«ابتکار» ابعاد مختلف تصمیم خصمانه ترامپ را بررسی می‌کند ترامپ همه روزنه‌های بین دو کشور را بست

الهام برخوردار
پس از اقدام خصمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران و قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی ایالات متحده آمریکا در واقع تمام روزنه‌های مذاکره بین دو کشور به طور کامل بسته شد؛ تصمیمی که با اهداف سیاسی اتخاذ شده و با مفاهیم ابتدایی حقوق بین‌الملل نیز در تناقض است. با توجه به اینکه سپاه در عرصه‌های اقتصادی، مالی، سیاسی و نظامی کشور جایگاه و حضور فعال دارد، با این تصمیم خصمانه ترامپ از این پس بار مسئولیت حقوقی افراد و شرکت‌هایی که حتی صوری و با واسطه با سپاه معامله دارند به مراتب سنگین‌تر از قبل می‌شود و روابط تجاری مستقیم و غیرمستقیم سپاه به طور کامل قیچی خواهد شد. در این‌صورت هر کشوری بخواهد با مجموعه سپاه و تک تک سازمان‌های وابسته و غیر وابسته‌اش وارد معامله و گفت‌وگو شود یا مبادلات تجارتی و یا هرگونه ارتباطی داشته باشد، مشمول تحریم‌های آمریکا خواهد شد. «ابتکار» در گفت‌وگو با یک کارشناس حقوق بین‌الملل، ابعاد مختلف این تصمیم خصمانه و تنش‌زای آمریکا در مقابله با ایران را مورد بررسی قرار داده است.
این اقدام آمریکا بیشتر جنبه تحریم و فشار
بر ایران را دارد


علی بیگدلی، کارشناس حقوقی، معتقد است این تصمیم ترامپ در واقع یک هدیه به نتانیاهو در آستانه انتخابات اسرائیل بوده و می‌گوید: رئیس‌ ایالات متحده آمریکا با توجه به انتخابات اسرائیل و اینکه نتانیاهو بتواند از یک امتیاز برخوردار باشد، چنین تصمیمی را در این دوره زمانی گرفت که همینطور هم شد. در واقع این اقدام آمریکا در راستای منافع عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل است. همچین همین اقدام خودش در آستانه انتخابات 2020 آمریکا قدمی از سوی ترامپ برای جذب دوباره آراء طرفدارانش بود. شاید در خیلی از موقعیت‌ها ترامپ نتوانست آن انتظاری که داشت عملی کند از جمله در ارتباط با کره شمالی و یا ونزوئلا. به همین خاطر اقدام خصمانه آمریکا در رابطه با تروریستی خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در همین راستا بود؛ هرچند این اقدام خیلی نمی‌تواند تاثیرگذار باشد و بیشتر جنبه تحریم و فشار بر ایران دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه تروریستی خواندن سپاه در بیانیه وزارت خارجه آمریکا بار حقوقی دارد، می‌افزاید: آمریکا می‌تواند همه شرکت‌هایی که با سپاه روابط تجاری دارند از ادامه همکاری منع کند. باید هر دو هم نیروهای سپاه و یگان‌های آمریکایی که در خلیج فارس هستند خویشتنداری از خود نشان بدهند. شرایط کنونی با توجه به این تصمیم شرایط مناسبی نیست و هر دو طرف باید خویشتنداری داشته باشند همانطور که رئیس‌جمهوری فرانسه در گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی نیز بر این امر تاکید کرد.
