سیاسیون برای اقتصاد نسخه بپیچند

 
 
همان‌طور که در پایین بودن نرخ بنزین تردیدی نیست اما در این مورد هم تردیدی نیست که درآمد مردم پایین است و تورم و کاهش ارزش پول ملی باعث شده مردم در وضعیت اقتصادی دشواری زندگی کنند. هرگونه تغییر نرخ بنزین در شرایط فعلی به شکل دونرخی یا افزایش قیمت، آثار و تبعاتی در معیشت مردم دارد و جهش دیگری در قیمت‌ها ایجاد می‌کند که کششی برای آن متصور نیست. تجربه ثابت کرده هرگونه تغییر در نرخ سوخت از جمله بنزین به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و تورم انجامیده است. درحالی که دیگر جایی برای افزایش قیمت و فشار بیش از این بر مردم وجود ندارد. اواخر سال گذشته بحث افزایش نرخ بنزین مطرح بود اما نمایندگان با توجه به همین مسائل تمایلی نسبت به تغییر در قیمت بنزین به شکل سهمیه‌بندی یا افزایش قیمت نداشتند. درمجموع بحث دونرخی کردن و سهمیه‌بندی هم قطعا تبعات و مشکلات خاص خود را به دنبال دارد. البته در اینکه باید در آینده اصلاح اقتصادی صورت بگیرد، تردیدی نیست اما اکنون زمان مناسبی برای اصلاح اقتصادی به شکلی که مطرح است، نیست. با توجه به اینکه شرایط اقتصادی بی‌ثباتی را طی می‌کنیم رفتن به سمت اصلاحات اقتصادی جوابگو نیست. وضعیت اقتصادی از شرایط سیاسی کشور و جامعه تاثیر می‌پذیرد و آنچه هست فعلا باید شرایط روانی جامعه حاکم بر اقتصاد که متاثر از شرایط سیاسی است، کنترل شود و هرگونه تغییر و تحولی در عرصه اقتصاد متاثر از شرایط روانی و شرایط سیاسی حاکم بر اقتصاد است. تصمیم‌گیران در شرایط کنونی باید توجه داشته باشند که متغیرهای اقتصادی ناشی از مسائل سیاسی و شرایط روانی حاکم است را به نوعی سروسامان دهند و اصلاح کنند. رفتن به سمت تغییرات دیگری که این روزها مطرح است از جمله بحث کم کردن چهار صفر از پول ملی و اصلاح نظام پولی در شرایط مناسبی صورت نمی‌گیرد. البته لازم است در آینده این اتفاق صورت بگیرد و به سمت تغییر و تحولاتی در این زمینه برویم. کاهش صفرهای پول ملی یک ضرورت است اما نه در شرایط کنونی. وقتی در کمتر از یک شبانه روز هزار تومان به نرخ دلار افزوده شده یا شاهد کاهش چند درصدی ارزش پول ملی در مدت یک هفته بودیم، نشان دهنده شرایطی است که نمی‌توانیم به سمت اصلاح پولی برویم یا به کم کردن تعداد صفرها فکر کنیم. کشورهایی که دست به این کار زدند، در ابتدا تورم را مهار و ثباتی در عرصه اقتصاد ایجاد کردند. کشور همسایه، ترکیه دست به این کار زد اما در ابتدا تورم را مهار کرد. ما هم باید ابتدا به سمت کاهش تورم، ثبات اقتصادی و تغییر و تحولات مناسبی در عرصه اقتصاد پیش رویم و بعد از آن اصلاح سیستم پولی را کلید بزنیم. به نظر می‌رسد اینگونه اقدامات در شرایط کنونی به التهاب اوضاع دامن می‌زند و آثار مناسبی نخواهد داشت. در شرایط فعلی وضعیتی حاکم است که با منطق اقتصادی قابل تحلیل نیست. این شرایطی نیست که برای اقتصاددانان قابل درک باشد و بتوانند نسخه‌ای برایش ارائه دهند. چون مسائل کاملا ناشی از مشکلات سیاسی و سیاست خارجی است. وضعیت کنونی را سیاسیون باید مدیریت کنند تا اینکه اقتصاددانان بخواهند برایش نسخه اقتصادی بپیچند.
* استاد دانشگاه