نسخه مصری عربستان برای سودان

گروه بین‌الملل - علی ودایع: تکرار داستان‌های بهارعربی در کشور فقیری همانند سودان اتفاق عجیبی نبود. مردم سودان از دیکتاتوتری «عمرالبشیر» جانشان به لب رسیده بود اما اتفاق نامتعارف کودتای ناگهانی ارتش علیه فرمانده بود.
فعلا البشیر از حصرخانگی به زندان «کوبر» واقع در خارطوم منتقل شده است. روزنامه «آخر لحظه» چاپ خارطوم می‌نویسد، «شورای نظامی سودان به تعهدات خود مبنی بر محاکمه عادلانه رئیس‌جمهوری سابق در داخل کشور با عدم تحویل او به دادگاه کیفری بین‌المللی عمل کرده است».
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از دو منبع در خانواده البشیر صحت این خبر را تأیید کرد. طبق این گزارش، عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای نظامی انتقالی سودان این تصمیم را پس از مشورت با دیگر اعضای این شورا اتخاذ کرده است و همچنین حکم بازداشت ۱۱ تن از مقامات بلند پایه دولت سابق نیز صادر شده است. در همین حال، «هنری اوکیلو اوریم» وزیر خارجه اوگاندا نیز اعلام کرده است که کشورش امکان اعطای پناهندگی به عمر البشیر را بررسی می‌کند.
وی در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه عنوان کرد:« با توجه به نقش عمر البشیر در توافق صلح سودان جنوبی، چنانچه از اوگاندا درخواست اعطای پناهندگی به البشیر شود، می‌توان این مسأله را بررسی کرد.»


وزیر خارجه اوگاندا ادامه داد: «ما از نزدیک تحولات سودان را دنبال می‌کنیم و از رهبری جدید این کشور می‌خواهیم که به آرمان‌های ملت این کشور احترام بگذارد.» اوگاندا از جمله کشورهایی است که در گذشته از عمر البشیر استقبال کرد و او را به دادگاه کیفری بین‌المللی تحویل نداد.
پالس واشنگتن برای خارطوم
البشیر قطعا به سرنوشتی همانند دیکتاتورهای عربی دچار می‌شود و بازنشستگی را در فضایی آرام سپری خواهد کرد. اما آینده سودان باتوجه به تحولات اخیر این کشور دارای اهمیت بالایی است. یک مسؤول ارشد در وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، در صورت اتخاذ اقدامات چشمگیر توسط فرماندهان نظامی جدید سودان، واشنگتن آماده حذف سودان از لیست سیاه کشورهای حامی تروریسم است. وی که خواست نامش فاش نشود، گفت، راه حذف سودان از این لیست ممکن است هموار شده باشد؛ اگر تغییرات اساسی در رهبری و سیاست‌های سودان رخ دهد و شورای نظامی انتقالی هم از فعالیت‌های تروریستی بین‌المللی حمایت نکند. همچنین این شورا باید تضمین‌هایی درباره عدم حمایت از تروریسم بین‌المللی در آینده ارائه دهد اما این مسؤول آمریکایی گفت، کشورش به خط زدن نام سودان از این لیست در حال حاضر فکر نمی‌کند.
این اظهارات دو روز پس از نشست کاردار آمریکا در خارطوم با معاون رئیس شورای نظامی این کشور ایراد شد و مقام مسؤول مذکور گفت، آمریکا همچنین شورای نظامی سودان را تشویق کرده که هر چه سریع‌تر غیرنظامیان را در دولت انتقالی و برگزاری انتخابات سهیم کند. موضع گیری واشنگتن با یک «منبع آگاه» نشان می‌دهد کاخ سفید پالس همکاری با خارطوم در آینده را ارسال کرده است. 
 آمریکا طی حکومت ۳۰ ساله البشیر روابط متزلزلی با سودان داشت و تا جایی که البشیر با رادیکالیست‌ها هم‌پیمان شده و به برنامه‌ریزی برای قتل عام در اقلیم دارفور متهم شد. وی همچنین در دهه ۹۰ پناهگاه امنی برای اسامه بن لادن، سرکرده القاعده فراهم کرد اما در سال‌های اخیر به دنبال بهبودی روابط با آمریکا بود و به طور ویژه تلاش داشت نام تروریسم را از روی کشورش بردارد؛ مساله‌ای که مانع از ورود سرمایه‌گذاران خارجی می‌شد.
