آسانژ متهم یا قهرمان؟!

آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: اکتبر 1998 خدم و حشم پینوشه به اتفاقات اطراف بیمارستانی که این دیکتاتور در آن بستری بود مشکوک شده بودند و اما در نهایت حکم قاضی رسید و یکی از سرشناس ترین مجرمان تاریخ در خاک انگلستان دستگیر شد. تلاش های بسیاری صورت پذیرفت ـ از سوی آمریکا ـ تا این دستگیری ادامه دار و منتهی به محاکمه نشود اما یک جریان عظیم قضاییِ بین المللی اجازه نداد تا پینوشه دیگر رنگ آزادی را ببیند. اما 21 سال بعد بار دیگر خاک انگلستان، بستری می‌شود برای یک دستگیری تاریخی! این بار اما دستگیر شونده رهبر یک کشور یا یک جانی بالفطره نیست بلکه جولیان آسانژ است کسی که افشاگری های او جهان را دچار بُهت کرد. اما آمریکایی‌‌ها معتقدند این یک توطئه بوده و باید توطئه گر محاکمه شود آن هم در خاک ایالات متحده آمریکا.
جرمی کوربین می‌گوید: تحویل دادن آسانژ به دلیل افشای جنایاتی که در عراق و افغانستان صورت پذیرفته اشتباه است.
اما ترزا می عقیده دیگری دارد. او می‌گوید دستگیری آسانژ یک بار دیگر به همگان اثبات کرد که در انگلستان هیچ کس فراتر از قانون نیست. مورنو رئیس جمهور اکوادور اما نظر متفاوتی با
چهره های سیاسی لندن دارد. لنین مورنو،‌ رئیس جمهوری اکوادور گفته:«پس از آن که مشخص شد جولیان آسانژ در مسائل داخلی


کشورهای دیگر مداخله می‌کند، اکوادور تحملش درباره رفتارهای او تمام شد. به گفته مورنو، آخرین مورد مربوط به ژانویه امسال (۲۰۱۹) بود که ویکی‌لیکس اسناد واتیکان را فاش کرد. این مورد و موارد دیگری از این نوع تاییدی بود بر نگرانی جهانی درباره این که آسانژ همچنان با ویکی‌لیکس ارتباط داشته و در حال دخالت در امور داخلی کشورها بوده است. این در حالی است که جیمز لندل، گزارش‌گر دیپلماتیک بی‌بی‌سی گفته است:«مسئولان سفارت اکوادور در طول سال‌های گذشته دسترسی آسانژ به اینترنت را قطع کرده بود و او را به انجام فعالیت‌های سیاسی متهم کرده‌اند. از زمانی که به او پناهندگی داده بودند، او از انجام هر فعالیت سیاسی منع شده بود. او در ادامه می‌نویسد: مشخص نیست که دقیقا چه اتفاقی در داخل سفارت اکوادور افتاده است. ادعاهای ضد و نقیضی وجود دارد. و اما پیش‌تر یک گروه کارشناسی سازمان ملل از دولت بریتانیا خواسته بود تا اجازه بدهد که جولیان آسانژ، بنیانگذار ویکی‌لیکس، بدون ترس از بازداشت، از سفارت اکوادور در لندن خارج شود که در پاسخ بریتانیا گفته بود آسانژ به محض خروج از سفارت اکوادور به اتهام نقض مقررات بازداشت خواهد شد.

>متهم یا قهرمان؟!
برای طرفدارانش و بسیاری از فعالان حقوق بشری جولیان آسانژ، قهرمانی است که اسرار محرمانه قدرت‌های بزرگ را برملا کرد. اما برای بسیاری از دولت‌ها، او و سایت افشاگر ویکی‌لیکس خطری برای امنیت ملی‌شان محسوب می‌شود. لندن به مدت سه سال ٢۴ ساعته مقابل سفارت اکوادور نگهبان گذاشته بود تا اگر آقای آسانژ خارج شود او را دستگیر کند. اما در سال ٢٠١۵ به آن خاتمه داد. دیروز صبح پس از هفت سال انتظار، جولیان آسانژ دستگیر شد. تنها اتهامی که علیه او مطرح است نقض قرار وثیقه سال ٢٠١٠ است. اما در ساعت‌ها و روزهای آینده ممکن است سوئد و آمریکا هم تقاضای استرداد او را مطرح کنند. هنوز آمریکا رسما خواهان استرداد او نشده، اما وکلای او می‌گویند احتمالا حکم جلب او به اتهام انتشار اسناد محرمانه آمریکا صادر شده باشد.

