ظریف در سوریه به دنبال چیست?

رضا میرابیان
سفیر سابق ایران در کویت
وزیر امور خارجه ایران در حالی سوریه و ترکیه را به عنوان دو مقصد سفر خود برگزیده است که تحولات جاری منطقه از جمله افزایش فشار جبهه امریکا و اسرائیل در منطقه بویژه علیه ایران اهمیت رایزنی کشورمان با شرکای استراتژیک خود را حائز اهمیت می‌کند. تقویت جبهه مقاومت، روند رو به پیشرفت مذاکرات صلح سوریه و نقش‌آفرینی مؤثر نیروهای نظامی ایران در منطقه و در ممانعت از تدابیر جبهه اسرائیلی از جمله عواملی است که امریکا را به تکاپوی تنگ‌تر کردن حلقه فشار علیه جمهوری اسلامی ایران واداشته است. کمتر از دو ماه پیش بود که در خلال سفر مهم رئیس جمهوری سوریه به تهران نقشه راه محور مقاومت ترسیم و بر دگرگونی راهبرد میدانی این جبهه در مواجهه با اقدامات اسرائیل در منطقه تأکید شد. کمی بعد از این سفر بود که امریکا در اقدامی مخالفت جویانه با جبهه مقاومت ابتدا بلندی‌های جولان در سوریه را به رسمیت شناخت و پس از آن نیروی نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.
این دو اقدام در حالی صورت گرفته است که ایران در کنار روسیه و ترکیه دو بازیگر مؤثر در فرآیند حل بحران سوریه، مذاکرات موسوم به آستانه را تا سطح حل بحران پیش برده است. رویدادی که در کنار تصمیم امریکا برای خارج کردن نیروهای خود از سوریه می‌تواند امکان گسترده کردن ابعاد نفوذ ایران در این کشور را فراهم کند. ذیل چنین شرایطی است که امریکا با تحریم نیروی نظامی ایران می‌کوشد زنجیره همکاری نظامی و مستشاری کشورمان با شرکای استراتژیک خود در منطقه بویژه دو کشور مهم جبهه مقاومت از جمله عراق و سوریه را قطع کند و تنگنای رژیم صهیونیستی در منطقه را از میان بردارد.


از این رو تقویت رایزنی‌های دیپلماتیک وزیر امور خارجه ایران با مقام‌های سوریه و اعضای اصلی محور مقاومت در استمرار رویکرد حفظ مواضع این جبهه و تقویت خطوط همکاری میدانی نیروهای نظامی این کشورها اهمیت به سزایی دارد. به ویژه آنکه این رایزنی‌ها می‌تواند ابعاد خطرناک تصمیم امریکا مبنی بر تحریم نیروهای سپاه ایران را روشن‌تر کند.
از سوی دیگر نشانه‌های روشن مذاکرات صلح سوریه با نقش‌آفرینی کشورهای محور آستانه از جمله ایران، روسیه و ترکیه موجب به حاشیه رفتن نقش قدرت‌های غربی، امریکا و رقبای منطقه‌ای کشورمان از جمله عربستان و رژیم اسرائیل شده است. پیگیری دستور کار این مذاکرات و تأکید بر اجرای توافقات صورت گرفته در مذاکرات آستانه از دیگر اهداف مهمی است که مقام‌های دیپلماتیک ایران در دستور کار قرار داده‌اند. در این میان وضعیت ادلب که آخرین پایگاه گروه‌های تروریستی علیه دولت مرکزی سوریه به شمار می‌آید یکی از مسائل حل نشده‌ای است که تعیین تکلیف آن می‌تواند علاوه بر برقرار شدن تسلط دولت بشار اسد بر کل خاک سوریه به تکمیل شدن مذاکرات صلح آستانه هم بینجامد. گرچه طبق آخرین توافقات میان اعضای ائتلاف سه گانه در سوچی مقرر شد  یک منطقه حائل عاری از سلاح در بین خطوط ارتباطی ارتش سوریه و نیروهای تروریستی در اطراف استان ادلب ایجاد شود تا از بروز درگیری نظامی میان آنها جلوگیری شود با این حال هنوز وضعیت نهایی این بخش از خاک سوریه در‌ هاله‌ای از ابهام قرار دارد.  وزیر امور خارجه در رایزنی‌های سازنده‌ای که دیروز در دمشق از سر گذراند برای مشخص شدن ابعاد بحران ادلب هشدار بهنگامی داد. هشداری که در روند تلاش‌های مخرب امریکا جهت تضعیف این ائتلاف سه گانه معنادار می‌شود. وزیر امور خارجه ایران می‌تواند بعد از رایزنی‌های مؤثر با سران سوریه در دیدار مقام‌های ترکیه درباره ابعاد مسائل باقی مانده از جمله موضوع ادلب که جزو محورهای مورد بحث ائتلاف سه گانه است، گفت‌وگوهای مؤثری داشته باشد.
در واقع وزیر امور خارجه ایران زمان مناسبی را برای گفت‌وگو درباره محورهای یاد شده با دو شریک مهم منطقه‌ای‌اش برگزیده است تا زمینه برای مواجهه مؤثر با سیاست منطقه‌ای جبهه امریکایی- اسرائیلی مهیا شود.