نمایشگاه بین‌المللی کتاب با وجود مشکلات بسیار به پیشواز سی‌و‌دومین دوره می‌رود دو با مانع کتاب

فاطمه امین‌الرعایا
تنها 10 روز دیگر تا آغاز سی‌و‌دومین دوره نمایشگاه بین‌المللی تهران باقی مانده است. هر سال این نمایشگاه با حواشی گوناگونی روبه‌رو است، یک سال جنجال بر سر محل برگزاری است و سال دیگر بر سر بن‌های تخفیف دانشجویی و انتقاد همیشگی یعنی فروشگاهی بودن این نمایشگاه هم به قوت خود باقی است؛ خلاصه که هرسال موضوعی اصل نمایشگاه، یعنی کتاب‌ها را به حاشیه برد. امسال اما نمایشگاه کتاب با غولی به نام قیمت کاغذ هم دست‌به‏گریبان است...
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بزرگترین رویداد فرهنگی سالانه کشور با محوریت کتاب است که هرسال تقریبا از دهه دوم اردیبهشت کار خود را آغاز می‌کند اما امسال به دلیل نزدیک بودن به ماه مبارک رمضان، مسئولان برگزاری این نمایشگاه تصمیم گرفتند آن را کمی زودتر برگزار کنند. به این ترتیب، سی‌ودومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از 4 تا 14 اردیبهشت در مصلای امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.
نمایشگاه یا فروشگاه؟ دعوای همیشگی!


یکی از بزرگترین انتقادهایی که هرسال نسبت به چگونگی برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب در تهران وارد می‌شود، پررنگ و غالب‏بودن وجهه فروشگاهی نسبت به نمایشگاهی است. اتفاقی که ضربه‌های جدی‌ای به کتابفروشان کوچک وارد می‌کند و چه بسا تا چند ماه مانند سونامی بر دخل‏وخرج این صنف فرهنگی که با چنگ و دندان هنوز پابرجا مانده‌اند، تاثیر می‌گذارد.
با توجه به افزایش قیمت محسوس کتاب و تخفیف‌هایی که ناشران برای نمایشگاه در نظر می‌گیرند، مردم هم ترجیح می‌دهند کتاب‌های موردنیاز سالانه‌شان را با قیمت کمتر از نمایشگاه(!) کتاب تهیه کنند، گرچه چند سالی است «خانه کتاب» با برگزاری طرح‌های فصلی فروش کتاب تلاش کرده تا از کتابفروشان حمایت کند اما اثرات سوء نمایشگاه کتاب همچنان غیرقابل کتمان است. این اتفاق در حالی که رخ می‌دهد که در صورت ازبین‏رفتن یکی از سه ضلع، کتابفروش، نشر و توزیع کل صنعت نشر کشور دچار نقصان خواهد شد.
اجاره‌نشینی و دردسرهایش
یکی دیگر از مشکلاتی که همچنان گریبان نمایشگاه کتاب را گرفته است، بی‌خانمانی و خانه‌به‌دوشی است! هرسال پیش از برگزاری نمایشگاه بحث‌ها بر سر محل برگزاری این رویداد فرهنگی بالا می‌گیرد و این داستان از زمانی آغاز شد که محل دائمی نمایشگاه‌های تهران دیگر محل مناسبی برای چنین نمایشگاه‌هایی آن‌ هم با استقبال بسیار مردم، مناسب به نظر نمی‌رسید. ترافیک، سختی در دسترسی و... همه را بر آن داشت تا به‌دنبال محلی جایگزین برای برگزاری نمایشگاه باشند.
مصلی امام‌‌ خمینی(ره) به دلیل مرکزیت و همچنین دسترسی بهتر به مترو و حمل‌و‌نقل عمومی، اولین میزبان نمایشگاه کتاب بود اما همچنان در ایام برگزاری نمایشگاه، خیابان‌های منتهی به این مکان ترافیک‌های سنگینی را تجربه می‌کردند. قرار بر این شد تا نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب اسباب‌کشی کند اما باران تند بهاری و نفوذ آب به غرفه‌ها مسئولان را بر آن داشت تا دوباره نمایشگاه کتاب را به مصلی امام‌ خمینی(ره) بازگردانند. گرچه هنوز هم این جابه‌جایی موقت است و قرار است پس از اصلاحات مشکلات ساختاری محل نمایشگاه در شهر آفتاب، نمایشگاه باز هم در آن‌جا برگزار شود. در هر حال، امسال هم مصلی امام خمینی (ره) میزبان این رویداد فرهنگی است.
از قیمت کاغذ تا بن‌های دانشجویی
بن‌های تخفیف دانشجویی یکی دیگر از مواردی است که هر سال محل بحث است. سال گذشته مبلغ موجود در کارت تخفیف یا همان بن‌های تخفیف دانشجویی 100 هزار تومان بود اما از این مبلغ تنها 40 هزارتومان، یارانه‌ای بود که توسط معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نظر گرفته شده بود و دانشجو باید 60 هزار تومان را پرداخت می‌کرد و هر دانشجو صرفا یکبار می‌توانست برای دریافت بن خرید کتاب اقدام کند. بسیاری از دانشجویان، این رقم یارانه برای دانشجویان را با توجه به قیمت‌های بالای کتاب غیرمنطقی می‌دانستند و معتقد بودند 40 هزار تومان کمکی به تامین کتاب‌های درسی سالانه آن‌ها نمی‌کند.