>جولیان آسانژ کیست؟!
جولیان پاول آسانژ زاده ۳ ژوئیه ۱۹۷۱، روزنامه‌نگار، برنامه‌نویس رایانه، کنشگر اینترنت و از بنیانگذاران وبگاه ویکی‌لیکس و سردبیر استرالیایی آن است. هدف ویکی‌لیکس به عنوان یک رسانه اینترنتی افشاگر برای اخبار سیاسی و اجتماعی، ایجاد شفافیت در عملکرد دولت‌ها است. آسانژ در جوانی، پیش از برنامه‌نویسی رایانه، هکر بود. او در کشورهای زیادی زیسته و در بسیاری از مناطق دنیا درباره آزادی بیان، سانسور و روزنامه‌نگاری پژوهش و سخنرانی کرده‌است. ویکی‌لیکس مطالبی درباره کشتارهای غیرقانونی در کنیا، دفع زباله‌های سمی در ساحل عاج، کتاب‌های راهنمای کلیسای ساینتولوژی (کلیسای علم‌شناسی)، وضعیت اسیران ارتش آمریکا در بازداشتگاه گوانتانامو و عملکرد بانک‌هایی مانند کوپتینگ و جولیوس بائر منتشر کرده‌است. در سال ۲۰۱۰ ویکی‌لیکس اسناد جنگ عراق از جمله ویدئوی کشتار غیرنظامیان در عراق توسط بالگردهای ارتش آمریکا و افشاگری جنگ افغانستان را درباره درگیری آمریکا در این جنگ‌ها منتشر کرد که برخی از آن‌ها اسناد محرمانه بوده‌اند. در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۰ ویکی‌لیکس و پنج همکار مطبوعاتی اشپیگل، نیویورک تایمز، لوموند، گاردین و ال پایس شروع به انتشار شنودهای غیرقانونی دیپلماتیک آمریکا-افشای اسناد دیپلماتیک آمریکا- کردند. جولین آسانژ برنده و نامزد چندین جایزه، از جمله جایزه رسانه عفو بین‌الملل برای انتشار کشتارهای غیرقانونی در کنیا و برگزیده خوانندگان برای شخصیت سال ۲۰۱۰ مجله تایم بوده‌است.
آسانژ در شهر تاونزویل ایالت کوئینزلند کشور استرالیا به دنیا آمد و بیشتر جوانی خود را در جزیره مغناطیسی گذراند. پدر بیولوژیک او «جان شیپتون» و مادرش «کریستین» دختر «وارن هوکینز» اسکاتلندی و رئیس دانشکده نورثرن ریورز بود. وقتی جولیان یک‌ساله بود، کریستین با کارگردان تئاتر «برت آسانژ» ازدواج کرد و نام خانوادگی او را روی پسرش گذاشت. برت و کریستین آسانژ یک تئاتر سیار را می‌گرداندند. ناپدری جولیان، او را پسری بسیار باهوش توصیف می‌کرد. «همیشه پشت توسری‌خورده‌ها می‌ایستاد… همیشه از این‌که عده‌ای برضد عده‌ای دیگر دارودسته راه می‌انداختند بسیار خشمگین می‌شد.» آسانژ گفته: «مردمان توانا و بخشنده قربانی نمی‌آفرینند؛ قربانیان را نیرو می‌بخشند.» او می‌گوید: «شخصیتی جنگ‌جوست و شاید
زیاد در نیرو بخشیدن خوب نباشد، اما راه دیگری برای
نیرو بخشیدن به قربانیان وجود دارد که مهار کسانی است که قربانی می‌آفرینند.»
در ۱۹۷۹ مادرش بار دیگر ازدواج می‌کند. همسر جدید او موسیقی‌دانی بود که به باور جولیان به گروه عصر نو به نام انجمن سنتینیکرتان پارک تعلق داشت که آموزگار یوگای آن «هامیلتون یایرن» آن را رهبری می‌کرد. آن‌ها دارای یک پسر شدند، اما دو سال بعد کارشان به جدایی رسید و بر سر نگهداری از فرزند مشکل پیدا کردند و مادر آسانژ به مدت ۵ سال پیوسته از دست پدر بچه فرار می‌کرد. تا پیش از ۱۴ سالگی آسانژ
۳۰ بار شهر محل زندگی خود را عوض کرد و به مدارس زیادی
از جمله دبستان گولمنگار رفت. گاهی نیز در خانه به او درس داده می‌شد. خود آسانژ گفته که در ۵۰ شهر متفاوت زندگی کرده و به ۳۷ مدرسه رفته‌است.

