پول زور ندهید

شهروند| «به رستوران‌داران حق سرویس ندهید» این جمله را بارها و بارها از اخبار رسمی شنیده‌اید اما گرفتن حق سرویس و حتی مالیات بر ارزش افزوده غیرقانونی در رستوران‌های ایران آنقدر رایج است که تا پیش از این، بسیاری از مشتریان حتی در مخیله‌شان نمی‌گنجید که دارند پول اضافه می‌دهند. علی‌اصغر میرابراهیمی، رئیس اتحادیه رستوران‌داران به «شهروند» می‌گوید که قیمت اعلامی در منوی رستوران‌ها در واقع قیمت غذا به‌علاوه خدمات یعنی نرخ دستمزد کارگر و حق سرویس و سایر موارد است و پرداخت حق سرویس اضافه، در واقع دوبارگرفتن این بند خدماتی است.
گرچه حسینی تأکید می‌کند که مشتریان از متخلفان شکایت کنند اما نباید انتظار داشته باشید که بازرسان تمام این تخلف‌ها را دیده و جریمه کنند؛ چراکه اتاق اصناف ایران به‌عنوان متولی رسیدگی به این تخلفات اعلام کرده است که در سراسر ایران تنها 2‌هزار بازرس دارد، آن‌هم برای حدود 3‌میلیون واحد صنفی که در بازار وجود دارد و البته گفته می‌شود که جریمه‌ها هم جریمه‌های چندان بازدارنده‌ای نیست و واحدهای صنفی که به صورت میلیاردی تخلف می‌کنند، جریمه ناچیز می‌شوند که به هیچ‌عنوان بازدارنده نیست.
حق سرویس را با قیمت منو می‌دهید
صرفنظر از قیمت‌های نجومی یک پرس غذا در برخی از رستوران‌ها و چلوکبابی‌های شهر تهران که بدون توجه به کیفیت آن و فقط براساس منطقه و نوع دکوراسیون تعیین می‌شود، در لابه‌لای فاکتور مشتریان همچنان دریافت حق سرویس، دیده می‌شود که گویا حالا دیگر تبدیل به حق مسلم رستوران‌داران تبدیل شده و جای هیچ‌گونه اعتراضی وجود ندارد. این درحالی است که متولیان این صنف بارها و بارها اعلام کرده‌اند که  «دریافت «حق سرویس» در رستوران‌ها و کبابی‌ها ممنوع است» اما گویا  گوش کسی بدهکار نیست.  


کافی است تا سری به رستوران‌های تهران به‌ویژه رستوران‌های شمال شهر تهران بزنید تا ببینید چطور واحدها بی‌توجه به قوانین صنفی بعضا تا 25‌درصد از مشتریان خود حق سرویس دریافت می‌کنند.
هرچند که روسای اتحادیه چلوکباب و چلوخورشت‌ها و اتحادیه دارندگان رستوران و سلف سرویس از برخورد با واحدهایی که حق سرویس از مشتریان خود خبر می‌دهند. میرابراهیمی، رئیس اتحادیه رستوران‌ها در این‌باره می‌گوید: «قیمت اعلامی در منوی رستوران‌ها با توجه به قیمت خرید کالاهای مصرفی، هزینه‌های جاری، دستمزد کارگر و نرخ سود رسمی برای فعالیت رستوران‌ها تعیین شده و هیچ رستورانی حق دریافت حق سرویس از مشتریان را ندارد.»  
رئیس اتحادیه صنف چلوکبابی و چلوخورشت هم می‌گوید: «چنانچه واحدی از مشتری خود حق سرویس بگیرد، در بار اول تذکر کتبی و در دفعات بعدی هم جریمه نقدی برای او درنظر خواهد گرفت.»
به چه رستوران‌هایی
مالیات بر ارزش افزوده ندهیم؟
مالیات بر ارزش افزوده، بند دیگری در خدمات رستوران‌هاست که بارها خبرساز شده است. رئیس اتحادیه رستوران‌داران به «شهروند» می‌گوید: «تنها واحدهای صنفی و رستوران‌هایی که میز و صندلی دارند، مجاز به دریافت 9‌درصد ارزش افزوده هستند  اما کترینگ‌ها یا واحدهایی که غذای بیرون ارایه داده و میز صندلی ندارند، نه حق دریافت مالیات بر ارزش افزوده را دارند و نه حق دریافت سرویس و خدمات.»
به جز این، فست‌فودها هم حق دریافت مالیات بر ارزش افزوده را ندارند و تنها رستوران‌های زنجیره‌ای فست‌فود می‌توانند مالیات بر ارزش افزوده بگیرند.
برای رزرو میز چقدر پول بدهیم؟
اما تعرفه رزرو میز در ایران وجود ندارد. نریمانی، رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورشت به «شهروند» می‌گوید: «هیچ قیمت و تعرفه مشخصی برای رزرو میز در یک رستوران وجود ندارد و به صورت توافقی تعیین می‌شود.»
او البته تأکید می‌کند: «معمولا در روزهای تعطیل و بعدازظهر یک میز چندین‌بار پر و خالی می‌شود، بنابراین وقتی مشتری 2 یا 3ساعت میزی را در اختیار داشته باشد، باید هزینه بیشتری را پرداخت کند تا رستوران‌دار یا صاحب چلوکبابی متضرر نشود.»
قیمت غذا با چه فرمولی تعیین می‌شود؟
حداقل قیمت یک پرس چلوکباب کوبیده درتهران 15‌هزار تومان و حداکثر 45‌هزار تومان است. نریمانی، رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورشت معتقد است که قیمت کوبیده در تهران در بهترین جای تهران و با بهترین نوع سرویس‌دهی هم نباید بیشتر از این رقم باشد. وی ادامه داد: «قیمت‌گذاری غذا در تهران کاملا متفاوت است اما 60 تا 70‌درصد قیمت غذا را نوع مواد مورد استفاده در آن تعیین می‌کند. بعد از آن، براساس نوع سرویس‌دهی و محیط داخل رستوران و چلوکبابی و چیدمان قیمت مجاز غذا در واحدهای صنفی تعیین می‌شود.»
اگر رستورانی تخلف کرد، چه کنیم؟
تا به امروز مردم از حقوق واقعی خود مطلع نبودند و همین امر بساط سودجویی بسیاری از فرصت‌طلبان را فراهم کرده است. طبق گفته روسای اتحادیه‌های مربوطه، رستوران‌ها اجازه گرفتن حق سرویس را ندارند.
بنابراین مشتریان خود باید وارد صحنه شده و به سادگی از کنار این مسائل عبور نکنند و با نرفتن به رستوران‌هایی که حق سرویس دریافت می‌کنند یا گزارش عملکرد رستوران‌های متخلف به اتحادیه مربوطه، این رستوران‌ها را تنبیه کنند.
همچنین مردم برای ثبت شکایت خود کافی است با سامانه 124 تماس بگیرند.
البته راه‌های دیگری هم برای برخورد با متخلفان وجود دارد. به‌عنوان مثال، مشتریان درصورت مشاهده تخلف رستوران‌های زیرنظر اتحادیه چلوکباب و چلوخورشت، با شماره 86027259  و برای کافی‌شاپ‌ها با شماره 66935910 تماس بگیرند. البته باید توجه داشت که برای ثبت ادعای خود باید فاکتور غذای خود را هم به همراه داشته باشند.