روزنامه ابتکار
1398/01/24
ارتش سودان بامداد پنجشنبه عمر البشیر رئیس‌جمهوری این کشور را از قدرت برکنار کرد آوار خشم مردم بر سر عمر البشیر
محمدرضا ستاریعمر البشیر رئیس‌جمهوری سودان بامداد پنجشنبه همانطور که زمانی خودش با کودتا بر سر کار آمده بود، با یک کودتای نظامی پس از سی سال یکه‌تازی از قدرت سرنگون شد. تفاوت میان این دو کودتا در بازه زمانی سی ساله اما به گونه‌ای کاملاً متفاوت رقم خورد. در سال 1989 عمر البشیر توانست با کمک اسلام‌گرایان یک کودتای نظامی را علیه صادق المهدی که اتفاقاً رهبری مخالفان در جریان اعتراضات چند ماه اخیر را هم بر عهده داشت، به قدرت برسد. اما این بار چهار ماه اعتراضات گسترده مردمی و متعاقب آن ایجاد شکاف گسترده در میان مقامات ارشد دولت، شرایطی را فراهم کرد که حکومت او ساقط شود.
دوران سی ساله حکومت عمر البشیر بر سودان دورانی خون‌بار بود. از سرکوب گسترده مخالفان تا نسل‌کشی در دارفور و نیز مشکلات اقتصادی و اجتماعی عدیده باعث شد تا این عوامل با گره خوردن به واگرایی‌های قومی- مذهبی گسترده در سرزمین وسیع سودان، روزگار پرادباری برای مردم رقم بزند. تنها در یک نمونه طی جنگ داخلی در دارفور ارتش سودان به رهبری عمر البشیر در حدود 200 هزار نفر را کشته و میلیون‌ها نفر را از منطقه آواره کرد. همین امر باعث شد تا دادگاه بین‌المللی کیفری، او و همکارانش از جمله عوض به عوف را که اکنون رهبری کودتا علیه عمر البشیر را برعهده دارد، به عنوان جنایت علیه بشریت تحت تعقیب قرار دهد.
متعاقب این رویدادها سرانجام سودان جنوبی در سال 2011 مستقل شد و به دلیل آنکه نزدیک به سه چهارم منابع نفتی سودان در سودان جنوبی قرار داشت، مشکلات اقتصادی و پیامدهای سیاسی و اجتماعی آن به مرور اوضاع را بر عمر البشیر سخت کرد. در این میان اما، در همچنان بر پاشنه خشونت می‌چرخید چرا که همزمان با تحولات عربی، در سال 2013 اعتراضاتی در داخل سودان علیه وی شکل گرفت که با شدت تمام سرکوب و صدها کشته و هزاران بازداشتی بر جا گذاشت. عمر البشیر در این میانه ضمن دستگیری‌های گسترده مخالفان، عده قابل توجهی از نظامیان و اسلام‌گرایان را نیز به اتهام توطئه برای کودتا دستگیر و به جای آنها چهره‌های جوان‌تری را در ارتش جایگزین کرد.
دومینوی بحران برای عمر البشیر
در این دوران سیاست‌های عمر البشیر علاوه بر داخل، در خارج از این کشور نیز نمود بارزی از بیثباتی بود. او مانند اغلب خودکامگان جهان عرب، داعیه رهبری بر آنها را داشت و در این میان یک روز دشمن اعراب بود و به اسرائیل نزدیک می‌شد و روزی دیگر با نزدیکی به آمریکا و عربستان علاوه بر گوشه چشمی برای کاهش تحریم‌ها، در سودای کمک‌های مالی عربستان و امارات سر می‌کرد. در همین راستا، با کاهش چشم‌گیر درآمدهای نفتی و متعاقب آن بیثباتی اقتصادی، کمبود مایجتاج روزانه، تورم بالا و نیز در تنگنا قرار گرفتن مردم برای تامین سوخت، دارو و نان در حدود چهار ماه پیش اعتراضاتی علیه عمر البشیر شکل گرفت که رفته رفته با خشونت نیروهای امنیتی بر دامنه آن افزوده شد و پس از سه روز تحصن مردمی در مقابل مقر ستاد فرماندهی ارتش که محل استقرار عمر البشیر نیز بود، سرانجام ارتش این کشور که طی هفته‌های گذشته نشانه‌هایی از عدم همراهی با حاکمیت را از خود بروز داده بود، با انتشار اطلاعیه‌ای از برکناری عمر البشیر و تشکیل یک شورای نظامی برای انتقال قدرت خبر داد.