>گاهشمار پناهندگی و بازداشت جولیان آسانژ
ـ اوت ۲۰۱۰، مرداد ۱۳۸۹ مقامات سوئد از صدور حکم دستگیری جولیان آسانژ، موسس سایت اینترنتی ویکی لیکس به اتهام ارتکاب تجاوز جنسی در این کشور، خبر دادند. آقای آسانژ گفت که این ادعاها بی اساس است.
ـ دسامبر ۲۰۱۰ ، آذر ۱۳۸۹ جولیان آسانژ در لندن بازداشت شد و ده روز بعد دادگاهی در لندن حکم داد که با پرداخت ۳۱۵ هزار دلار وثیقه آزاد شود. تصمیم این دادگاه مغایر درخواست دادستان‌هایی بود که برای دومین بار تلاش کردند از آزادی آقای آسانژ جلوگیری کنند.
ـ نوامبر ۲۰۱۱،‌ آبان ۱۳۹۰ دادگاه عالی بریتانیا رای استرداد جولیان آسانژ به سوئد را تائید کرد.
ـ ژوئن ۲۰۱۲، خرداد ۱۳۹۱ جولیان آسانژ به سفارت اکوادور در لندن پناه برد و خواهان پناهندگی سیاسی از این کشور شد.
ـ اوت ۲۰۱۲، مرداد ۱۳۹۱ دولت اکوادور اعلام کرد که به جولیان آسانژ، پناهندگی سیاسی می‌دهد.
ـ مه ۲۰۱۵، اردیبهشت ۱۳۹۴ دادگاه عالی سوئد درخواست جولیان آسانژ، موسس سایت جنجالی ویکی‌لیکس را در مورد لغو حکم بازداشتش رد کرده است.
ـ اوت ۲۰۱۵، مرداد ۱۳۹۴ دادستانی سوئد اعلام کرد رسیدگی به پرونده تعرض جنسی جولیان آسانژ را به خاطر این که مشمول مرور زمان شده، رها می‌کند. مطابق قانون سوئد بدون بازپرسی از متهم نمی‌توان اتهامات را به طور رسمی پیگیری کرد. آسانژ با یک اتهام تجاوز جنسی نیز روبرو شده که بنا به اعلام دادستانی سوئد این اتهام تجاوز جنسی در اوت ٢٠٢٠ مشمول مرور زمان
می‌شود.
ـ اکتبر ۲۰۱۵،‌ مهر ۱۳۹۴ پلیس لندن اعلام کرد که مامورانش دیگر در مقابل سفارت اکوادور در لندن نگهبانی نخواهند داد.
ـ فوریه ۲۰۱۶،‌ بهمن ۱۳۹۴ "کارگروه بازداشت‌های خودسرانه" سازمان ملل با انتشار سندی اعلام کرد به این نتیجه رسیده که آقای آسانژ به شکل خودسرانه بوسیله مقامات بریتانیا و سوئد از حقوق اولیه‌اش محروم شده است.
ـ مه ۲۰۱۷، اردیبهشت ۱۳۹۶ سوئد تحقیقات درباره ادعای تجاوز جولیان آسانژ را متوقف کرد.
ـ ژوئیه ۲۰۱۸، تیر ۱۳۹۷‌ بریتانیا و اکوادور تایید کردند که درباره سرنوشت آقای آسانژ در حال مذاکره هستند.‌
ـ اکتبر ۲۰۱۸، مهر ۱۳۹۷‌ اکوادور با صدور حکمی برای جولیان آسانژ مقرراتی تعیین کرد. مثلا او را مجبور کرد که به طور مرتب توسط پزشکان معاینه شود. بر اساس این حکم او باید هزینه‌های پزشکی و پول تلفنش را نیز بپردازد و ظرف خاک گربه‌اش را هم تمیز کند. آقای آسانژ از دولت اکوادور شکایت کرد.
ـ دسامبر ۲۰۱۸،‌ دی ۱۳۹۷‌وکیل آقای آسانژ درباره توافق با رئیس جمهوری اکوادور برای ترک سفارت اکوادور را رد کرد.
ـ فوریه ۲۰۱۹،‌ بهمن ۱۳۹۷ دولت استرالیا در واکنش به نگرانی برای لغو پناهندگی اکوادور،‌ پاسپورت جدیدی برای آقای آسانژ صادر کرد.
ـ آوریل ۲۰۱۹، فروردین ۱۳۹۸ پلیس بریتانیا او را به جرم "حاضر نشدن در جلسه دادگاه" بازداشت کرد. حکم بازداشت هفت سال پیش صادر شده بود.