنگ و هنر ایرانی را به دنیا معرفی می‌کند. به گفته کلهر خلق این اثر حاصل سفر این آهنگساز به شهر اصفهان است. کلهر پیش از اجرای هر قطعه به توضیحاتی در مورد آثار اجرایی می‌پردازد. این آهنگساز می‌گوید: «جیکوبسن چهارده سال پیش به همراه دو موزیسین دیگر به ایران سفرکردند و در این سفر بیست روز تحقیقاتی در خصوص موسیقی ایرانی داشتند و بعد آن به اصفهان می‌روند و جدا از زیبایی‌های این شهر مجذوب یک آتشگاه می‌شوند که قدمت آن به دوره ساسانی برمی‌گردد. طبیعتاً حضور در کشوری با یک بنای 2500 ساله شما را بسیار تحت تأثیر قرار می‌دهد.» قطعه سوم «محبوب من مرا از خود مرنجان» نام دارد و به گفته کیهان کلهر در مدت زمانی که کالین جیکوبسن در ایران بود با تأثیراتی که از محیط گرفت با شعر نظامی و داستان لیلی و مجنون آشنا شد و ترجمه انگلیسی آن را پیدا کرد و بر اساس یک مصرع از اشعار نظامی از منظومه «لیلی و مجنون» این قطعه را ساخت. البته نتوانستم معادل فارسی آن را در اشعار نظامی پیدا کنم. و اجرای آخرین قطعه، «شهر خاموش»؛ کیهان کلهر این اثر را به یاد قربانیان شهر حلبچه که مورد حمله شیمیایی رژیم وقت عراق قرار گرفته بودند ساخته است. کلهر در مستندی به نام موسیقی «غریبه‌ها»اعلام می‌کند که هنگام جنگ تحمیلی ایران و عراق، موشکی به خانه‌شان برخورد کرده و سپس برادر و کل خانواده‌اش را از دست می‌دهد. او پیش از اجرای این قطعه می‌گوید: «تحت تأثیر اخبار و عکس‌های آن دوره بر خود دیدم که باید کاری انجام بدهم و حاصل آن قطعه «شهر خاموش» بود. همان‌طور که می‌دانید امسال نوروز خوبی نداشتیم و بلایای طبیعی که با بی‌مبالاتی‌ها تشدید شد. اجرای این قطعه مرا یاد حلبچه می‌اندازد اما برای شرایط امروز مملکت ما هم کاربرد دارد، ما باید به طبیعت احترام بگذاریم چرا که خودخواهی باعث تشدید چنین اتفاقاتی میشود. من این اثر را به یاد هموطنانم که در سیل اخیر متضرر شدند و در مضیقه هستند اجرا می‌کنم.
نیـم نـگاه
چهره ها
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
خجسته میلاد یگانه منجی عالم بشریت مهدی موعود(عج) مبارک باد
اعلام حالت فوق‌العاده در 3 شهر خوزستان
چه کسانی مخالف تشکیل وزارت بازرگانی هستند؟
شناسایی۲۹۰ جاسوس «سیا» در کشورهای مختلف
پرواز طُرقه در شهرخاموش
عمران خان فردا در ایران
آغاز طوفانی جشنواره بین الملل فجر
نیروهای مسلح در برابر مردم منطقه نیستند
سونامی فارغ التحصیلان بیکار فوق لیسانس و دکتری
آبی که بر باد رفت
از ماشین‌آلات عراقی برای مقابله با سیل استفاده کردیم
ماجرای سیل، عبرت‌ها و پیامدها
اولین محموله کمک‌های یونیسف وارد ایران شد
افکار دیپلماسی شی جین پینگ و روابط دوستانه چین و ایران
ایجاد ساز و کار «اینستکس» بین تهران و آنکارا
اقدام ضد ایرانی امریکا ارتباطی با «اف‌ای‌تی‌اف» ندارد
