باران‌های سیل‌آسا پیش‌بینی مسئولان از آمار گردشگران نوروز 98 را برهم زد پاتک سیل به گردشگری نوروزی

زهرا داستانی
سیل در نوروز 98 همه را غافلگیر کرد، ازجمله مسافرانی که در دروازه قرآن شیراز برای دیدن جاذبه‌های تاریخی و کهن استان فارس در ورودی این شهر توقف کرده بودند. سیل حتی سبب غافلگیری مسئولان گردشگری هم شد. برخلاف انتظاری که ستاد هماهنگی خدمات سفر در کشور از رشد چشمگیر گردشگری داخلی داشت، آمار تقریبی حکایت از کاهش قابل توجه مسافران نوروزی 98 نسبت به سال گذشته دارد. با این حال، اما این روند کاهشی منفی نبوده و سفرهای ایرانیان در روزهای اول نوروز توانسته رشد ۵.۴۴ درصدی را نصیب گردشگری داخلی کند.
«سفر در تمام دوران‌ها جذاب‌ترین بخش زندگی بوده یا یکی از جذاب‌ترین بخش‌های آن. آنچه سفر را جذاب می‌کند تحولی است که در حالات عادی و ایستایی زندگی روزمره پیش می‌آورد و تنوع و دگرگونی را معنا می‌بخشد. تنوع و دگرگونی زندگی، همین ترک امور روزانه و همیشگی و دیدن مکان‌های تازه، تفرج شهرها و دیدن جاهای تازه و آدم‌های نو و تماشای ندیده‌ها و نشناخته‌ها است که در دنیا قدیم عمدتا در زیارت حاصل می‌شد. در نبود وسایل ارتباط جمعی، سفر تا حدودی وظایف این گونه وسایل را که بعدها پدید آمدند برعهده داشت و فقط در سفر بود که آدم‌ها و مکان‌های تازه شناخته می‌شدند. تماشای آثار باستانی و شهرهای کهن نه تنها عبرت‏آموز بود بلکه مسافران را با ریشه‌های فرهنگی و تاریخی خود آشنا می‌کرد. هنر و فرهنگ پیشینیان را به گونه‌ای که از خواندن کتاب حاصل نمی‌شد پیش چشم می‌آورد و در آدم‌ها به نسبت درکی که از هستی داشتند تحول فکری ایجاد می‌کرد.» سیروس علینژاد در کتاب «چرا سفر می‌کنیم» این‏گونه سفر کردن را تعریف کرده است. تعریفی که شاید اغلب ما ایرانیان هنوز هم با وجود وسایل ارتباط جمعی از جمله گوشی‌های هوشمندی که در هر لحظه می‌توانند ما را به نقاط مختلف دنیا ببرند، بیشترین اطلاعات را از مکان‌های مختلف در اختیارمان بگذارند و حتی ما را با افراد و مکان‌های جدید آشنا کنند، با آن هم‏عقیده هستیم و حس مشترک داریم. با این حال، اما چندسالی است که سفر از دایره فعالیت‌ها و حتی برنامه‌های درازمدت ایرانیان خارج شده که شاید بخش اعظمی از دلایل این اتفاق مربوط به وضعیت مالی و درآمد خانوارهای ایرانی است. آخرین نظرسنجی ملی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در نوروز 97 نشان می‌دهد که بیش از ۵8 درصد از مردم در ایام نوروز امسال از شهرستان محل زندگی خود بیرون نرفته‌اند. گرچه آمارهای رسمی سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در نوروز سال گذشته خبر از افزایش 20 درصدی سفرهای نوروزی نسبت به سال قبل (96) می‌داد، نظرسنجی ایسپا حکایت از جاماندن بیش از 32 درصد مردم از قطار سفرهای نوروزی 97 به دلیل مشکلات مالی می‌داد.
با این حال، اما آمار سفرهای نوروزی در سال 98 نسبت به سال گذشته با تفاوت‌های چشمگیری همراه است. برخلاف هرساله که ستاد هماهنگی خدمات سفر به ریاست معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی پس از تعطیلات نوروزی آماری جامع از سفرهای نوروزی و خدمات گردشگری ارائه‏شده به رسانه‌ها اعلام می‌کرد، هنوز در سال 98 آماری دقیق از سفرهای نوروزی در دست نیست. تنها آمار از سفر نوروزی ایرانیان در تعطیلات بهاری 98 به آمار تقریبی معاون گردشگری ختم می‌شود که حکایت از کاهش چشمگیر گردشگری داخلی در ایام نوروز برخلاف انتظار دارد. سازمان میراث فرهنگی پیش از تعطیلات نوروزی با توجه به نوسانات نرخ ارزهای خارجی و افزایش قیمت بلیت و هتل‌ها در کشورهای خارجی چشم‌انتظار رشد چشمگیر گردشگری داخلی به واسطه استقبال ایرانیان از فرصت تعطیلات نوروزی برای گشت و گذار در کشور را داشت، امیدی که اما سیل آن را ویران کرد. گرچه به گفته ولی تیموری، معاون گردشگری در روزهای نخست شاهد رشد ۲۷ درصدی در گردشگری داخلی بودیم، اما در ادامه تعطیلات با تغییرات آب و هوایی و معضلات و مشکلاتی که سیل به وجود آورد، سفرهای نوروزی روند کاهشی پیدا کرده است.


