فرهنگ‌سازی حزبی

حسین کمالی
رئیس پیشین خانه احزاب
انتخابات ریاست اولین سال هفتمین دوره فعالیت خانه احزاب روز گذشته برگزار شد. خانه احزاب برخلاف تصور رایج جایی برای طرح موضعگیری‌ها و مجادله‌های سیاسی نیست. برعکس آنچه در اساسنامه خانه احزاب قید شده، پرداختن به حقوق صنفی احزاب است صرفنظر از اینکه چه گرایشی داشته باشند. خانه احزاب همچنین می‌تواند با اظهار نظر کارشناسی درباره قوانین و مقررات مرتبط با فعالیت احزاب و پیشنهادهای اصلاحی برای این قوانین که می‌تواند تسهیل کننده و تقویت کننده فعالیت احزاب در کشور باشد، به توسعه تحزب در کشور یاری برساند. در دوره ششم خانه احزاب  بررسی ‌قانون فعالیت احزاب، جمعیت‌ها و انجمن‌های سیاسی و صنفی در نشست‌های متعدد با وزارت کشور و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی سبب شد که در نهایت طرح جدیدی به مجلس ارائه شود. همچنین ما نشست‌های متعددی را درباره اصلاح قانون انتخابات با معاونت حقوقی ریاست جمهوری برگزار کردیم و در تدوین لایحه مربوط به آن مشارکت کردیم. بر همین قیاس موضوعات دیگری همچون نحوه اجرای قانون جرم سیاسی که در سال 1395 به تصویب رسید نیز از جمله مسائلی هستند که می‌توانند مورد توجه خانه احزاب قرار بگیرند و از سوی اعضای خانه پیگیری شوند. البته ممکن است برخی افراد فعالیت خانه احزاب را در انجام ملاقات‌های سیاسی یا گفت‌وگوهای سیاسی منحصر بدانند اما بی شک تعداد بیشتری از اعضای این تشکل صنفی-سیاسی نگاه عمقی‌تری به مسائل دارند و بهبود قوانین و مقررات را برای فراهم آمدن زیرساخت‌های مناسب فعالیت احزاب مد نظر قرار می‌دهند. زیرا معتقدند حرکت در جهت توسعه آزادی‌های مدنی مقدمه‌ای برای توسعه تحزب در کشور است.
خانه احزاب همچنین سعی کرده است به عنوان تشکلی که طبق قانون دو نماینده در کمیسیون ماده 10 احزاب دارد درآن کمیسیون به دفاع از حقوق همه احزاب قانونی کشور و به دفاع از فعالیت حزبی بپردازد. البته این به آن معنا نیست که از قبال فعالیت خانه احزاب مشکلات همه تشکل‌ها و گروه‌های حزبی برطرف شده است، اما به هر حال این تشکل صنفی خواست احزاب را در بزنگاه‌های مختلف مطرح و نمایندگی کرده و امیدوار به نتیجه‌گیری است.


سال‌های سال بود که یارانه احزاب از بودجه کشور حذف شده بود. اما با پیگیری خانه احزاب ما موفق به دریافت بودجه 2 میلیارد تومانی و توزیع آن میان احزاب شدیم. این عدد اگرچه عدد چشمگیری نبود اما توانست در حد خود به فعالیت حزبی در کشور کمک کند.
اما فراتر از همه این اقدامات آنچه لازمه اساسی توسعه تحزب در کشور است و حلقه مفقوده آن به شمار می‌رود افزایش تمایل اقشار مختلف جامعه به حضور در احزاب و فعالیت سیاسی است. مسأله‌ای که نیازمند فرهنگ سازی است و انتظار می‌رود رسانه‌های جمعی پر نفوذی همچون صدا و سیما، مطبوعات و فعالان شبکه‌های اجتماعی به این مهم بپردازند. همچنین لازم است که ظرفیت تحمل احزاب در نهادهای دولتی و غیردولتی افزایش پیدا کند تا در افواه جامعه فعالیت حزبی به عنوان فعالیتی در راستای رشد و پیشرفت کشور شناخته شود و وسیله‌ای برای توسعه سیاسی جامعه باشد.