تصمیمات جدید در مورد بنزین؟

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: سال گذشته بود که پس از پایان بررسی بودجه در کمیسیون‌های مجلس خبر عدم افزایش قیمت بنزین در سال بعد منتشر شد و خیلی‌ها را خوشحال کرد.
در آن زمان ارزیابی کارشناسان و نمایندگان مجلس این بود که با توجه به فشار اقتصادی در سال ۹۸ و افزایش میزان گرانی‌ها، قیمت سوخت تغییری پیدا نکند که دولت هم با این موضوع کنار آمد.
اما با این حال سال گذشته اتفاقاتی افتاد که نشان می‌داد دولت بی میل به بازی با متغیر قیمت بنزین نیست. یکی از این موارد آماده سازی زیرساختی جایگاه‌ها برای اجرای سریع برنامه سهمیه بندی بنزین بود.
طبق این اصل بنا بود کسانی که اضافه بر سهمیه خود مصرف می‌کنند بنزین را به قیمت گران‌تری خریداری کنند.


با این وجود اتفاق خاصی رخ نداد. تصور دولت این بود که اگر سرانه مصرف در تابستان زیاد شود، آن گاه می‌توان نسبت به سهمیه‌بندی و افزایش قیمت سوخت اقدام کرد.
در واقع اقدام دولت برای عدم افزایش قیمت حامل‌های انرژی به خاطر نگرانی از افزایش لجام‌گسیخته تورم بود آنگونه که نوبخت اعلام کرده بود در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ اصلاح قیمت حامل‌های انرژی منتفی شده بود با این حال در شرایط فعلی اتخاذ تصمیمات جدیدتر دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.

>وقتی هزینه دولت ناگهان بالا رفت
صادق ملک احمدی کارشناس انرژی در خصوص علت بی میلی دولت به گران کردن حامل‌های انرژی در سال قبل به خبرنگار آفتاب یزد گفت: بخشی از این دلایل معطوف به چشم‌انداز امیدوار کننده‌ای بود که در موضوع خودکفایی بنزین از طریق پالایشگاه ستاره خلیج فارس وجود داشت؛ در واقع دولت قبلا برای واردات بنزین مجبور به هزینه کردن بود و قطعا اگر خودکفایی در تولید رخ نمی داد دولت حاضر به هزینه کردن از جیب خود و قبول فشار سنگین مالی برای بی انضباطی مصرف نبود.
وی تصریح کرد: آنگونه که اعلام شده خسارت ۴۵هزار میلیارد تومانی سیل در ابتدای سال ۹۸ در واقع به نرخ ارز نیمایی ۳ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار خسارت به اقتصاد کشور وارد کرده و با توجه به محدودیت منابع مالی ریالی و ارزی دولت بعید نیست که دولت برای جبران هزینه‌ها و کسب درآمد بیشتر، متممی به بودجه سال قبل اضافه کند تا با افزایش قیمت حامل‌های انرژی بخشی از این هزینه‌ها را جبران کند.

>گرانی سی ان جی استارت خورد
نخستین اقدام دولت برای تغییر قیمت انرژی، روز گذشته رقم خورد که بر اساس آن قیمت سی ان جی افزایش پیدا کرد.
طبق مصوبه هیئت وزیران، منابع حاصل از افزایش قیمت CNG، به عنوان منابع ملی شرکت ملی گاز ایران محسوب خواهد شد.
در حالی که هیئت وزیران در جلسه دوازدهم اسفندماه ۹۷ افزایش قیمت CNG از ۴۱۴ تومان در مترمکعب به ۴۵۳.۲ تومان در مترمکعب را مصوب کرده بود و این مصوبه در تاریخ بیست‌وپنجم اسفندماه به وزارت نفت، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد و سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ شده بود، آیین‌نامه اجرایی آن تدوین و جهت اجرا در دستور کار قرار گرفت.
طبق مصوبه هیئت وزیران، منابع حاصل از این افزایش قیمت، به عنوان منابع مالی شرکت ملی گاز ایران محسوب شده و در راستای ساماندهی و تامین ایمنی تردد خودروهای دوگانه‌سوز، هوشمندسازی جایگاه‌های عرضه CNG و ایجاد بستر لازم جهت اتصال سامانه هوشمند جایگاه‌های سوخت به سامانه یکپارچه معاینه فنی ایران و سامانه اطلاعات خودروهای گازسوز هزینه خواهد شد.

