روزنامه همدلی
1398/01/26
پژوهش و آموزش های دانشگاهی در هجوم منتقدان
حسن دادخواه- در چند سال اخیر و بویژه با گسترش رسانه های مجازی و شبکه های اجتماعی، دستاوردهای پژوهشی و آموزشی دانشگاه ها و آموزش عالی کشور بهطور گسترده مورد هجوم منتقدان قرار گرفته است. این انتقادها در برهه هایی که جامعه دچار یک بحران یا پدیده نامیمون مانند سیل و آب گرفتگی بنیان کن، شده، بالا گرفته و شدیدتر شده است. منتقدان، امر پژوهش و آموزش در نظام آموزش عالی و دانشگاه های کشور را ناکارآمد و ناهماهنگ با نیازهای جامعه و عقب افتاده می دانند و می کوشند تا با جلب توجه مقامات مسئول و دانشگاهیان، امر پژوهش و آموزش دانشگاهی را چابک و سودمند و کارآمد بگردانند.جالب آن است که دسته ای از منتقدان، کسانی هستند که سال ها عضو عالی ترین مراکز تصمیم گیری آموزش عالی کشور بوده اند و از مزایای مادی و معنوی و علمی وضع موجود بهره جسته اند.
واقعیت این است که دانشگاه ها و نظام آموزش عالی مانند دیگر مشکلات و پدیده های اجتماعی، بخشی کوچک از مجموعه گسترده کشوری است و ارزیابی و انتقاد و علاج و درمان کاستی های آن بدون مطالعه همه جانبه آن در بستری از عوامل داخلی و بیرونی تاثیرگذار بر آن، امکان پذیر نیست.
در همین راستا، شناخت و بررسی فراز و فرودهای پژوهش و نظام آموزش عالی در چهاردهه اخیر می تواند منتقدان آموزش عالی را به آغازیدن گفتمانی نو و سودمند رهنمون کند زیرا وضعیت کنونی دانشگاه ها بازتاب و ثمره تصمیمات و رویکردها و موضع گیری هایی است که در طی سالیان دراز اتخاذ شده و گریز از وضع کنونی در گرو تغییر و اصلاح وضع کلی کشور است.
در ادامه یادداشت لازم است به عوامل و متغیرهای تاثیرگذار بر روند پژوهش و آموزش در دانشگاه ها در طی چهار دهه گذشته نظری بیفکنیم:
۱- نگاه کلی مقامات عالی کشور به ماهیت دانشگاه ها.
۲- انتظارات مقامات عالی کشور از دانشگاه ها بخصوص از جنبه دانش آموختگان و ابعاد انسانی و سیاسی آن.
۳- جدا سازی رشته های پزشکی از غیر پزشکی.
۴- نگاه کلی و تلقی مقامات عالی کشور از رشتههای علوم انسانی.
۵- تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی و گسترش آن.
۶- راه اندازی دانشگاه های تخصصی از سوی وزارتخانه های مختلف.
۷-جدا شدن برخی سازمان های فرهنگی از بدنه وزارت فرهنگ و آموزش عالی کشور.
۸- خارج شدن بخش هایی از آموزش عالی از اختیار وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
۹- راه اندازی معاونت علمی در نهاد ریاست جمهوری.
۱۰- جدا شدن امر فناوری از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
۱۱- تبدیل ستاد انقلاب فرهنگی به شورای عالی انقلاب فرهنگی و سپردن بخشی از اختیارات وزیر علوم به آن شورا.
۱۲- سنگین شدن کفه سیاسی دانشگاه ها در فقدان احزاب و مطبوعات مستقل.
۱۴- سرزبان افتادن مفاهیمی چون نهضت نرمافزایی، تولید علم ، تولید مقاله، بومی کردن علم، اسلامی کردن علم، نظام متمرکز جذب استاد و دانشجوی ارشد و دکتری، تغییرات سریع در آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی دانشگاهها و.....
هر یک از بندهای ۱۴ گانه و دیگر مسایلی که از ذکر آن خودداری می شود، از عوامل تاثیرگذار در نظام پژوهش و آموزش دانشگاه ها در طی چهار دهه گذشته بوده است.
بر این پایه:
۱- دسته ای از عوامل تاثیرگذار بر نظام پژوهش و آموزش عالی کشور به امور شکلی و سازمانی و ساختاری مربوط می شود.
۲- نباید از نظر دور داشت که دانشگاهها، دستگاه اجرایی و متولی امور اجرا نیستند. برای نمونه دانشکده هایی مانند دامپزشکی،کشاورزی، علوم ورزشی و تربیتبدنی، مهندسی، علوم تربیتی اقتصاد و علوم اجتماعی دخالت مستقیم در رسیدگی به نیازها و مشکلات فوری و روزانه جامعه ندارند بلکه دانش آموختگان آنها که جذب دستگاههای اجرایی شده اند متصدی رفع مشکلات متعارف و روزانه آنهم در ساختار وزارتخانه های تخصصی می باشند.
۳- دستاوردهای علمی و پژوهشی و آموزشی دانشگاه ها در بسترها و تصمیماتی فراتر از اختیار دانشگاهها شکل می گیرد. مانند مقدار بودجه تخصیصی به دانشگاه ها، تعداد دانشجوی راه یافته به دانشگاه ها، انگیزه ها و علاقمندی دانشجویان به علم و دانش، امکان اشتغال برای دانش آموختگان دانشگاه، وضعیت عمومی اقتصاد جامعه و معیشت افراد.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
«همدلی» از تهدید سلامت جسمی و روانی سیل زدگان گزارش میدهد سیل در کمین سلامتی
سازمان سینمایی بعد از یک ماه ناگهان تصمیم گرفت پرفروشترین فیلم نوروز 98 را از پرده سینماها پایین بکشد
«همدلی» حاشیههای تصمیم بانک مرکزی برای عدم افزایش سود سپرده را بررسی کرد بازی نرخ سود با معیشت
کلنجار برای جلب رضایت معترضان، همچنان بیثمر است مقاومت سودان در برابر حاکمیت نظامی
«عباس عبدی» پشتیبانی اصلاحطلبان از سپاه پاسداران را موقتی ارزیابی کرده است حمایتِ مشروط
پژوهش و آموزش های دانشگاهی در هجوم منتقدان
سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس خبر داد توزیع داروی رایگان با کد ملی در مناطق سیل زده
تشکیل کمیته ای در کمیسیون انرژی به منظور روشن شدن دلایل وقوع سیل
قدردانی روسای قوه مقننه و قضائیه از کمکهای مردمی و مسئولان کشوری و لشکری به سیلزدگان