جولان «رحمان» در چرت بهاری ارشاد

سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: سینمای ایران نزدیک به یک دهه است که دچار کمدی‌های مبتذلی است که هم به لحاظ ساختار و هم به لحاظ محتوا دارای اشکالات فراوانی هستند و همواره از سازمان سینمایی انتظار می‌رود سمت و سوی تولیدات سینمایی را نه صرفاً با نظارت‌های پیش از ساخت و نمایش که با راهبرد‌های ایجابی اخلاقی‌تر نماید، اما متأسفانه آنچه همچنان به چشم می‌خورد این آسیب است که کمیت تولیدات سینمایی حتی در مرحله نظارت و ارزشیابی نیز لنگ می‌زند.
خواب غفلت نظارت سینمایی
در تازه‌ترین مورد از این دست مسئولان سازمان سینمایی پس از یک ماه انتقادات متعدد رسانه‌ای به فیلم رحمان ۱۴۰۰ روز گذشته اعلام کرده‌اند نسخه سینمایی‌ای که از این فیلم در سینما‌ها به نمایش درمی‌آید آن چیزی نیست که آن‌ها تأیید کرده‌اند. معنای این حرف این می‌شود که سازندگان این فیلم پس از اخذ مجوز یک ماه تمام نسخه‌ای را که خودشان می‌پسندیده‌اند به خورد تماشاگران داده‌اند و بخش نظارت سازمان سینمایی هم لابد در این مدت خواب تشریف داشته است.
منوچهر هادی جزو فیلمسازانی است که چند سالی است نام او بر سر زبان‌ها افتاده و با گرایش افراطی به سمت سینمای کمدی از نوع مبتذل آن توانسته گیشه‌ها را تسخیر کند. هادی از فیلمسازانی است که در دو سه سال اخیر همواره آثارش در بهترین فصل اکران جای گرفته و با وجود کیفیت نازل، اما با شگرد‌های گوناگون توانسته از فروش زیادی برخوردار شود، برای مثال منوچهر هادی دو سال پیش در همین فصل اکران نوروزی فیلم «من سالوادور نیستم» را با بازی رضا عطاران روی پرده داشت و توانست رکورد‌های فروش را جابه‌جا کند؛ فیلمی که در پوستر آن از سواحل کشور برزیل همراه با یک دختر مو بلوند استفاده شده بود و همین حربه باعث شده بود تا خیلی‌ها فکر کنند قرار است شاهد فیلمی متفاوت باشند، اما فیلم او تنها یک فیلم پیش پاافتاده و عقب مانده بود که توانسته بود دل شرکت‌های پخش و شورای صنفی اکران را به دست بیاورد و بهترین فصل اکران و بهترین سینما‌ها را به خود اختصاص بدهد.


حمایت‌های غیرمستقیم از ابتذال!
اما حمایت مسئولان سینمایی از منوچهر هادی ادامه پیدا کرد و او فیلم مبتذل و ضعیف «آینه بغل» را ساخت و باز هم در گیشه موفق بود، البته اینکه فیلم‌های شبه کمدی او در گیشه موفق عمل می‌کنند نیاز به کارشناسی دارد و در مجال این نوشتار نمی‌گنجد، اما آنچه اهمیت پیدا می‌کند این است که سازمان سینمایی نشان داده عملاً از چه سلیقه سینمایی‌ای استقبال می‌کند و فیلم خوب را با چه الگو‌هایی ترویج می‌دهد.
بحث نظارت و ارزشیابی آثار هنری همواره مسئله‌ای پرحاشیه و جنجال برانگیز بوده است، اما این بار اتفاق‌های عجیبی درحال رخ دادن است.
حالا مدیرکل سینمای حرفه‌ای سازمان سینمایی اعلام کرده نسخه در حال اکران فیلم «رحمان ۱۴۰۰» آن نسخه‌ای نیست که مجوز اکران گرفته است.
روز گذشته تسنیم خبر داد که پس از اعتراضات نسبت به برخی شوخی‌ها و الفاظ دور از عرف فیلم رحمان ۱۴۰۰ و البته بعد از فروش ۲۲ میلیاردی این فیلم تازه مشخص شده است که نسخه در حال اکران این فیلم با نسخه‌ای که برای مجوز اقدام کرده بود، متفاوت است.