>سناریوهایی که نقش بر آب می‌شود
از صبح روز چهارشنبه ( دیروز) زمزمه تغییرات در موضوع بنزین از سوی چند رسانه و با اظهار نظر چند نماینده مجلس آغاز شد.
با این حال عضو ناظر مجلس در شورای عالی انرژی گفت: مجلس تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین یا سهمیه بندی آن اتخاذ نکرده و مخالف افزایش قیمت است.
علی بختیار با اشاره به اخبار منتشر شده مبنی بر افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی آن ظرف چند ماه آینده بیان کرد: در سال گذشته چند سناریو از سوی مجلس در خصوص حامل‌های انرژی مطرح شد و در کمیسیون انرژی نیز مورد بررسی قرار گرفت. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز برای هر یک از این سناریوها که از سوی نمایندگان مطرح شد کار کارشناسی دقیقی انجام داد و مدل‌های اقتصادی مختلف آنها و تاثیر آنها بر تورم و شاخص‌های اقتصادی را برررسی کرد.
وی در ادامه اظهار کرد: اما به دلیل اینکه شرایط مردم مناسب نبود و افزایش نرخ ارز در سال ۹۷ باعث شد مردم در گذران زندگی خود با سختی مواجه شوند و از سوی دیگر مدل‌های اقتصادی نشان می‌داد که به ازای هر ۱۰ درصد افزایش قیمت بنزین،۴ درصد نرخ تورم افزایش پیدا می‌کند لذا مجلس و کمیسیون انرژی تصمیم گرفت در سال ۹۸ قیمت حامل‌ها انرژی و بنزین افزایش نیابد و با رویه قبل جلو برویم.
با این حال امینی مدیر پیشین سامانه هوشمند سوخت با اشاره به وضعیت اقتصادی مردم، اظهار کرد: شاید در شرایط فعلی تغییر نرخ بنزین فشار زیادی به مردم وارد کند اما دولت می‌تواند با توجه به مصرف بی‌رویه و تحریم‌ها، با ارائه متممی اجازه آن را از مجلس اخذ کند.

>چند مشکل فنی
در کنار همه اظهار نظرهای سیاسی و اقتصادی، چند موضوع فنی از سوی کارشناسان مطرح شده که می‌تواند باعث تامل دولت در بحث افزایش قیمت سوخت شود. ملک احمدی در این خصوص می‌گوید:‌ انتظار می‌رفت که سیلاب اخیر در ابتدای سال مانع از آن شود که مردم با سفرهای غیرضروری میزان زیادی از انرژی را مصرف کنند اما این اتفاق نیفتاد و مردم سفرهای نوروزی را کنار نگذاشتند.
وی افزود: معمولا در تابستان میزان مصرف مردم رکورد می‌زند و حتی از میزان تولید روزانه پالایشگاه ستاره خلیج فارس هم گاهی بالاتر می‌رود ؛ در نتیجه ممکن است دولت از تصمیم بودجه ای سال گذشته خود مبنی بر گران نکردن سوخت منصرف شود و برای این موضوع چاره ای پیدا کند.
به گفته این کارشناس انرژی، اگر تحریم‌ها در سال ۹۸ ابعاد نگران کننده تر پیدا کند ممکن است در روند تولید در پالایشگاه‌های داخلی هم خللی ایجاد شود و در نتیجه کمبود ایجاد شود در این صورت دولت مجبور است به سمت سیاست سهمیه بندی برود.

>تصمیم نهایی کجا اتخاذ می‌شود؟
با این حال به نظر می‌رسد تصمیماتی فراتر از مجلس و دولت در خصوص بنزین ممکن است اتخاذ شود. بر اساس شنیده‌ها، قرار است پرونده مختومه شده قیمت بنزین برای تصمیم‌گیری نهایی روی میز شورای هماهنگی سران قوا برود گرچه واعظی رئیس دفتر دولت می‌گوید این موضوع در شورای هماهنگی به نتیجه منجر نشده است.
کارشناسان معتقدند اگر قرار باشد دولت مجبور به واردات فرآورده‌های نفتی شود، اتخاذ تصمیمات جدید در خصوص بنزین دور از انتظار نخواهد بود.