طی گزارشی که شبکه سی‌ان‌ان از جزئیات روز کودتا منتشر کرده، نظامیان در ساعت سه و نیم بامداد پنجشنبه به مقر عمر البشیر رفته و تنها راه کاهش اعتراضات را برکناری وی اعلام کردند. گفته میشود که عمر البشیر با این مسئله موافقت کرده و در حالی که قرار بود به یک کشور عربی پناهنده شود، با مخالفت این کشور مواجه شده و در اختیار نظامیان به مکان نامعلومی انتقال داده شده است.
سودان در سودای رهایی از چرخه شوم استبداد
در همین راستا، عوض به عوف به عنوان وزیر دفاع و رهبر کودتا پس از قرائت بیانیه ارتش، خود را به عنوان رئیس شورای نظامی انتقالی کشور معرفی کرده و اعلام کرد که تا انتخابات آینده این شورا به مدت دو سال کنترل کشور را بر عهده داشته و سه ماه حالت فوق‌العاده و یک ماه مقررات منع آمد و شد اعمال می‌کند. عوض بن عوف که قانون اساسی و تمامی نهادهای دولتی را نیز منحل کرده، خود به عنوان رئیس اطلاعات ارتش از جمله کسانی بوده که در دستگیری و کشتار مخالفان نقش ویژه‌ای داشته و به همین دلیل تحت تعقیب مجامع بین‌المللی قرار دارد. با این حال او مدعی شده که دست به کودتا نزده و تنها از خواسته مخالفان تبعیت کرده است. به همین دلیل خواستار ایجاد شرایطی برای گفت‌و‌گوی ملی است و تصریح کرده که عمر البشیر را نیز به دادگاه بین‌المللی کیفری تحویل نخواهد داد.
از همین جای کار نگرانی‌ها برای سرنوشت انقلاب مردم سودان افزایش یافته؛ جایی که به گواه تاریخ پس از یک قیام مردمی بار دیگر سرنوشت خشونت‌بار گذشته این بار در شکل جدید اما در قالب قدیم بر مردم تحمیل میشود. به همین دلیل گروه‌های مردمی سودان ضمن مخالفت خود با انتقال قدرت به شورای نظامیان، از ادامه تحصن‌ها برای تحویل قدرت به یک دولت انتقالی مردم‌نهاد خبر داده و اپوزیسیون این کشور طی بیانیه‌ای تصریح کرده است: خواسته‌های انتفاضه ملت ما به صورت آشکار مطرح گذشته که هیچ ابهامی در آن نیست. خواسته‌های ما عبارت است از برکناری کامل رئیس جمهوری و نظام وی و نمادهای آن تا آزادی و تغییر به صورت کامل محقق شود.
از سوی دیگر در حالی که قرار بود روز گذشته جلسه شورای امنیت در مورد تحولات سودان برگزار شود، دادگاه بین‌المللی کیفری ضمن هشدار به کشورهای عضو این دادگاه نسبت به پناه دادن به عمر البشیر هشدار داد. این در حالی است که جامعه جهانی نیز خواستار انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در سودان شده و سازمان ملل از نقش ارتش در تحولات فعلی ابراز نگرانی کرده است.
سایر اخبار این روزنامه
خانه مادری هوشنگ ابتهاج صبح روز گذشته تخریب شد
سایه «سایه» بر سر خانه مادری
محمدعلی وکیلی
تولدِ عنصرهمدلی وهمبستگی
«ابتکار» از پیامدهای ممنوعیت‌های فراوان صادراتی گزارش می‌دهد
بازارهایی که از دست می‌روند
بیماری‌های مناطق سیل‌زده و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آنها مرور شد
سیل در کمین سلامتی
بیماری‌های مناطق سیل‌زده و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آنها مرور شد
سیل در کمین سلامتی
نمایشگاه بین‌المللی کتاب با وجود مشکلات بسیار به پیشواز سی‌و‌دومین دوره می‌رود
دو با مانع کتاب
«ابتکار» از مصوبه انتخاباتی مجلس و حذف برابری یک دوره نمایندگی با یک مقطع تحصیلی گزارش می‌دهد
ارتش سودان بامداد پنجشنبه عمر البشیر رئیس‌جمهوری این کشور را از قدرت برکنار کرد
آوار خشم مردم بر سر عمر البشیر
معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری:
دولت در هر شرایطی در کنار مردم خواهد بود
نعمت احمدی در گفت‌وگو با «ابتکار»:
آمریکا حق ندارد ایران را تروریست معرفی کند
فرمانده نیروی زمینی ارتش:
آمریکا امنیت نیروهای خود را در اقصی‌نقاط دنیا به خطر انداخت
فرمانده نیروی زمینی ارتش:
آمریکا امنیت نیروهای خود را در اقصی‌نقاط دنیا به خطر انداخت
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی:
لایروبی آببندانهای گیلان، خطر بروز سیل در این استان را کاهش داد
اصول فنی و راهکارهای هدایت سیلاب
