روزنامه همدلی
1398/01/20
عبدالمهدی با چه ایده‌هایی به ایران آمد؟ تلاش برای نزدیکی روابط در سایه فشارهای آمریکا
محمدمهدی ملکی - سفر عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق که به دعوت رسمی حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان انجام شد، اولین سفر عبدالمهدی به ایران پس از تصدی پسُت نخست‌وزیری عراق است.از باب علل اهمیت این سفر در مقطع زمانی فعلی باید به نکاتی چند اشاره کرد از جمله آنکه این سفر پس از سفرهای مقامات عالی رتبه ایرانی به عراق صورت می‌گیرد و به طور مشخص با فاصله بسیارکوتاهی از سفر موفق و سه‌روزه روحانی به عراق. این خود می‌تواند پیام واضحی داشته باشد.
سفرهای جداگانه ظریف و روحانی به عراق در سال گذشته فصل جدید از ارتقای روابط همه‌جانبه میان عراق و ایران را رقم زد. به طور مشخص سفر سه‌روزه روحانی در اواخر اسفندماه سال گذشته به عراق که طی آن سفر با نخست‌وزیر، رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و مرجع عالیقدر شیعیان عراق آیت‌الله سیستانی دیدار و گفت‌وگو داشت، گام بلندی به سوی افزایش سطح همکاری‌ها با همسایه غربی یعنی عراق به حساب می‌آید.
حال در کمتر از یک ماه پس از سفر روحانی، نخست‌وزیر عراق در پاسخ به ایران سفر می‌کند و با استقبال رسمی رئیس‌جمهور، در نشست مشترک خبری خود از عزم راسخ دو طرف برای ارتقای روابط و همکاری‌ها در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و تجاری، فرهنگی، علمی، دفاعی و امنیتی سخن می‌گوید.
از دیگر علل اهمیت سفر، حضور عالی‌ترین شخصیت سیاسی عراق در کمیسیون مشترک اقتصادی عراق و ایران است. دو طرف ایرانی و عراقی بر افزایش هر چه بیشتر سطح تعاملات تجاری میان یکدیگر تاکید دارند و آن طور که از مواضع اعلامی و سیاست‌های اعمالی آنها بر می‌آید، تهران و بغداد گام‌های جدی به سوی تحقق حجم ۲۰ میلیارد دلاری برداشته و در آینده هم چنین خواهند کرد.
گفتنی است، ظریف و روحانی در سفرهای جداگانه خود به عراق در کمیسیون‌های مشترک اقتصادی اول و دوم شرکت کرده بودند.
موضوع مراودات تجاری و ارتباطات مالی و بانکی یکی مسائل بسیارمهم فی مابین ایران و عراق است که در وضعیت تحریم شدید آمریکا علیه ایران، این موضوع برای ما اهمیت دو چندانی پیدا کرده است. در این دوران، به وضوح شاهدیم که کاخ سفید با تمام توان از ابزارهای تهدید و تطمیع خود استفاده می‌کند تا سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه خود را در قبال ایران اجرایی کند و به زعم خود توان، قدرت و نفوذ منطقه‌ای و دفاعی جمهوری اسلامی ایران را محدود و تضعیف کند.
در این میان آنچه برای ایران می‌تواند دارای اولویت باشد، تقویت روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای پیرامونی و همسایگان از جمله عراق است. بر کسی پوشیده نیست که عراق به دلیل هم مرزبودن، قرابت‌های مذهبی، تاریخی و فرهنگی میان دو ملت و اشتراک نظر در بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی میان مقامات دو طرف، جایگاه بالایی را در سیاست خارجی ایران دارد.
اما به اذعان هر دو طرف، سطح مبادلات تجاری دو طرف هیچ گونه همسانی و برابری با سطح روابط عالی سیاسی، امنیتی، فرهنگی و مذهبی ایران عراق ندارد که هیچ، متاسفانه موانعی هم در مسیر تحقق اهداف و چشم‌انداز دست‌یابی به حجم تجاری ۲۰میلیاردی میان دو کشور وجود دارد.
بنابراین برای رفع این موانع قطعا باید با عزمی جدی‌تر، برنامه‌ای راهبردی و تجمیع همه نیروها درصدد رفع موانع و پیشروی برای دست‌یابی به اهداف تجاری توافق‌شده گام برداشت. از جمله موانعی که می‌طلبد دو طرف در خصوص رفع آن اراده‌ای جدی داشته باشند، فشارهای دولت آمریکا بر مقامات بغداد به منظور کاهش هر چه سریع‌تر همکاری‌ها با تهران تا به‌صفررساندن آن است.
علی‌رغم آنکه عراقی‌ها بارها اعلام کرده‌اند که نمی‌خواهند قربانی اختلافات میان ایران و آمریکا شوند و برای پیشبرد اهداف خود می‌خواهند با کشورهای مختلف ارتباطات خود را داشته باشند، اما آمریکایی‌ها درخواست آنها را برای تمدید ۳ساله مهلت واردات گاز و برق از ایران نپذیرفتند.
لازم به یادآوری است در سفر اخیر روحانی به عراق یک گام مثبت از سوی دو طرف برداشته شد و آن رایگان‌شدن صدور ویزای میان دو طرف است. این مساله علاوه بر تسهیل ورود و خروج قریب به ۷ میلیون نفر زائر در سال میان ایران و عراق، در راستای تسهیل شرایط رفت‌وآمد تجار و هیات‌های تجاری دو طرف نیز نقش مهمی را دارد.