محمدرضا فرجی مدیرکل سینمای حرفه‌ای سازمان سینمایی با تأیید این خبر گفت: «سازمان سینمایی بعد از ارائه مجوز به هر فیلم برای تطابق نسخه مجوزدار و آنچه به اکران در می‌آید بازرسانی را به سینما می‌فرستد و بر مبنای گزارش این بازرسان تصمیم‌گیری می‌کند. در مورد فیلم «رحمان ۱۴۰۰» این اتفاق افتاده است و گویا نسخه دارای مجوز این فیلم با نسخه در حال اکران متفاوت است که برای آن تصمیم‌گیری لازم را اتخاذ می‌کنیم.».
اما متأسفانه باید گفت که سازمان سینمایی خیلی دیر اقدام به فرستادن بازرس‌های خود به سینما‌ها کرده و فیلم تقریباً رکورد‌های فروش را جابه‌جا کرده است. معنای این حرف این است که بازو‌های نظارتی سازمان سینمایی در خواب غفلت هستند و آنطور که باید به وظایف خود عمل نمی‌کنند.
جالب است که روز گذشته مسعود ده‌نمکی از وضعیت فیلم‌ها در سینمای ایران انتقاد کرده بود و سخنان او دقیقاً به شل گرفتن بخش نظارت سینمایی ربط داشت: «الحمدلله می‌بینید که در فیلم‌ها همه چیز هست و آن‌ها که می‌گفتند خط قرمز، دیگر خط قرمزی در فیلم‌ها وجود ندارد، فقط وقتی بچه‌ها را می‌بریم سینما باید گوش‌هایشان را بگیریم. بعضی از فیلم‌ها اینطور است و قرار است آزادی بی‌حد وجود داشته باشد و اعتراضی هم دیگر وجود ندارد. شاید غیرتی هم دیگر در جامعه وجود ندارد!» البته او در عباراتی کنایه‌وار بی‌غیرتی جامعه را دلیل این وضعیت خوانده بود، اما حقیقت آن است که «الناس علی دین ملوکهم» وقتی بازو‌های حاکمیتی مانند وزارت ارشاد به وظایف خود درست عمل نمی‌کنند و آثار نازل را حمایت می‌کنند، دیگر نباید از مردم انتظار داشت که به همان راهی که دولتمردان می‌روند رهسپار نشوند. مردم وقتی با اطمینان اعضای خانواده خود را برای تماشای یک فیلم به سینما می‌برند این تلقی را دارند که مسئولان برای سلامت روانی و فکری خانواده آنان نهایت تلاش خود را کرده‌اند، اما غافل از اینکه یک فیلم پرفروش نزدیک یک ماه میزبان خانواده‌ها بوده و نسخه‌ای که اکران شده مغایر چیزی بوده که مجوز گرفته است.
جنتی هم همین راه را رفته بود
چند سال پیش بود که در زمان صدارت علی جنتی بر وزارت ارشاد فیلم سینمایی «۵۰ کیلو آلبالو» ساخته مانی حقیقی به دلیل ابتذال زیاد توقیف شد. فیلم را ابراهیم حاتمی‌کیا در سینما دیده و نسبت به حجم ابتذال در آن ابراز حیرت کرده بود. آن زمان البته وزیر ارشاد وقت دولت یازدهم در حاشیه دیدار خود با آیت‌الله مکارم‌شیرازی در واکنشی اعترافی از محتوای فیلم مبتذل ۵۰ کیلو آلبالو ابراز بی‌اطلاعی کرده و گفته بود: «فیلم ۵۰کیلو آلبالو به هیچ عنوان مناسب نبود و اگر از چگونگی این فیلم اطلاع داشتم اجازه ساخت و اکران به آن نمی‌دادم!»
جالب است که تاریخ در حال تکرار شدن است، اما به شیوه‌ای مضحک‌تر. اگر آن زمان شخصی در جایگاه وزیر از اینکه فیلمی مبتذل را ندیده تلویحاً ابراز پشیمانی می‌کرد و رهبری معظم انقلاب هم از شرایط فرهنگی تعبیر به ولنگاری می‌کردند این بار و پس از نزدیک به دو سال از آن تاریخ این اداره نظارت سازمان سینمایی است که در غفلت وزیر ارشاد و سرپرست سازمان سینمایی وظیفه عادی خود را به درستی انجام نداده و حالا اعلام می‌کند که نسخه‌ای غیر از آن چیزی که تأیید کرده به خورد خلق‌الله داده شده است.