هدف آمریکا اقتصاد ایران است نه تقابل نظامی
علی بیگدلی با اشاره بر اینکه رئیس‌ ایالات متحده آمریکا خیلی تمایل به جنگ ندارد، تصریح می‌کند: بارها خود ترامپ اعلام کرده که حاضر نیست درآمد کشورش را صرف جنگ و درگیری در خاورمیانه کند بنابراین بخش حقوقی ماجرا فقط مربوط به این قسمت است که سپاه در لیست گروه‌های تروریسی کشور آمریکا قرار گرفته است. هدف آمریکا بیشتر فشار بر ایران است بنابراین با توجه به فعالیت‌های گسترده‌ای که سپاه در زمینه‌های اقتصادی از جمله نفت و راه‌سازی و بسیاری زمینه‌های دیگر دارد. هدف آمریکا بیشتر لطمه وارد کردن به اقتصاد نظام جمهوری اسلامی ایران است تا تقابل نظامی چرا که نمی‌خواهد برای خودش هزینه ایجاد کند. آمریکا به هیچ وجه به دنبال رویارویی نظامی با ایران نیست چرا که اگر ترامپ می‌خواست چنین هدفی را دنبال کند حتما دست به یک ائتلاف می‌زد. درواقع هدف آمریکا بیشتر اقتصادی است.
این حقوقدان در مورد احتمال دنباله‌روی اروپا از این اقدام آمریکا می‌گوید: اروپا این تصمیم ترامپ را همراهی نخواهند کرد. اما احتمال می‌رود به غیر از عربستان و اسرائیل و بحرین برخی متعهدین آمریکا نیز از این بیانیه و تصمیم رئیس ایالات متحده آمریکا پیروی کنند. حتی دونالد ترامپ به خاطر اینکه به تصمیم خودش مشروعیت بدهد حتما این کار را خواهد کرد.
بیگدلی درباره عواقب چنین تصمیمی می‌گوید: این تصمیم ترامپ سه نتیجه دارد؛ یکی از منظر پرستیژ است چراکه به هرحال به پرستیژ سپاه در منطقه لطمه وارد کرده می‌کند. لطمه دوم اقتصادی است. با توجه به اینکه سپاه در بسیاری از زمینه‌های تجاری وارد شده است این بیانیه و تصمیم آمریکا می‌تواند به اقتصاد کشور لطمه وارد کند. با توجه به شرایطی که در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم می‌تواند اقتصاد ما را لاغرتر کند و حتی در تولید ناخالص داخلی ما تاثیر بگذارد. اما از جنبه نظامی فشاری به سپاه وارد نمی‌شود چرا که سپاه کار خودش را مانند گذشته انجام خواهد داد.
وی با بیان اینکه مدت‌ها است که بحث تروریستی بودن سپاه از سوی آمریکا مطرح شده و ما باید در همان زمان با استفاده از دستگاه دیپلماسی وارد مذاکره با کشورهای اروپایی می‌شدیم، بیان می‌کند: ما نباید منتظر بمانیم که آمریکا همینطور علیه ما بیانیه صادر کند بلکه با استفاده از سیاست‌ خارجه و واکنش دیپلماتیک، اقدام متقابل داشته باشیم و نگذاریم آمریکا هدف و برنامه مورد نظر خود را اجرایی کند. ما باید سعی کنیم جلوی اقدامات آمریکا را بگیریم و چنین بیانیه‌هایی را تعلیق کنیم. وظیفه این کار بر عهده دستگاه دیپلماسی کشور است. اینکه با کشورهای اروپایی و منطقه وارد مذاکره شود و این موجی که آمریکا علیه نیروی نظامی و کشور ایجاد کرده است کاهش دهیم. نگذاریم جو متشنجی که علیه ما در منطقه و دنیا به وجود آورده ادامه پیدا کند. باید با واسطه‌های خود بیشتر ارتباط برقرار کنیم.
بیگدلی می‌گوید: بحث تحریم سپاه و سردار سلیمانی قبلا مطرح بود اما تروریستی خواندن یک نهاد نظامی یک کشور از سوی کشور دیگر بی‌سابقه است. این فقط یک بیانیه است و رئیس‌جمهوری بعدی می‌تواند این بیانیه را نقض کند. بنابراین هر رئیس‌جمهوری فقط در زمان خودش از یک فرمان اجرایی برخوردار است. این یک امر موقتی است نه دائمی پس احتمال حمله نظامی و درگیری بین دو کشور به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست. آمریکا با این تصمیم اشتباه همه روزنه‌های مذاکره بین دو کشور را بست. ما باید سعی کنیم از التهاب احتمالی آمریکا علیه ایران در منطقه جلوگیری کنیم.
سایر اخبار این روزنامه