در خصوص موضوع روادید، این امیدواری هم وجود دارد که با توجه به اشتیاق و بهره هر دو کشور از این مهم، در آینده‌ای نزدیک، صدور ویزا میان ایران و عراق لغو شود.
از دیگر علل اهمیت سفر نخست‌وزیر عراق به ایران می‌توان به ابعاد و پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی آن اشاره کرد.
از بُعد منطقه‌ای، ارتقای روابط و همکاری‌های دو طرف می‌تواند به نفع دو ملت و دو دولت و فراتر از آن کشورهای منطقه باشد چرا که ایران و عراق هر دو خواستار منطقه‌ای امن و باثبات هستند و به همین علت تمام تلاش مشترک خود را برای ایجاد و گسترش منطقه‌ای توسعه‌یافته داشته و خواهند داشت و این سفر هم نشانه مثبتی از این موضوع است.
در سال‌های اخیر، ایران و عراق هر دو نقش بسیار مهمی در خط مقدم مبارزه با گروه‌های افراط‌گرای تروریستی داشتند و به نوعی همه کشورهای جهان مدیون ایستادگی و مقاومت این دو کشور در برابر تروریست‌هایی هستند که مورد حمایت همه جانبه مرتجعین غرب منطقه، رژیم صهیونیستی و آمریکا بودند.
بنابراین یکی دیگر از عوامل اهمیت سفر عبدالمهدی به تهران، ارتقای سطح همکاری‌های امنیتی دو طرف برای تامین امنیت مرزهای مشترک، مبارزه با مواد مخدر و دیگر پدیده‌های تهدیدکننده‌ای است که می‌تواند با سرایت به دیگر کشورها، منطقه را در معرض ناامنی و تنش بیشتر قرار دهد و درست اینجا هست که نقش بی‌بدیل نیروهای امنیتی دو طرف در تامین امنیت کشورهای خود و همچنین باثبات‌سازی منطقه به چشم می‌آید.
با درنظرگرفتن واکنش و نحوه بازیگری سعودی‌ها در قبال سفر روحانی به عراق، از جمله افتتاح کنسولگری خود در بغداد، تخصیص یک میلیارد دلار به عراق برای ساخت شهرک ورزشی و اعزام هیاتی تجاری به آن کشور، این سفر می‌تواند بار دیگر موازنه قوا را به سود ایران سنگین کند و برای عراقی‌ها هم این منفعت را داشته باشد که با برگ برنده ایران در مقابل عربستان، امارات و حتی آمریکا بازی خود را ادامه دهد.
در واقع هر چه ارتباط میان ایران و بغداد نزدیکتر شود، کشورهای فوق تلاش بیشتری برای جلب نظر بغداد خواهند داشت و این موضوع می‌تواند در حالتی از منطق حاکم بر روبط بین‌الملل، تامین‌کننده حداکثر منافع ملی عراق هم به حساب آید.
از طرف دیگر، سفر عالی‌ترین شخصیت سیاسی عراق به ایران می‌تواند این پیام را برای طرف‌های مقابل داشته باشد که ایران و عراق کماکان متحد راهبردی هستند و عمق روابط این دو به قدری است که نمی‌توانند با تهدید و یا انواع توطئه‌های مذهبی و قومی آن را تضعیف یا به زعم خود نابود کنند.
عراقی‌ها پس از حمایت‌های مسشتاری و بی‌دریغ ایران به آنها در مبارزه با تروریست‌ها، بیش از گذشته به این موضوع باور پیدا کردند که ایران همسایه‌ای قابل اعتماد و اتکا است که می‌توانند در دوران سختی و تنگنا به آن تکیه کرده و از کمک‌های آن بهره‌مند شوند و لذا بر خود می‌دانند که در این مقطع زمانی که آمریکا با به‌کارگیری همه توان خود سعی در محدودسازی و انزوای ایران دارد، اگر می‌توانند به وضعیت ایران برای مقابله با سیاست‌های تحریمی و یک‌جانبه‌گرایانه آمریکا کمکی داشته باشند، حتما این مهم را انجام دهند.
سایر اخبار این روزنامه
نمایشگاه کتاب امسال بیش از هر چیز تحت تاثیر کاهش توان خرید مردم قرار دارد یورش گرانی به یار مهربان
همدلی به بهانه تغییر سخنگوی قوه قضاییه سیر تحولات این رکن حکومتی را بررسی می‌کند
در ادامه سیاست‌های خصمانه و تشنج آفرین ایالات متحده آمریکا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست «گروه‌های تروریستی» قرار داد
استرس، نگرانی و تنش در مناطق سیل‌زده خانه‌های ویران، روان‌های ویران‌تر
«همدلی» از حواشی ارز 4200 تومانی که موجب برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا در بازار شد، گزارش می‌دهد
عبدالمهدی با چه ایده‌هایی به ایران آمد؟ تلاش برای نزدیکی روابط در سایه فشارهای آمریکا
محمدعلی مشفق سیل و نمود چندگانگی در مدیریت کشور
سیاستی با کارشناسی به عمق ۵ دقیقه
شرایط سد کرخه و سیلاب پایین‌دست