آمریکا در سال ۱۹۹۳ سودان را در لیست کشورهای حامی تروریسم قرار داد، اقدامی که خارطوم را از دستیابی به وام از نهادهای مالی بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک بین‌المللی بازداشت.  
بازی سعودی در سودان
آنچه می‌توان با قاطیعت گفت ، این است که ارتش سوار بر موج اعتراضات توانست نبض امور را در دست بگیرد. نوع رفتار ارتش سودان شباهت‌های زیادی به نوع رفتار ارتش مصر در جریان کودتا علیه «محمد مرسی» رئیس جمهوری مخلوع مصر دارد. ژنرال «السیسی» علیه رئیس جمهوری کودتا کرد و دیکتاتوری دیگری را بنیان نهاد.
ارتش سودان در دوران دیکتاتوری البشیر همه امور را در چنگ داشتند و حالا با وقوع یک انقلاب مردمی به شدت متضرر خواهند شد. ژنرال‌های دیکتاتور که روابط خوبی با ریاض دارند؛ برای کودتا علیه رئیس جمهوری از ریاض مجوزهای لازم را کسب کرده بودند. گفته می‌شود که عربستان از روی کار آمدن جریانات نزدیک به اخوان المسلمین که اتفاقا از سوی ترکیه حمایت می‌شوند، به شدت واهمه دارد.  اتفاق جالب اینجاست که «عبدالفتاح البرهان» رئیس شورای نظامی سودان به شکل کامل بر تداوم حمایت خود از ائتلاف عربی ضد یمن به رهبری عربستان تاکید کرد به طوری که سخنگوی او گفت، نیروهای سودانی شرکت کننده در این ائتلاف تا تحقق کامل اهداف ائتلاف علیه نیروهای انصارالله در یمن باقی می‌مانند.  موضع گیری مزدور سعودی در راس کودتاچیان سودان نشان می‌دهد که همه نقشه‌ها در ریاض تدوین می‌شود. 
آنچه میان نماینده شورای نظامی و دیپلمات آمریکایی گذشت، همچنان «مبهم» است اما آنچه در این میان روشن است این است که ساختار نظامی جدید سودان در راستای لغو تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا علیه این کشور و حذف نام آن از لیست تروریست‌ها تلاش می‌کند و دور از ذهن نیست، عربستان و امارات که با گرمی از این تحول سودان استقبال کردند، به دلیل ارتباطات جدی که با کاخ سفید دارند، نقش بزرگی در تحقق این اهداف ایفا خواهند کرد.
همچنین براساس گزارش خبرگزاری سودان، ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی روز سه‌شنبه با محمد بن زاید آل نهیان ولیعهد ابوظبی دیدار کرد. این دیدار به دلیل حمایت دو هم‌پیمان عرب حوزه خلیج فارس از شورای نظامی سودان حائز اهمیت است. شاید بتوان گفت که کودتا در سودان و مهندسی اعتراضات نوشداروی ناتوی عربی بوده است.  سودان تحت رهبری جدید شورای نظامی که با زور حکومت را در دست گرفته و به شکلی پیش‌دستانه سیاست‌های استراتژیک خود را برای هر دولت مدنی تعیین می‌کند، با حمایت ترامپ به جای مصر که از این ائتلاف خارج شده، در پیمان «ناتوی عربی سنی» به رهبری عربستان نیز عضوی اساسی برای مقابله با ایران در منطقه خواهد بود.
اگرچه کودتاچیان قدرت را خارطوم در چنگ دارند اما مشکل اینجاست که که مردم این کشور خواهان جایگزینی دیکتاتور به جای دیکتاتور نیستند. تظاهرات مردمی در شهرهای مختلف سودان همچنان ادامه دارد و مردم خواستار تحویل رهبری به دولت مدنی توسط شورای نظامی هستند.