براساس آماری تقریبی که معاون گردشگری در سفر‌های نوروزی 98 ارائه کرده «از ۲۹ اسفند ۹۷ تا ۱۶ فروردین ۹۸، تعداد ۷۷ میلیون و ۱۲۰ هزار اقامت شب در کل کشور ثبت شده است که اگر برای هر فرد به طور میانگین ۴ شب اقامت را در نظر بگیریم، می‌توان گفت ۲۰ میلیون نفر در ایام نوروز سفر کرده‌اند.» این آمار در حالی است که نشان می‌دهد تعداد مسافران نوروزی تحت تاثیر سیل با کاهش 54 میلیون نفری روبه‌رو است. بنابه آماری که سازمان میراث فرهنگی در سال 97 ارائه کرده، سفرهای نوروزی در این سال با ثبت ۷۴ میلیون نفرشب اقامت در کشور، با ۲۰ درصد رشد روبه‌رو بوده است. با این حال اما تیموری همچنان معتقد است که گردشگری داخلی در نوروز 98 با رشدی اگرچه اندک روبه‌رو بوده است. او گفته: «با توجه به شرایط و مشکلاتی که در ایام نوروز ایجاد شد شاهد رشد ۵.۴۴ درصدی گردشگری داخلی در این ایام بودیم.»
سیل و بارش باران اگرچه سبب کاهش آمار مسافران نسبت‌ به سال گذشته شده، اما تغییراتی را در سایر آمارهای گردشگری داخلی ایجاد کرده است. به عنوان مثال به گفته معاون گردشگری، با توجه به شرایط آب و هوایی در کشور، امسال ماندگاری مسافران افزایش یافت و به تناسب تردد جاده‌ای کمتر شده است. به نظر می‌رسد اقامت مسافران در ایام نوروز ۹۸، تابع انتخاب نبوده است چراکه با توجه به شرایط آب و هوایی، گردشگران مقاصدی غیر از آنچه مدنظر داشته‏اند را به عنوان مقصد انتخاب کرده‌اند تا با مشکلاتی که سیل به وجود آورد برخورد نکنند، اصفهان، یزد و خراسان رضوی که کمتر درگیر سیل بودند مورد توجه گردشگران بیشتری قرار گرفتند.
با وجود کاهش چشمگیر سفرهای داخلی اما به گفته تیموری، سفرهای خروجی ۳۲ درصد در ایام نوروز ۹۸ کاهش داشته است که ناشی از وضعیت نابسامان ارزی در ایران است. کاهش ارزش ریال و افزایش پول‌های خارجی سبب شده تا ایرانیان از سفر به کشورهای خارجی به خصوص کشورهای همسایه از جمله ترکیه صرف‏نظر کنند. با این حال، همچنان ۳۷۷ هزار نفر از ایرانیان در نوروز 98 به خارج از کشور سفر کرده‌اند.
برخلاف کاهش گردشگران خروجی، آمار گردشگران ورودی به ایران در این ایام رو به‌ افزایش گذاشته است. به گفته معاون گردشگری، در ایام نوروز همچنین شاهد افزایش ۱۶.۷۵ درصدی ورود گردشگران خارجی نسبت به مدت مشابه سال قبل بودیم. ۱۸۳ هزار و ۲۸۵ گردشگر خارجی در ایام نوروز از ایران بازدید کردند، این گردشگران از کشورهای اروپایی و کشورهای همسایه وارد کشورمان شده‌اند، این آمار غیر از ایرانیان مقیم خارج از کشور است که در نوروز برای دیدار با خویشاوندان خود به ایران سفر می‌کنند.
با وجود پاتکی که سیل و بارش‌های مکرر در شمال، شمال‏غربی و جنوب‏غربی ایران به گردشگری و مسافران نوروزی زده و از درآمد گردشگری کاسته، خسارات سنگینی نیز به تاسیسات و زیرساخت‌های گردشگری وارد کرده است. به گفته تیموری، در حوزه صنایع‌دستی و کارگاه‌هایی که بیشتر در روستاها فعالیت داشتند، ۱۵۰ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان خسارت وارد شده است، در بخش گردشگری و زیرساخت‌های این حوزه هم ۱۵۰ میلیارد تومان خسارت برآورد شده است هرچند که خسارت در حوزه گردشگری را از بعد دیگری هم باید مورد بررسی قرار داد، بسیاری از اماکن گردشگری و اقامتی مناطق سیل‏زده مسیرهای ارتباطی خود را از دست داده‏اند، همچنین این اماکن که پیش از نوروز رزرو ۱۰۰ درصدی داشتند متضرر شده‏اند و باید مورد حمایت قرار گیرند.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری در مراسم روز ملی فناوری هسته‌ای: صبر ما آستانه‌ای دارد جلال‌خو ‌ش چهره سیاست آتش‌افروزانه باران‌های سیل‌آسا پیش‌بینی مسئولان از آمار گردشگران نوروز 98 را برهم زد پاتک سیل به گردشگری نوروزی شبکه‌های اجتماعی در شرایط بحران چه نقشی دارند؟ سیل صفر و یک! معاون اول رئیس‌جمهوری تاکید کرد اقدام آمریکا نابخردانه و بحران‌زا در عرصه سیاست و حقوق بین‌الملل است « ابتکار» تبعات سیاسی و اقتصادی شکست حزب عدالت و توسعه در انتخابات شوراها را بررسی می‌کند «ابتکار» از اقدام بهارستان در حمایت از سپاه گزارش می‌دهد همه ما سپاهی هستیم! رهبر انقلاب اسلامی: گربه‌رقصانی آمریکا علیه سپاه معاون وزیر خارجه ایران: از الان نیروهای آمریکایی در منطقه سربازان معمولی نخواهند بود ترامپ در برابر جبهه‏ای به وسعت خاورمیانه بیانیه‌ جمعی از فعالان اصلاح‌طلب: امروز وقت همدلی و همبستگی برای کمک به هم‌وطنان سیل‌زده است هشدار ستادکل نیروهای مسلح ایران به آمریکا