سال 97، سال خوشی برای نشر نبود، بالارفتن قیمت کاغذ و الزامات چاپ در نهایت منجر به بالارفتن سرسام‌آور قیمت کتاب‌ها کرد. حالا وزیر ارشاد خبر از ارتقاء بن‌های دانشجویی خرید کتاب و بن اهل‏ِقلم داده است. امسال بن‏ِخرید کتاب برای دانشجویان و طلاب مبلغ ١۵٠ هزار تومان است که از این مقدار سهم مشارکت دانشجویان و طلاب ٩٠ هزار تومان، و ۶٠ هزار تومان را نیز معاونت امور فرهنگی تامین خواهد کرد. اما آیا مبلغ درنظر گرفته شده، با توجه به قیمت کتاب‌ها کفاف نیاز دانشجویان را می‌دهد؟
کتاب‌های خارجی و جیب‌های خالی
یکی از بخش‌های مهم نمایشگاه کتاب، بخش کتاب‌های خارجی و غرفه‌های کشورهای دیگر است. سال گذشته این بخش به دلیل بالارفتن قیمت دلار کمی با مشکل روبه‌رو شد اما به‏هرروی توانست با حمایت دولت سی‌ویکمین دوره را پشت سر بگذارد. اما امسال، قیمت ارز نسبت به سال گذشته افزایشی چندین برابر داشته است، از سوی دیگر با اعمال تحریم‌های آمریکا، سرنوشت بخش خارجی چندان روشن نیست.
البته احد رضایی، مدیر کمیته ناشران خارجی این دوره از نمایشگاه کتاب خبر از تقسیم‌بندی سه‌گانه در کمیته ناشران خارجی می‌دهد. او گفته است: «در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بخش ناشران لاتین دو بخش «تازه‌های کتاب» و «فروش آزاد» را خواهیم داشت و یک بخش نیز به ناشران عربی اختصاص دارد. در بخش تازه‌های کتاب که آثار ۲۰۱۶ و جدیدتر عرضه می‌شوند، کتاب‌ها با ارز نیمایی به فروش می‌رسند و شامل ۲۵ درصد تخفیف می‌شوند. البته بخشی از کتاب‌های عربی نیز شامل ارز نیمایی می‌شود.‌ ناشران عرب و بخش «تازه‌های کتاب» برای فروش کتاب‌های خود به قیمت ارز نیمایی باید مجهز به سیستم متمرکز فروش باشند. در سیستم متمرکز فروش کتاب، کتاب‌های ناشران قبل از آغاز نمایشگاه در این سامانه به ثبت می‌رسد و فقط فروش این آثار مشمول فروش کتاب به قیمت ارز نیمایی خواهد بود».
او همچنین درباره فروش کتاب در بخش «فروش آزاد» گفت: «این آثار نیز با ارز آزاد به فروش می‌رسد که البته به طور معمول از آنجا که چند سال از انتشار آن‌ها گذشته است از تخفیف خوبی برخوردارند».
اما آیا با این قیمت، دانشجویان و محققان می‌توانند نیازهای خود را از بازار جهانی کتاب تامین کنند؟
تنها چند روز تا آغاز بزرگترین رویداد فرهنگی کشور باقی مانده است، اما آیا مسئولان این نمایشگاه می‌توانند بر مشکلات متعدد پیش‌رو غلبه کنند؟
سایر اخبار این روزنامه
خانه مادری هوشنگ ابتهاج صبح روز گذشته تخریب شد سایه «سایه» بر سر خانه مادری محمدعلی وکیلی تولدِ عنصرهمدلی وهمبستگی «ابتکار» از پیامدهای ممنوعیت‌های فراوان صادراتی گزارش می‌دهد بازارهایی که از دست می‌روند بیماری‌های مناطق سیل‌زده و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آ‌ن‌ها مرور شد سیل در کمین سلامتی بیماری‌های مناطق سیل‌زده و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آ‌ن‌ها مرور شد سیل در کمین سلامتی نمایشگاه بین‌المللی کتاب با وجود مشکلات بسیار به پیشواز سی‌و‌دومین دوره می‌رود دو با مانع کتاب «ابتکار» از مصوبه انتخاباتی مجلس و حذف برابری یک دوره نمایندگی با یک مقطع تحصیلی گزارش می‌دهد ارتش سودان بامداد پنجشنبه عمر البشیر رئیس‌جمهوری این کشور را از قدرت برکنار کرد آوار خشم مردم بر سر عمر البشیر معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری: دولت در هر شرایطی در کنار مردم خواهد بود نعمت احمدی در گفت‌وگو با «ابتکار»: آمریکا حق ندارد ایران را تروریست معرفی کند فرمانده نیروی زمینی ارتش: آمریکا امنیت نیروهای خود را در اقصی‌نقاط دنیا به خطر انداخت فرمانده نیروی زمینی ارتش: آمریکا امنیت نیروهای خود را در اقصی‌نقاط دنیا به خطر انداخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی: لایروبی آب‏بندان‌های گیلان، خطر بروز سیل در این استان را کاهش داد اصول فنی و راهکارهای هدایت سیلاب