روزنامه آرمان امروز
1398/01/20
سیل ویران‌گر امسال و مظلومیت سردار سازندگی
درباره ابعاد انسانی، اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی پیامدهای سیل اخیر در استان‌های غربی کشور به اندازه کافی صحبت شده است یا سعی بر این بوده که درمورد پاره‌ای از موارد حرفی زده نشود. ولی آنچه مردم حتما باید بدانند این است که در هر ثانیه چهار هزار دلار، هر دقیقه 24 هزار دلار، هر ساعت یک و چهار دهم میلیون دلار و هر روز 34میلیون و 560 هزار دلار آب شیرین بدون هیچ‌گونه استفاده‌ای به دریا ریخته شده است. واقعیت امر و آنچه نظر کارشناسان بین‌المللی را به خود جلب کرده، این است که چگونه یک بارندگی در کشوری همچون ایران (هرچند بیش از حدِ عادی بوده است) توانسته چنین پیامدها و خسارت‌های سنگینی را به دنبال داشته باشد؟ البته به طور تلویحی در لابه‌لای سخنان مقام معظم رهبری و در سخنان معاون اول رئیس‌جمهوری و همچنین تاکید رئیس‌جمهور در آیین بهره‌برداری از سه پروژه بزرگ در پایتخت اشاره‌ای به این موضوع شده بود که درمورد ساخت سدهای بزرگ روی رودخانه‌های سه‌گانه ایران که از کوه‌های زاگرس سرچشمه می‌گیرند، درمورد زنده‌یاد هاشمی کم‌لطفی شده است. زیرا در دوره سازندگی، ایران پس از چین و ترکیه در رده سوم کشورهای سازنده سد در جهان قرار گرفت. درحالی که واقعیت امر این است که این رودخانه‌ها به مدت هزاران سال در ایران جاری هستند و بنا به دلایل آب و هوایی، هر سه رودخانه بزرگ ایران در رشته‌کوه‌های زاگرس سرچشمه دارند. در اواخر دهه ۶۰ میلادی، مطالعات سدهای مربوط به رودخانه‌های بزرگ ایران که 40 درصد روان آب‌ها را در بر‌می‌گیرد شامل دز، کارون و کرخه میشود، توسط مشاوران برجسته آمریکایی که در حوزه سدسازی دارای تخصص زیادی بودند، انجام و در سال ۱۹۶۹ به دولت ایران تحویل داده شد. براساس مطالعاتی که قبل از انقلاب انجام گرفته بود، تنها دو سد دز و شهید عباس‌پور فعلی (رضاشاه سابق) ساخته شدند. عملیات اجرایی سد مسجدسلیمان هم قبل از انقلاب آغاز شده بود، اما اوج فعالیت‌های مربوط به ساخت سد برای تولید نیروی برق که درعمل یک نوع برق رایگان تلقی میشود، مربوط به دوران سازندگی است. در آن زمان اولویت‌هایی تعیین شد و ساخت دو سد روی رودخانه کرخه و چهار سد دیگر روی رودخانه کارون انجام گرفت. آنچه بیشترین خسارت‌ها را در سیل اخیر متوجه کشور کرده است، مربوط به خروجی‌های همین سه رودخانه بزرگ میشود که دلیل آن هم این است که کارشناسان آمریکایی در زمان ساخت سد کرخه اعلام کرده بودند از آنجایی که رودخانه کرخه یک رودخانه وحشی تلقی میشود، ساخت سد روی آن پیش از اینکه در بالادست این رودخانه سدهایی ساخته شوند، غیرممکن است. اما بنا به دلایلی در دوران سازندگی ساخت سد بسیار بزرگ کرخه و سد سیمره در دستور کار قرار گرفتند که متعاقبا به بهره‌برداری رسیدند. درمورد سد دز، قبل از انقلاب ساخت سدی به نام سد بختیاری در ۵۰ کیلومتری بالادست این رودخانه در نظر گرفته شده بود که متاسفانه به علت کم‌کاری‌هایی که در طول فعالیت رئیس دولت اصلاحات و دولت آقای احمدی‌نژاد و سپس در دولت آقای روحانی اتفاق افتاد، ساخت بلندترین سد بتنی جهان با حجم ذخیره تقریبا 2/5 میلیارد مترمکعب که می‌توانست بزرگ‌ترین نیروگاه برق آبی ایران باشد، به حالت تعلیق درآمد و کارهای مربوط به ساخت آن پیگیری نشد. به علت عدم ساخت این سد، تقریبا نیمی از دریاچه سد دز فعلی از رسوبات پر شده است و به همین خاطر، با اندک بارندگی بیشترین خسارت‌های وارده از طریق سد دز و رها‌کردن آب آن انجام می‌گیرد. روی رودخانه کارون هم کماکان سدهای کارون ۲، کارون ۵، بازفت خرسان ۱، ۲ و ۳ از جمله سدهایی هستند که حتی عملیات اجرایی آنها آغاز نشده است. همچنین در بالادست سد کرخه که در حال حاضر بالا بودن میزان رهاسازی آب آن باعث ایجاد یک فضای امنیتی در خوزستان شده است، دو سد دیگر به نام سدهای پاعلم و سازبن پیش‌بینی شده بودند ویک سد دیگر از سوی مقامات استان لرستان پیشنهاد داده شد که به نام سد تنگ معشوره معروف است که هیچ‌گاه این سدها به مرحله اجرا درنیامدند.ادامه صفحه 16
سایر اخبار این روزنامه
مقابله به مثل ایران
تضادها با گفت وگو حل شود؛ فرصت نیست
صداوسیما باید نماد خواسته‌های مردم باشد
نامه سرگشاده یاسر هاشمی به رئیس صدا و سیما
طرح نمایندگان برای وزارتخانه‌ای جدید
صندوق توسعه ملی به کمک سیل‌زدگان می‌آید؟
انتقاد به غیبت وزرا در مجلس
مرگ روزانه ۳۷ نفر در تصادفات نوروزی
غلامحسین اسماعیلی جانشین محسنی اژه ای
اقدام تلافی‌جویانه ایران علیه آمریکا
سیل ویران‌گر امسال و مظلومیت سردار سازندگی
چنبره اسباب حوادث با محوریت ناکارآمدی مدیریتی
مسدود شدن حساب مالی خصولتی‌های غیرشفاف
